منشی صحنه همه موارد فنی و عملی تمرین‌ها و اجراها را سازماندهی کرده و بر اینکه همه بازیگران و عوامل در مکان و زمان درست خود قرار دارند،کنترل دارد. در واقع منشی صحنه کسی است که اطلاعات خاص هر نما را ثبت و نگه داری می‌کند. او مسئول است که از تعداد و طول زمان هر برداشت، گفت و گوهای هر صحنه، موقعیت شخصیت‌ها در سر صحنه و مسیر حرکت شان، محل و موقعیت وسایل موجود در صحنه، محل استقرار دوربین و حرکت آن و … یادداشت بردارد، تا اطمینان حاصل شود که در نماهای بعدی همه چیز در سر جای درست خود قرار دارند. در مجموع منشی صحنه کسی است که بر کلیه مراحل آماده شدن صحنه، لباس و… نظارت دارد و اطلاعات لازم را در اختیار سایر عوامل فیلم از جمله صدابرداران، فیلمبرداران، گریمورها و… قرار می‌دهد.
منشی صحنه، حافظه کارگردان به حساب می‌آید و از مراحل پیش تولید همراه اوست. منشی صحنه به نوعی رابط کارگردان با سایر عوامل است و نظرات و دستورات او را به آن‌ها انتقال می‌دهد. منشی صحنه بر مسائل مربوط به تطبیق نور و شرایط آب و هوایی در کنار مدیر فیلمبرداری، تطبیق لباس در کنار مسئول لباس، تطبیق دکور در کنار مسئول دکور و تدارکات، تطبیف نوع آرایش صورت و موی بازیگران در کنار گریمور و بسیاری مسایل دیگر کنترل و نظارت دارد. به طور خلاصه مسئولیتهای منشی صحنه آن چنان متفاوت و وسیع است که در پروژه‌های بزرگ، به منشی صحنه چندین دستیارداده می‌شود.
این نکته قابل ذکر است که عمدتا منشی صحنه، خانم می‌باشد. ساعت کاری منشی صحنه هم بسته به نوع پروژه کاری (فیلم، تئاتر و…) معمولا طولانی و متغیر می‌باشد. محل کار آن‌ها نیز معمولا سر صحنه تئاتر یا فیلم برداری است.
یکی از مشکلاتی که پیش روی علاقه مندان به این شغل می‌باشد این است که، آموزش حرفه‌ای به صورت رشته‌ای مجزا در دانشگاه‌ها برای منشی صحنه وجود ندارد و فقط در رشته کارگردانی سینما اطلاعات مختصری در مورد منشی صحنه ارائه می‌شود. البته فارغ التحصیلان رشته سینما به خوبی می‌توانند از عهده این کار برآیند و بسیاری از منشی صحنه‌ها در کشور نیز در این رشته تحصیل کرده اند. کسب تجربه در کنار کارگردان‌های مختلف در موفقیت این شغل تاثیر زیادی دارد. در واقع کسانی که می‌خواهند فیلم سازی را به خوبی یاد بگیرندف می‌توانند با کار منشی صحنه شروع کنند. زیرا منشی صحنه در همه لحظات کنار کارگردان است و هر آنچه او می‌داند را باید بلد باشند.
در ادامه با وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازارکار و فرصت شغلی، میزان درآمد و منشی صحنه‌های مشهور کشور آشنا می‌شوید.
وظایف منشی صحنه
1- سازماندهی تمرین ها
2- همکاری با با سایر عوامل فیلم در استفاده از لباس، انجام طراحی‌ها، تغییرات صحنه، صدا و نور
3- مدیریت بودجه لوازم و تجهیزات و سازماندهی آن‌ها
4- تهیه خلاصه‌ای از فیلم نامه ( که نشان دهنده وضعیت بازیگران روی صحنه، تغییرات صحنه، تجهیزات، نور و صدای لازم برای هر صحنه است)
5- برقراری ارتباط مناسب با مدیران و سایر عوامل
6- نظارت بر ورود و خروج لوازم و تجهیزات در هر صحنه
7- راهنمایی بازیگران برای رفتن روی صحنه
8- راهنمایی عوامل فنی در خصوص نور و صدا
مهارت و دانش مورد نیاز
1- علاقه زیاد به تئاتر و هنرهای نمایشی
2- مهارت برنامه ریزی، سازماندهی و رهبری – منشی صحنه باید برای گرفتن هر پلان موارد موثر را بررسی کرده و همه عوامل فیلم از جمله بازیگران، صدابردار، گریمور، فیلم بردار و.. را سازماندهی و با هم هماهنگ کند تا صحنه خوبی مطابق با نظرات کارگردان برداشت شود.
3- مهارت ارتباطی عالی – برای ایجاد ارتباط نزدیک با همه عوامل فیلم یا تئاتر
4- قابل اعتماد بودن و توانایی تصمیم گیری – منشی صحنه رابط کارگردان و سایر عوامل بوده و در واقع نماینده کارگردان به حساب می‌آید، باید مورد اعتماد کارگردان و بقیه باشد و در مواقع لزوم به طور مستقل – مثلا در مورد تغییرات لازم در دکور یا گریم بازیگران – تصمیم گیری کند.
