معرفی شغل بازیگری و هنرپیشه هنر هفتم – مشاغل هنر

اگر عاشق بازیگری هستید و می‌خواهید از استعداد و خلاقیت خود استفاده کنید، شغل بازیگری می‌تواند برای شما مناسب باشد.
کار بازیگر جان بخشیدن به شخصیت‌ها در تئاتر، فیلم، تلویزیون و رادیو است.
او از کلمات، حرکات و حالت‌ها در ایفای نقش‌ها به صورت طبیعی و قابل باور استفاده می‌کند.
به عبارتی بازیگری به معنای حضور بازیگر بر سر صحنه است.

یکی از مهمترین ویژگی بازیگر، مردم شناسی و داشتن شناخت خوب نسبت به انسان‌ها و جامعه خود می‌باشد.
به عنوان مثال:
وقتی می‌خواهد نقش یک فرد بیمار خاص را بازی کند، باید مدتی روی موضوع تحقیق کرده و باشرایط زندگی و خانواده، مشکلات و دغدغه‌های آن‌ها به خوبی آشنا شود.

همچنین بازیگر باید هوش خوب، سرعت یادگیری مناسب، استعداد و ذوق لازم را داشته و همیشه پذیرای نظرات و انتقادات کارگردان و منتقدان باشد. بازیگران توانمند آن‌هایی هستند که می‌توانند نقش‌های متفاوت و گاهی متضاد را به خوبی اجرا کنند.
مهم‌ترین هنر بازیگر، باور پذیر کردن نقش از سوی تماشاگران می‌باشد.
در صورتی که بازیگر مهارت و تسلط خوبی بر کار خود داشته باشد، می‌تواند این باور پذیری را در مخاطب ایجاد کند.
معمولا بازیگران یا در رشته دانشگاهی مرتبط تحصیل کرده و یا دوره‌های بازیگری را گذرانده اند.
البته برخی نیز به صورت تجربی وارد شغل بازیگری شده اند.
ساعت کاری بازیگر تقریبا نامنظم است.
اغلب تئاترها در شب اجرا می‌شوند ولی در طول روز نیز بازیگر باید به تمرین و اجرای آزمایشی آن بپردازد.
در فیلم و تلویزیون هم معمولا در طول روز باید زمان‌های زیادی را بین صحنه‌های فیلم برداری صرف کند.
سفرهای کاری در شغل بازیگری، به خصوص در سینما و تلویزیون، زیاد است و گاهی بازیگر مدت زیادی را از خانواده خود دور می‌ماند.
در ادامه با وظایف بازیگر، مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز بازیگری، نحوه ورود به شغل بازیگری، فرصت شغلی و بازارکار بازیگری و میزان درآمد بازیگر بیشتر آشنا می‌شوید.

وظایف بازیگر

بازیگر زیر نظر یک کارگردان در تیمی از بازیگران و عوامل فیلم کار می‌کند. ایفای نقش فقط بخش کوچکی از کار یک بازیگر است. وی زمان زیادی را صرف کارهای زیر می‌کند:
تحقیق و بررسی روی نقش خود (برای آشنایی کامل با شرایط و خصوصیات نقش و در نتیجه ایفای بهتر و واقعی‌تر آن)
تمرین
دادن تست اولیه
ارتباط با مدیر برنامه‌های خود و یافتن نقش بعدی

برخی از بازیگران در کنار بازیگری کارهایی مانند تدریس، عضویت در انجمن‌های هنری، (گاهی) راه اندازی یک شغل جانبی و… را انجام می‌دهند.

مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز بازیگری
هوش و خلاقیت (بازیگر باید فرد باهوشی باشد تا بتواند سریعا با روند فیلم آشنا و متن فیلمنامه را حفظ کند. همچنین در بسیاری موارد که پیش می‌آید باید از خلاقیت خود در ایفای نقش بهتربهره بگیرد.)
کار تیمی خوب (ساخت هر فیلم، سریال یا برنامه‌ای مستلزم همکاری تیمی از عوامل مختلف است که بازیگر یکی از آن‌ها بوده و در صورت وجود کار تیمی مناسب، نتیجه خوبی نیز حاصل خواهد شد.)
استقامت، انرژی و توان و تناسب بدنی (کار بازیگری یکی از سخت‌ترین مشاغل است. معمولا ساعات زیاد و متمادی فیلمبرداری انجام می‌شود و بازیگر باید توان بدنی و انرژی کافی داشته باشد تا خستگی روی کارش تاثیر منفی نگذارد. از لحاظ ظاهری نیز باید تناسب اندامی متناسب با موضوع فیلم داشته باشد به طوری که در برخی فیلم‌ها باید چاق شود و در برخی دیگر بسیار لاغر)
سازگاری و توانایی انطباق سریع با شرایط و افراد ( چون بازیگر هنگام اجرا مرتبا با موقعیت‌ها و انسان‌های دیگر در ارتباط است، لحظه‌های زیاد غیر منتظره‌ای پیش می‌آید که باید خود را سریعا با آن‌ها وفق داده و کار را به خوبی پیش ببرد)
انضباط و سخت کوشی
آشنایی با گروه‌های مختلف مردم، آداب و رسوم، ویژگی‌های گفتاری و رفتاری آن‌ها – برای ایفای نقش بهتر و واقعی تر
انتقاد پذیری بالا – برای پذیرش نظرات و انتقادهای کارگردان، منتقدان و …

نحوه ورود به شغل بازیگری
فارغ التحصیلان رشته بازیگری – کارگردانی، ادبیات نمایشی و سایر رشته‌های مرتبط می‌توانند وارد این شغل شوند. البته در بسیاری موارد بازیگرانی هستند که تحصیلات مرتبط نداشته ولی استعداد خوبی در این حوزه دارند و به این کار مشغولند. بسیاری نیز با گذراندن دوره‌های بازیگر در کلاس‌های خصوصی و آزاد وارد این حرفه می‌شوند.

در این بخش به نحوه ورود برخی بازیگران به این عرصه اشاره می‌شود :

محمدرضا فروتن
مسیر ایرانیاوایل دهه هفتاد فروتن به واسطه یکی از دوستانش، اکبر اصفهانی “عکاس خوب فیلم‌ها و سریال‌ها”، به بهرام کاظمی ‌معرفی شد. کسی که برای نقش کوتاهی در فیلمش به دنبال یک بازیگر تازه کار می‌گشت. فروتن با “هدف” وارد سینما شد، هرچند برای رسیدن به بازیگری، کلاس‌های آزاد بازیگری زیر نظر حمید سمندریان را هم رفته بود.

نیکی کریمی
بیشتر مردم او را با “عروس” می‌شناسند. فیلمی‌که بعد از انقلاب برای نخستین بار، کلوزآپ‌هایی از سیمای بازیگر جوان فیلم به مخاطبان عرضه می‌کرد. “عروس” بهروز افخمی ستاره آفرین بود. نیکی کریمی‌ و ابوالفضل پورعرب، با این فیلم محبوب قلب‌ها شدند و خیلی‌ها یادشان رفت که نیکی کریمی ‌را برای نخستین بار در سال 68 در فیلم “وسوسه” جمشید حیدری دیده اند. کسی که از دوران دبیرستان، علاقه زیادی به تئاترهای مدرسه‌ای داشت و همین علاقه، او را سرانجام به ستاره سال‌های نه چندان دور سینمای ایران تبدیل کرد. درباره ورود او به سینما هیچ وقت حرف و حدیثی وجود نداشت. آن سال‌ها آن قدر سینمای ایران بی ستاره بود که همه از حضور بازیگر تازه واردی مثل او در سینما استقبال می‌کردند.

بهرام رادان
خیلی از آدم‌ها بعد از سربازی دنبال کار می‌گردند. بهرام رادان هم یکی از همان‌هاست؛ همان‌هایی که در بین آگهی‌های روزنامه دنبال یک شغل مناسب هستند. چشمش که به آگهی کلاس‌های بازیگری “هیوافیلم” خورد، گوشی را برداشت و بعد هم سر از کلاس‌ها در آورد و یک هفته از کلاس‌ها نگذشته بود که فرم انتخاب بازیگر یک فیلم سینمایی را پر کرد تا روز تست از راه برسد. در کلاس ثریا قاسمی “شور عشق” را به دستش می‌دهند تا روی نقش مجید همان “کیان” تمرکز کند. نقشی که فکر می‌کرد یکی دوتا دیالوگ بیشتر ندارد، غافل از این که یکی از دو نقش اصلی فیلم است. “شور عشق” برای رادان سکوی پرتاب بود. پرتاب به دنیای سینما.

