معرفی شغل طراح صنعتی – مشاغل هنر

طراحی صنعتی به معنای تعیین ویژگی‌های کمی و کیفی کالا به منظور تولید به روش‌های صنعتی می‌باشد. همان گونه که طراحی اولین حلقه از زنجیر تولید یک کالا می‌باشد،‌ فرآیند طراحی صنعتی اولین حلقه از زنجیر تولید صنعتی یک کالا بوده و معادله‌‌ای است جامع برای رسیدن به وضعیت مطلوب کالا از نظر عملکرد،‌ فرم، سلیقه و تنوع‌طلبی و مد و هزینه. طراحی صنعتی حوزه‌های مختلفی مانند طراحی محصول، طراحی خودرو، طراحی دکوراسیون، طراحی محیطی و … را در برمی‌گیرد.

طراح صنعتی به تغییر و توسعه موارد مربوط به محصولات تولیدی مانند خودرو، لوازم خانگی و اسباب بازی می‌پردازد. به عبارتی با تغییر و شکل دهی یک محصول، آن را طوری طراحی می‌کند که برای افرادی که از آن استفاده خواهند کرد و یا صنعتی که آن را تولید می‌کند، مناسب‌تر و بهتر باشد. مثلا با ایجاد تغییراتی در یک صندلی هم زیبایی و هم راحتی آن را افزایش می‌دهد.

طراح صنعتی هنر، تجارت و مهندسی را برای ایجاد محصولات مطلوب و مورد نیاز روزانه افراد با هم ترکیب می‌کند. طراح صنعتی معمولا روی گروه خاصی از محصولات مانند محصولات الکترونیکی، اسباب بازی، وسایل منزل، تجهیزات پزشکی و … کار می‌کند. او تصور می‌کند که مشتریان چگونه از یک محصول استفاده کرده و بر اساس آن طرح‌های مختلف را آزمایش می‌کند.

طراح صنعتی اغلب با مهندسان، متخصصان تولید و متخصصان بازاریابی برای استفاده از تخصص آن‌ها در طرح‌های خود و مشخص کردن عملی بودن آن‌ها همکاری می‌کند. برای مثال او از متخصص بازاریابی برای برنامه ریزی و توسعه برنامه‌های بازاریابی طرح‌های محصولات جدید برای مشتریان استفاده می‌کند.

کامپیوترها ابزار اصلی طراح صنعتی است. او با کمک نرم افزارهای مربوطه ایده‌های خود را طراحی کرده و در صورت لزوم به راحتی می‌تواند تغییرات لازم را ایجاد و جایگزین‌های مختلف را به کار گیرد. اگر کار طراح صنعتی در بخش صنعت و تولید باشد، همچنین با کمک کامپیوتر می‌تواند برنامه‌های لازم برای ماشین‌ها را نوشته و به آن‌ها بدهد تا به طور خودکار محصولات را تولید کنند.

طراح صنعتی می‌تواند در بخش‌های مختلف صنعت و تولید مشغول به کار شود. همچنین می‌تواند به صورت مستقل و قراردادی با مشتریان مختلف کار کند.

محیط کار طراح صنعتی اغلب در دفاتر کاری است ولی گاهی نیز باید به بخش‌های تست، محل مشتری و یا کارخانه برود.

ساعت کاری بیشتر طراحان صنعتی به صورت تمام وقت است به خصوص اگر در کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ استخدام باشند. برای طراحان صنعتی مستقل نیز ساعت کاری منعطف‌تر بوده و خودشان تعیین کننده هستند.

در ادامه با وظایف طراح صنعتی، مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز طراح صنعتی، تحصیلات لازم برای ورود به شغل طراحی صنعتی، بازارکار و فرصت شغلی طراحی صنعتی، حقوق و درآمد طراح صنعتی و برخی از طراحان صنعتی معروف و موفق آشنا می‌شوید.

وظایف طراح صنعتی
1- تحقیق درباره کاربران محصول و روش‌های مختلف استفاده از آن
2- طرح ایده یا ایجاد نقشه
3- استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری برای ایجاد مدل‌های مجازی طرح‌های مختلف
4- بررسی هزینه‌های مواد و تولید برای تعیین ملزومات ساخت
5- کار با سایر متخصصان برای ارزیابی اینکه آیا طرح هایشان در چارچوب هزینه‌هایی منطقی پاسخگوی نیاز مشتریان است یا خیر
6- ارزیابی ایمنی، ظاهر و عملکرد محصول برای تعیین عملی بودن طرح
7- ارائه طرح‌ها و نمونه‌ها به مشتریان برای تایید

مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز طراح صنعتی
1- خلاقیت – از آنجا که طراح صنعتی کارش تغییر یا طراحی مجدد می‌باشد، داشتن خلاقیت بالا از ابزار اصلی کار او به حساب می‌آید.
2- دقت و توجه به جزئیات
3- ارتباط بین فردی خوب
4- مهارت حل مساله – برای حل سریع هر نوع مشکل یا ایرادی که در روند طراحی محصول ممکن است پیش آید.
5- مهارت فنی و مکانیکی – طراح صنعتی برای طراحی یا تغییر در بسیاری از محصولات باید با اجزا و روند ساخت آن آشنا باشد که داشتن علم مکانیک بسیار کمک کننده است.
6- مدیریت زمان – برای تحویل سفارشات و کارها در موعد مقرر
7- توان شناخت و درک خوب نیازها و علایق مشتریان
8- آشنایی با فرآیندهای ساخت، تولید و مواد سازنده محصولات

و مهارت‌های مربوط به استفاده از نرم افزارهای تخصصی طراحی صنعتی :
امروزه نرم افزارهای رایانه‌ای یکی از مهم‌ترین ابزارهای کمکی یکطراح صنعتی است که یاری گر او در رسیدن به اهدافش می‌باشد. در واقع بخش اصلی کار طراح صنعتی، به کمک رایانه صورت می‌گیرد. اگر به بررسی اجمالی آگهی‌های استخدامی طراح صنعتی بپردازید، متوجه خواهید شد اکثر کارفرماها، شرکت‌ها و سازمان‌ها یکی از شرایط جذب طراح صنعتی را تسلط بر رایانه و نرم افزارهای تخصصی حوزه طراح صنعتی قرار داده اند.
بنابراین اگر می‌خواهید در شغل طراحی صنعتی موفق باشید، به راحتی و سریعا بتوانید شغل مناسب و پردرآمدی را در حوزه تخصصی خود یعنی طراحی صنعتی پیدا کنید و یا اگر شاغل در این حوزه هستید و می‌خواهید پله‌های ترقی را سریعتر طی کنید، مطمئن باشید یادگیری نرم افزارهای تخصصی طراحی صنعتی یکی از راه‌های اصلی و مطمئن برای شماست.

برخی از مهم‌ترین نرم افزارهای تخصصی و کاربردی طراحی صنعتی عبارتند از :
1- Rhinoceros : نرم افزار طراحی صنعتی به صورت 3 بعدی
2- Autodesk Alias Automotive :
3- نرم افزار قدرتمند طراحی صنعتی اتومبیل و خودرو دو بعدی و سه بعدی
4- Solidworks : نرم‌افزار طراحی قطعات (دریافت بسته آموزش نرم افزار Solidworks )
5- V.RAY : نرم افزار طراحی پرزانته محصول، فضای داخلی و خارجی
6- MAYA : نرم افزار طراحی سه بعدی

تحصیلات لازم برای ورود به شغل طراح صنعتی
برای کسب دانش و مهارت لازم در شغل طراحی صنعتی، علاقه مندان می‌توانند در رشته طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های کشور تحصیل کنند. همچنین آموزشگاه‌های آزاد کشور دوره‌های تخصصی طراحی صنعتی را به علاقه مندان آموزش می‌دهند.

آِینده شغلی، بازارکار و فرصت‌های استخدامی طراح صنعتی
طراح صنعتی می‌تواند در دفاتر طراحی کارخانجات صنعتی ( لوازم خانگی، اسباب بازی، مبلمان و دکوراسیون، ماشین‌ آلات، ماشین‌های سنگین، ماشین‌های ساختمانی، جواهرات، بسته‌بندی، محیط زیست و…)، دفاتر خصوصی طراحی صنعتی، شرکت‌های طراحی داخلی، سازمان‌های مرتبط با مبلمان شهری، ایده پردازی تبلیغاتی و مدل سازی کامپیوتری مشغول به کار شود. یک طراح صنعتی در صورتی در بازار کار موفق است که بتواند توانایی‌های خود را در عمل ثابت کند که این موضوع نیاز به چند سال کسب تجربه و اجرای موفق پروژه‌های مختلف دارد.
در خصوص وضعیت بازارکار و میزان استخدام طراح صنعتی در ایران اطلاعات دقیقی در دسترس نمی‌باشد. شغل طراحی صنعتی در کشور با مسایل و مشکلاتی روبرو است که برخی از آن‌ها عبارتند از :
1- در ایران به دلیل محدود بودن تولیدات داخلی و پایین بودن سطح تکنولوژی در تولید، بیشتر طرح‌ها کپی برداری از نمونه خارجی بوده و سرمایه گذاری خاصی روی طرح‌های جدید داخلی صورت نمی‌گیرد.
2- در بسیاری از صنایع و کارخانجات با شغل طراحی صنعتی آشنا نبوده و کار آن‌ها را در واقع متخصصان دیگری مانند مهندسان مکانیک انجام می‌دهند. در نتیجه فرصت‌های اشتغال طراحان صنعتی در ایران بسیار محدود می‌باشد.
3- پیش بینی نشدن شغل طراحی صنعتی در وزارت کار و روشن نبودن جایگاه آن در کشور

وضعیت استخدام شغل طراحی صنعتی در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :
آمریکا – پیش بینی می‌شود در بین سال‌های 2010 تا 2020 میزان استخدام طراحان صنعتی 10 درصد رشد داشته باشد. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می‌باشد.
استرالیا – در بازه زمانی 5 سال گذشته میزان استخدام شغل طراحی صنعتی در مقایسه با رشد متوسط همه مشاغل ( 10.2 درصد)، 27 درصد رشد داشته است. برای سال‌های آتی نیز رشد خوبی در میزان استخدام این شغل پیش بینی شده است.

