مجری به شخصی گفته می‌شود که مسئولیت اجرا و ارائه برنامه‌های مختلف را بر عهده دارد. این برنامه‌ها شامل برنامه‌های رادیو، تلویزیون، همایش‌ها، جشن‌ها و … می‌شود.
مجری‌ها، چهره‌های عمومی (نماد بیرونی) تلویزیون بوده و مسئول سرگرم کردن مردم و اطلاع رسانی به مخاطبان هستند.
به عنوان یک مجری شما باید بتوانید در انواع برنامه‌های زنده یا ضبط شده کار کنید از جمله در حوزه‌های :
1- خبری
2- ورزشی
3- موسیقی
4- برنامه کودک
5- مسابقه
6- علمی
7-
8- برنامه‌های جذاب خاص مانند تاریخی و توریستی
هدف اصلی مجری ایجاد ارتباط با مخاطبانی است که آن‌ها را نمی بیند. ساعات کاری او به زمانبندی برنامه‌ای که اجرا می‌کند، بستگی دارد. این ساعات می‌تواند نامنظم بوده و گاهی در صبح زود و یا نیمه شب باشد. محل کار مجری معمولا در استودیو (تلویزیون یا رادیو) و یا در فضای باز در شرایط آب و هوایی مختلف می‌باشد.
بیشتر برنامه‌های تلویزیون بر مبنای فعالیت مجری اداره می‌شود. در این برنامه‌ها مجری می‌تواند در نقش معرفی کنندۀ برنامه‌ها، میزبان، گزارشگر، مفسر یا … ظاهر شود. مجری تلویزیونی فردی است که در برنامه‌های تلویزیونی به خصوص برنامه‌های گفت‌وگو محور شرکت کرده و نقش اداره کننده بحث‌ها و گفتگوها را بر عهده می‌گیرد. برخی، مجری تلویزیونی را صرفاً یک گوینده تلویزیونی غیرمسئول می‌دانند که تنها متنی را از حفظ و یا از روی کاغذ می‌خواند، اما کارشناسان تلویزیونی گویندگی را فقط یکی از مسئولیت‌های مهم و تخصصی متعدد این عنصر رسانه‌ای می‌دانند و معتقدند که باید بین این دو شخصیت یعنی مجری و گوینده تفاوت قائل شد.
مجری تلویزیونی از راه‌های گوناگونی فعالیت خود را انجام می‌دهد. اغلب به صورت مستقیم برای ارتباط با مخاطب به دوربین نگاه می‌کند و دربارۀ برنامه یا موضوع آن به ارائه توضیحاتی می‌پردازد. گاهی نیز به دوربین نگاه نمی‌کند که در این حالت اغلب متنی را که به موضوع برنامه مربوط می‌شود و از قبل توسط نویسندۀ برنامه برای او آماده شده است را می‌خواند یا به صورت فی‌البداهه به ایراد سخنان مرتبط می‌پردازد. گاهی نیز بدون نگاه کردن به دوربین، با افرادی که در استودیو و خارج از قاب تصویر قرار دارند صحبت می‌کند. از دیگر موارد پرکاربرد در برنامه‌های تلویزیونی، ارتباط مجری با میهمان برنامه است. در این حالت مجری به دوربین نگاه نمی‌کند، بلکه پیرامون یک موضوع خاص با میهمان برنامه به گفتگو می‌پردازد.
مجری رادیویی نیز نقشی مشابه یک مجری تلویزیونی بر عهده دارد، با این تفاوت که در یک برنامه رادیویی نقش مجری بسیار پررنگ‌تر است. همچنین در رادیو حرکات جسمانی مجری دیده نمی‌شود و او باید تنها از طریق تغییر حالات صدای خود به انتقال حس بپردازد. مجری یا گوینده رادیو شخصی است که صدای خوب و لطیفی دارد، با آهنگی جذاب و متفاوت از دیگران. علاوه بر صدای خوب، این شخص در عین حال باید دارای سواد و اطلاعات کافی باشد و بتواند به مفاهیم مربوط به متن ضمن خواندن توجه کند. در عین حال گوینده باید توان تشخیص کافی در بیان و القای مفاهیم و انتخاب ریتم مناسب برای بیان مفاهیمی که در متنش وجود دارد را داشته باشد. تسلط کافی بر ادبیات و واژه‌های متن نیز بسیار مهم است و به همین منظور گوینده باید مدام برای خوب بیان شدن این واژه‌ها و اصطلاحات در صدد کسب اطلاعات تازه و جدید باشد.