شهاب حسینی
مسیر بازیگری شهاب حسینی آن قدر پله پله بوده که کسی نمی‌تواند درباره حضور او در سینما و تلویزیون حرف و حدیثی داشته باشد. او به همراه تعدادی از بازیگرانی که بعدها کار طنز تلویزیونی کردند، گروهی داشتند که به شهرهای مختلف سفر و برنامه‌های شاد اجرا می‌کردند. بعد هم برای آیتم طنز “جمعه‌ها با شبکه 2” کار کرد و از همان جا از طریق کامران ملک مطیعی پایش به گویندگی رادیو باز شد. بالاخره هم در اجرای متفاوت برنامه “اکسیژن” دیده شد و کم کم چهره اش برای مردم جا افتاد. “پلیس جوان” او را بین مردم به عنوان یک هنرپیشه تثبیت کرد و راه بازیگری اش تداوم پیدا کرد تا بالاخره در جشنواره فیلم فجر 87، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای “سوپراستار” از آن خود کرد. آهستگی و پیوستگی حضور شهاب حسینی در تلویزیون و سینما هر نوع شایعه‌ای را در مورد او از بین می‌برد.
هرچند رشته دانشگاهی اش، روان شناسی، ارتباط مستقیمی ‌با کار بازیگری ندارد؛ البته رشته‌ای که برای بازیگری آن را نیمه کاره رها کرد.

هدیه تهرانی
او را تصور کنید که در فروشگاه در حال قدم زدن است و می‌خواهد برای کارهای دکوراسیونش حصیر بخرد. سنگینی نگاه دو نفر را لابه لای قفسه‌ها روی خود احساس می‌کند؛ آزیتا حاجیان و محمدرضا شریفی نیا که آن‌ها هم برای خرید به فروشگاه آمده بودند. تا این جای ماجرا برای ورود به سینما فانتزی است. شاید برای همین است که هدیه تهرانی به پیشنهاد حاجیان برای بازی جواب “نه” می‌دهد. اما حاجیان و شریفی نیا شماره تماس دوست او و مادرش را می‌گیرند و با تهرانی در تماس هستند. رفتن به دفتر سینمایی هدایت فیلم همان و عکس رضا رخشان برای تست گریم هم همان. عکس‌های هدیه تهرانی در دفاتر سینمایی پخش می‌شود و حالا دیگر خیلی از کارگردان‌ها می‌خواهند هدیه برایشان بازی کند. هدیه تهرانی خیلی زودتر از این‌ها می‌توانست ستاره شود اما او مانند خیلی‌های دیگر با مسعود کیمیایی شروع کرد. سلطان نخستین فیلم او بود، فیلمی ‌که تهرانی در آن نقش پررنگی داشت و البته خیلی زود هم دیده شد.

• معرفی هنرمندان تئاتر، سینما و تلویزیون

بازار کار و فرصت شغلی بازیگری
در کنار بازیگری در فیلم، تئاتر، تلویزیون و رادیو، بازیگر می‌تواند فرصت‌های شغلی‌ای در حوزه‌هایی از جمله آموزش بازیگری، صداگذاری، تبلیغات و… بیابد. اغلب بازیگران قراردادهای کوتاه مدت داشته و زمان کمی از سال را به بازیگری مشغول هستند. بنابراین برای مابقی سال معمولا به کار دیگری می‌پردازند. برای مثال به شغل دوم بعضی از بازیگران کشور اشاره می‌شود :
محمد رضا گلزار – فعالیت در حوزه تبلیغات، پوشاک و دارنده مرکز زیبایی مردان
بهرام رادان – دارنده کافی شاپ
تهمینه میلانی – فعالیت در حوزه معماری داخلی
رضا کیانیان – فعالیت در حوزه‌های نویسندگی، عکاسی و مجسمه‌سازی
امین تارخ – دارنده آموزشگاه بازیگری
رضا عطاران – دارنده آتلیه عکاسی

به دلیل جذاب بودن و پرطرفدار بودن بازیگری، رقابت برای این شغل بسیار زیاد است. البته اگر فردی در کنار داشتن استعداد زیاد، واقعا عاشق بازیگری بوده و دانش آن را نیز بیاموزد، احتمال موفقیت او در این حوزه بسیار زیاد است.