5- توانایی انجام همزمان چند کار – به دلیل وسیع و متنوع بودن وظایف منشی صحنه و این که باید همزمان همه عوامل فیلم را در هر صحنه کنترل کند، توان انجام چند کار همزمان از لازمه‌های اصلی یک منشی صحنه خوب است.
6- حفظ آرامش و داشتن صبر در شرایط کاری پرفشار
7- توجه زیاد به جزئیات – کوچکترین اشتباه در هر صحنه خدشه بزرگی به کیفیت فیلم یا تئاتر وارد می‌کند. بنابراین منشی صحنه باید با دقت فراوان به کوچکترین موارد هم توجه کند.ات
8- اطلاع از مسائل سلامت و ایمنی در کار
تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل منشی صحنه
از آنجا که رشته تحصیلی مجزایی برای منشی صحنه در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی وجود ندارد، اکثر شاغلین این کار در رشته‌های مربوط به سینما تحصیل کرده اند. از آنجا که منشی صحنه مرتبا در کنار کارگردان است، بسیاری از دانش‌ها، تجربیات و مهارت‌های فیلم سازی را از او یاد می‌گیرد. به همین خاطر بسیاری از فیلم سازان ابتدا وارد شغل منشی صحنه شده و پس از کسب تجربیات لازم، به فیلم سازی حرفه‌ای می‌پردازند. کسب تجربه در کسب موفقیت در این شغل بسیار مهم است.
بازار کار و آینده شغلی منشی صحنه
حوزه کاری منشی صحنه‌ها در شرکت‌های تولید فیلم، تئاترها و برگزار کنندگان کنسرت‌ها می‌باشد. تعدادی از منشی صحنه‌ها در صدا و سیما استخدام می‌شوند. بسیاری از آن‌ها در شرکت‌های خصوصی فیلم سازی و برگزار کننده تئاتر یا کنسرت کار می‌کنند. برخی نیز به صورت قراردادی و مستقل در پروژهای مختلف همکاری می‌کنند. در مجموع اطلاعات موثق و قابل اطمینانی در خصوص وضعیت بازارکار و میزان استخدام منشی صحنه در کشور در دسترس نمی‌باشد.
میزان درآمد منشی صحنه
آمار مشخصی در مورد میزان حقوق و درآمد منشی صحنه در ایران در دسترس نیست. منشی صحنه‌هایی که در شرکت‌های خصوصی کار می‌کنند، با توجه به سیاست‌ها و وضعیت مالی شرکت، تجربه و تخصص خود درآمدهای متفاوتی دارند. آن‌هایی هم که به صورت مستقل و پروژهای کار می‌کنند، درآمدشان وابسته به میزان قراردادها و فعالیت شان می‌باشد.
میزان درآمد منشی صحنه در برخی کشورهای جهان عبارتند از :
انگلستان – متوسط درآمد سالانه این شغل برای افراد تازه کار بین 27.000 تا 40.000 دلار و برای افراد با تجربه بسته به نوع قرارداد و بودجه موجود تا 61.000 دلار یا بیشتر هم می‌تواند باشد.
شخصیت‌های مناسب این شغل
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی می‌باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی‌های منحصربفرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی‌ای که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
شخصیت‌های مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
ISTP این تیپ شخصیتی از مشاغل ملموس لذت می‌برد. او قدرت مشاهده خوبی داشته و به جزئیات توجه زیادی دارد.
برخی از منشی صحنه‌های معروف ایرانی
بهنوش بختیاری : بازیگر سینما و تلویزیون که در گذشته منشی صحنه فیلم‌های ساقی، مهمان مامان، انتخاب، این ترانه عاشقانه نیست و سریال هزاران چشم بوده است.
سحر غمخوار : منشی صحنه فیلم‌های یک تکه نان، ما همه خوبیم، میم مثل مادر، یک اشتباه کوچولو، دوزخ برزخ بهشت، زندگی خصوصی آقا و خانم میم و آسمان زرد کم عمق
سیمین آزادی : منشی صحنه فیلم‌های در آرزوی ازدواج، پری، آدم برفی، باغ فردوس 5 بعد ازظهر، کیمیا و خاک، هیس دخترها فریاد نمی زنند، قاعده تصادف و…
شیدا باسمه چی : منشی صحنه فیلم‌های رویای خیس، ستایش، دلداده، عروسک، آل، تلفن همراه رئیس جمهور و برف
جمشید خندان : منشی صحنه فیلم‌های سفر به چزابه، هیوا، مزرعه پدری، گام‌های شیدایی، چه خوبه که برگشتی و …
تحقیق، ترجمه و گردآوری : گروه شغل و بازار کار مسیر ایرانی
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕
مجله دانستنی‌های هنر