درآمد و حقوق طراح صنعتی
طراحان صنعتی که در استخدام کارخانه یا شرکت خصوصی هستند، با توجه به میزان تخصص، مهارت، تجربه و توافق صورت گرفته با کارفرما، درآمدهای متفاوتی دارند.
در جدیدترین پژوهش صورت گرفته توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه‌های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد طراح صنعتی در گروههای شغلی مختلف استخراج شده است.
مطابق با این تحقیق حقوق طراح صنعتی که در حوزه‌های مختلف مشغول بکار است، در شرکتهای کوچک به طور متوسط بین 900000 تومان تا 4000000 تومان و در شرکتهای بزرگ بین 1000000 تومان تا 5000000 تومان می‌باشد.
البته توجه داشته باشید که این تفاوت درآمدها به میزان سابقه کاری، تجربه و تخصص افراد، حوزه‌های مختلف کاری، نوع شرکت، شهر محل کار و …. بستگی دارد.
تحقیق بالا روی شاغلانی که در استخدام شرکت یا سازمانی (اعم از دولتی یا خصوصی) می‌باشند، صورت گرفته است. در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آن‌ها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.
توجه داشته باشید که تحقیق بالا روی شاغلانی که در استخدام شرکت یا سازمانی (اعم از دولتی یا خصوصی) می‌باشند، صورت گرفته است. در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آن‌ها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.

میزان درآمد طراح صنعتی در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا – میزان متوسط درآمد سالانه طراحان صنعتی 58.230 دلار و برای همه مشاغل 33.840 دلار در سال2010 و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 61.200 دلار بوده است.
استرالیا – متوسط درآمد سالانه طراحان صنعتی حدود 58.000 دلار ( قبل از کسر مالیات) می‌باشد.

شخصیت‌های مناسب شغل طراح صنعتی
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی می‌باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی‌های منحصربفرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی‌ای که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

برخی از شخصیت‌های مناسب شغل طراحی صنعتی بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
INFJ این تیپ شخصیتی در خلق آثار منحصربفرد با کمک خلاقیت و ایده‌های خود توانا است. او با هنر می‌تواند خود را ابراز و اغلب بر دیگران تاثیر بگذارد. کار به صورت مستقل و داشتن کنترل روی آن، از موارد مهم برای این تیپ شخصیتی می‌باشد.
ENFP این تیپ شخصیتی از فرآیندهای خلاق و چالشی لذت می‌برند به خصوص اگر با دیگران در ارتباط باشند. هر چه شرایط و محیط کار منعطف‌تر باشد، برای آن‌ها مطلوبتر است. آن‌ها به تنهایی و مستقل هم به خوبی می‌توانند کار کنند ولی باید با دیگران تبادل نظر داشته باشند.
INFP این تیپ شخصیتی دوست دارد خود و نظراتش را به شکلی خلاقانه ابراز کند و در کار خود آزادی فردی و انعطاف پذیری داشته باشد. بسیاری از INFP‌ها خود را هنرمند می‌دانند حتی اگر از این راه امرار معاش نکنند. برخی از آن‌ها معتقدند هنرمندی ویژگی است که در وجود آن‌ها است.
ISFP این تیپ شخصیتی کار با دست و استفاده از حواس پنجگانه خود در کار را دوست دارد. او به کارهای منعطف و بدور از ساختار و مقررات زیاد علاقه دارد.

برخی از طراحان صنعتی معروف و موفق
ریموند لووی – پدر طراحی صنعتی جهان. او به خاطر طراحی لوکوموتیو بخار و یخچال معروف شده و در شرکت‌های بزرگی مانند کوکاکولا، شل، اکسون و… کار کرده است.
استاد حاجتی مدارایی – پدر طراحی صنعتی ایران
هرمیداس اتابکی – از طراحان برجسته ایرانی خودرو و ساکن پاریس
نادر فقیه زاده – طراح ایرانی برخی از خودروهای BMW
الهام سید جواد – طراح صنعتی و مبدع لباس‌های پوشیده ResportOn برای ورزشکاران زن مسلمان
ایمان مقصودی – طراح خودرو و برنده چندین جایزه بین‌المللی معتبر

تحقیق، ترجمه و گردآوری : گروه شغل و بازار کار مسیر ایرانی

⇩
〔دیدن منابع مطالب〕