بازیگری در کشورمان با برخی از مسایل و مشکلات روبرو است که عبارتند از :
نبود امنیت و آینده شغلی
داشتن شغل دوم اکثر بازیگران به دلیل مشکلات مربوط به دستمزد، بیمه و…( طبیعتا این امر از تمرکز کامل بازیگر روی کارش کم کرده و روی بازده او نیز اثرگذار است.)
حاکم بودن روابط در بسیاری از انتخاب‌ها به جای توجه به استعداد، مهارت و توانایی افراد داوطلب
وضعیت استخدام شغل بازیگری در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :
آمریکا – پیش بینی‌ها نشان می‌دهد میزان استخدام بازیگران بین سال‌های 2010 تا 2020، رشد 4 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می‌باشد.
استرالیا – در بازه زمانی 5 سال گذشته میزان استخدام بازیگران رشد 41.6 درصدی داشته و در آینده رشد متوسطی برای آن پیش بینی می‌شود.

درآمد بازیگر
درآمد بازیگران، که در قرارداد فیلم‌ها و برنامه‌ها تعیین می‌شود، بسیار متفاوت است.
این تفاوت به علل مختلفی از جمله توان بازیگری، شهرت، سابقه و تجربه کاری و… بازیگر ارتباط دارد.
برای مثال بازیگرانی که سوپراستار دوران خود می‌شوند، برای بازی در فیلم‌ها و یا شرکت در برخی برنامه‌ها پول زیادی دریافت می‌کنند.
البته درآمد بازیگر معمولا به صورت دوره‌ای تغییر می‌کند. در برخی اوقات تعداد زیادی فیلم و سریال به او پیشنهاد شده و درآمد خوبی کسب می‌کند.
گاهی نیز پیشنهاد خوبی ندارد و درآمدش به شدت کاهش می‌یابد.
به همین خاطر است که تعداد زیادی از بازیگران کار دومی در کنار بازیگری برای خود دست و پا می‌کنند.

میزان درآمد بازیگر در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا – متوسط درآمد بازیگر ساعتی 17.44 دلار و برای همه مشاغل ساعتی16.27 دلار در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، متوسط درآمد بازیگران 51.200 دلار بوده است.
استرالیا – متوسط درآمد سالانه بازیگر 81.000 دلار (قبل از کسر مالیات) می‌باشد.
انگلستان – اکثر بازیگران درآمدی کمتر از 45.500 دلار در سال دارند.
بسیاری از آن‌ها حتی درآمدی کمتر 15.000 دلار در سال دارند. بازیگران معروف و سر شناس فقط می‌توانند درآمدهای بالایی کسب کنند.

شخصیت‌های مناسب شغل بازیگری
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند.
یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی می‌باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است.
البته هر فردی ویژگی‌های منحصربفرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی‌ای که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

برخی از شخصیت‌های مناسب شغل بازیگری بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
ENFP این تیپ شخصیتی از فرآیندهای خلاق و چالشی لذت می‌برند به خصوص اگر با دیگران در ارتباط باشند. هر چه شرایط و محیط کار منعطف‌تر باشد، برای آن‌ها مطلوبتر است.
INFP این تیپ شخصیتی دوست دارد خود و نظراتش را به شکلی خلاقانه ابراز کند و در کار خود آزادی فردی و انعطاف پذیری داشته باشد. بسیاری از INFP‌ها خود را هنرمند می‌دانند حتی اگر از این راه امرار معاش نکنند. برخی از آن‌ها معتقدند هنرمندی ویژگی است که در وجود آن‌ها است.
ENTP این تیپ شخصیتی می‌تواند محیطی جدید، منعطف و متحول ایجاد کند. او با کمک خلاقیت فراوان خود آثار متفاوت و روش‌های جدیدی بوجود می‌آورد. این تیپ شخصیتی معمولا در کار خود با افراد زیادی ارتباط دارند.
ESTP این تیپ شخصیتی عاشق هیجان، تفریح و کارهای نشاط آور است. او به اکنون بها می‌دهد و می‌خواهد با دیگران سروکار داشته باشد.
ESFP این تیپ شخصیتی از زیبایی شناسی فراوانی برخوردار بوده و دوست دارد هنر خود را برای دیگران به نمایش بگذارد. او از سرگرم کردن دیگران لذت می‌برد.

تحقیق، ترجمه و گردآوری : گروه شغل و بازار کار مسیر ایرانی

⇩
〔دیدن منابع مطالب〕