از مهمترین خصوصیاتی که یک گوینده رادیو باید داشته باشد حساسیت در فهم و تفهیم مطالب است. یعنی هم خودش خوب بفهمد و هم خوب بفهماند و سعی کند که این حرکت را با احساس مناسب و قابل قبول به شنونده منتقل کند. در واقع نقش عمده و نهایی گوینده رادیو این است که زمینه را برای برانگیختن رغبت شنیدن و گوش دادن و به طور کلی جلب توجه شنونده برای گرفتن این اطلاعات فراهم کند.
در ادامه با وظایف مجری رادیو و تلویزیون، دانش و مهارت مورد نیاز مجری رادیو و تلویزیون، بازار کار و فرصت شغلی مجری گری، درآمد مجری رادیو و تلویزیون و برخی از مجریان مشهور و معروف کشور آشنا می‌شوید.
وظایف مجری رادیو و تلویزیون
1- ملاقات با تیم تولید برای فهمیدن نظرات و سلیقه آن‌ها و به کارگیری آن در زمان اجرای برنامه
2- ارتباط با محققان و پژوهشگران موضوع برنامه و تهیه متن و سوالات مصاحبه‌ها (در صورت نیاز)
3- تمرین، تمرین و تمرین برای هرچه اجرای بهتر برنامه مخصوصا در برنامه‌های زنده رادبویی و تلویزیونی که تعداد زیادی مخاطب دارند.
4- اجرا که شامل خواندن متن، مصاحبه با مهمانان و یا ارتباط با عوامل استودیو می‌باشد.
5- عکس العمل صحیح نسبت به دستوراتی که توسط کارگردان یا مدیر برنامه از طریق گوشی در حین اجرای برنامه اعلام می‌شود.
در اجراهای زنده، اگر چه مجری باید مطابق متن موجود پیش برود، ولی باید بتواند در برابر اتفاقات غیر منتظره نیز عکس العمل درست داشته و آنچه را که لازم است بیان کند.
مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز مجری گری
1- قابل اطمینان بودن و داشتن شخصیت برون گرا
2- مهارت‌های ارتباطی و ارائه عالی – زیرا در غیر این صورت مجری گری شما زمان زیادی ادامه نمی یابد و مخاطبان از اجرای شما خسته خواهند شد!
3- انعطاف پذیری – مخصوصا در برنامه‌هایی که مجری نقش اداره کننده یک جلسه گفتگو یا مناظره را ایفا می‌کند.
4- توانایی فکر کردن و تصمیم گیری لحظه‌ای در صورت لزوم
5- مهارت در انجام تحقیقات و مصاحبه
6- حفظ آرامش در شرایط کاری پرفشار
7- توانایی کار مطابق با دستورالعمل‌های فراوان موجود – زیرا مجریان در کنار اینکه باید نظر مخاطبان را جلب کنند، در همان لحظه باید به قوانین و مقررات سازمان صدا و سیما نیز پایبند باشند
8- توانایی انجام همزمان چندین کار
9- حافظه خوب برای ارائه متن‌هایی که از قبل آن‌ها را حفظ کرده است
10- توانایی انجام کار تیمی
11- مهارت‌های کلامی عالی
آینده شغلی، بازارکار و فرصت‌های استخدامی مجری گری
بیشتر فرصت‌های شغلی موجود در این حوزه به صورت مستقل و قراردادی است که زمان آن می‌تواند از یک روز تا چند هفته یا چند ماه باشد. البته در رادیو و تلویزیون ایران که کمتر جنبه رقابتی دارد ( به دلیل دولتی بودن آن ) مجریان به صورت بلند مدت همکاری کرده و در استخدام آن هستند و تنها ممکن است برنامه آن‌ها تغییر یابد. اما به طور کلی در دنیا رقابت در این حوزه نسبتا شدید است.
یک مجری توانمند و موفق، باید بتواند برنامه‌های مختلف را اجرا کند و حداکثر مخاطب را جذب نماید. همچنین مجری می‌تواند وارد شغل‌های دیگر مانند بازیگری و یا نویسندگی شود. در صورت کسب تجربه لازم نیز می‌توانید وارد شغل تولید و تهیه کنندگی شود. البته برخی از مجریان ( به خصوص مجریان تلویزیونی) به دلیل شناخته شدن بودن نزد عموم مردم، به عنوان مسئول اجرای برخی همایش‌ها، کنفرانس‌ها و یا جشن‌ها نیز انتخاب می‌شوند.
شغل مجری گری در ایران با مسایل و مشکلاتی روبرو است که برخی از آن‌ها عبارتند از :
نبود رشته آکادمیک فراگیر در ایران در رشته مجری گری و گویندگی
استخدام بسیاری از مجریان در تلویزیون بر اساس رابطه نه مهارت و تخصص
وضعیت استخدام این شغل در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :
آمریکا – پیش بینی‌ها نشان می‌دهد میزان استخدام مجری بین سال‌های 2010 تا 2020، رشد 7 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می‌باشد.
استرالیا – در بازه زمانی 5 سال گذشته میزان استخدام مجری رشد 33.6 درصدی داشته است. در حالی که این عدد برای متوسط مشاغل 7.8 درصد بوده است. پیش بینی می‌شود در سال‌های آتی رشد متوسطی در میزان استخدام این شغل باشد.
درآمد مجری رادیو و تلویزیون
نکته قابل توجه اینکه مجریان تنها یک راه درآمد ندارد و خیلی از آن‌ها بخش مهم و قابل توجه درآمد خود را از اجرای برنامه در خارج از تلویزیون و رادیو بدست می‌آوردند مثل مجری گری و گویندگی در سمینارها، همایش‌ها، جشن‌ها و میهمانی ها.
درآمد مجری گری در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا – متوسط درآمد سالانه مجری‌های رادیو و تلویزیون در سال 2013، 40.000 دلار می‌باشد.
استرالیا – متوسط درآمد سالیانه مجری‌های رادیو و تلویزیون در سال 2013، معادل 40.500 دلار آمریکا می‌باشد.
انگلستان – بر مبنای قراردادهایی که با کارفرما می‌بندند، درآمد متفاوتی دارند. مجریانی که به صورت مستقل کار می‌کنند، میزان درآمد آن‌ها متغیر است.
کانادا – متوسط درآمد سالیانه مجری‌های رادیو و تلویزیون در سال 2013، معادل 44.500 دلار آمریکا می‌باشد.
شخصیت‌های مناسب شغل مجری گری
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهمترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی می‌باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی‌های منحصربفرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی‌ای که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
برخی از شخصیت‌های مناسب شغل مجری گری بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
ENTP این تیپ شخصیتی دوست دارد با سایر اشخاص خلاق درگیر و همکار باشد. او از دنیای متغیر و در حال تحول کارش لذت می‌برد و از مهارت‌های ارتباطی خوب خود در آن بهره فراوان می‌گیرد.
ESTP این تیپ شخصیتی عاشق هیجان، تفریح و کارهای نشاط آور است. او به اکنون بها می‌دهد و می‌خواهد با دیگران سروکار داشته باشد.
ESFP این تیپ شخصیتی از زیبایی شناسی فراوانی برخوردار بوده و دوست دارد هنر خود را برای دیگران به نمایش بگذارد. او از سرگرم کردن دیگران لذت می‌برد.
برخی از مجریان ایرانی معروف رادیو و تلویزیون
رضا رشید پور : مجری، تهیه کننده و بازیگر
احسان کرمی : مجری توانمند رادیو و تلویزیون
محمدرضا شهیدی فرد : مجری، تهیه‌کننده و کارگردان در رادیو و تلویزیون
مرتضی حیدری : مجری و مصاحبه کننده
فاطمه صداقتی : مجری توانمند رادیو جوان و برنده چندین جایزه مجری برتر در جشنواره‌های مختلف
فرزاد حسنی : مجری رادیو و تلویزیون، بازیگر و ترانه سرا
تحقیق، ترجمه و گردآوری : گروه شغل و بازار کار مسیر ایرانی
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕
مجله دانستنی‌های هنر
