راهنمای میل‌لنگ

منظور از میل‌لنگ چیست و چه کاربردی دارد؟

میل لنگ در واقع قطعه‌ای است که از جنس فولاد و کروم با فلزات دیگر مانند وانادیوم ساخته می‌شود. این قطعه به شکلی طراحی شده که در جای خود لنگ می‌زند و ظیفه دارد حرکت خطی پیستون‌ها را به دورانی تبدیل کند. در واقع می‌توان گفت که نیرو محرکه موتور خودرو از طریق این قطعه انجام می‌شود. از یک طرف به فلایویل متصل است و از طرف دیگر به یک چرخ‌دنده متصل می‌شود که وظیفه آن چرخش میل بادامک است. این قطعه به وسیله یاتاقان بر روی بلوک سیلندر قرار می‌گیرد.

 

مخترع میل‌ لنگ کیست؟

برخلاف تصور خیلی از افراد که سازنده میل‌لنگ را هنری فورد مشهور می‌دانند سازنده میل‌لنگ یک شخص ایرانی به نام بدیع الزمان جزری است. در سال 1200 میلادی آقای جزری وسیله‌ای را اختراع کرد که از نظر ظاهری همان میل‌لنگ امروزی بود و از آن برای بالا بردن آب از نقاط پایین دست به نقاط بالا دست استفاده می‌کرد. بعدها کرایسلر و دایملر آن را کپی کرده و در موتور خودرو برای چرخش خطی پیستون‌ها استفاده کردند.

اجزا تشکیل دهنده میل‌لنگ خودرو:

• محور اصلی میل‌لنگ
• وزنه تعادل میل‌لنگ
• محور لنگ زدن میل‌لنگ
• قسمت‌های ثابت
• قسمت‌های متحرک

قطعاتی که به میل لنگ متصل می‌شوند:

• پولی سرمیل‌لنگ
• فلایویل
• یاتاقان
• چرخ دنده بادامکی
• شاتون
• پیستون
• گژن پین

انواع مدل‌های میل‌ لنگ خودرو:

1. میل‌لنگ تخت: اولین و قدیمی‌ترین نمونه میل لنگ در خودرو می‌باشد. با این حال در خیلی از خودروهای 5.2 لیتری امروزه هم از مدل تخت استفاده می‌شود. در این مدل از دو عدد یاتاقان به کار می‌رود که با یکدیگر زاویه 180 درجه دارند. شکل مقطع جانبی این میل‌لنگ‌ها به شکل تخت است به همین علت به آن‌ها تخت گفته می‌شود. به علت نداشتن وزنه‌های تعادلی وزن کمتری دارند بنابراین برای خودروهایی با دور موتور بالا مناسب می‌باشند.
2. میل‌لنگ ضربدری: نسل جدیدی از میل‌لنگ هستند که بیشتر در خودروهای آمریکایی با موتور V8 استفاده می‌شوند. به دلیل شکل ضربدری این مدل برای جلوگیری از ضربه‌ و تکانه به سمت بالا و پایین از وزنه‌های تعادلی استفاده می‌شود. این وزنه‌ها باعث ایجاد بالانس در دو طرف موتور می‌شود که لرزش ناشی از چرخش میل‌لنگ را به حداقل می‌رساند. البته به دلیل بالا بردن جرم پیچشی برای موتورهای دارای دور موتور بالا مناسب نیست.

میل لنگ تخت یا ضربدری کدام یک بهتر است؟

همان طور که گفته شد میل‌لنگ ضربدری دارای وزنه تعادلی است که باعث افزایش جرم پیچشی می‌شود این نوع میل‌لنگ بیشتر مناسب خودروهای با موتور قدرتمند است که نیاز به دور موتور بالا ندارند. اما در مورد ماشین‌های مسابقه‌ای که معمولا بیشتر با دور موتور بالا حرکت می‌کنند، بهتر است از میل‌لنگ‌های تخت استفاده کنند زیرا گشتاور بیشتری ایجاد می‌کند و جرم پیچشی کمتری هم دارند. البته به این نکته هم توجه کنید که موتور خودرو با میل‌لنگ تخت لرزش بیشتری دارد.

علائم و نشانه‌های خرابی میل‌ لنگ خودرو:

1. وجود روغن ریزی در زیر موتور از هر دو سر میل‌لنگ البته قبل از آن از سلامت کاسه نمد‌ها اطمینان حاصل کنید.
2. موتور خودرو به وسیله میل‌لنگ قفل می‌شود که علت آن می‌تواند معکوس کشیدن در سرعت بالا و بریده شدن میل‌لنگ باشد و بریدن شاتون به علت استفاده از پیچ غیر استاندارد.
3. شنیدن صدای ناهنجار درون موتور به علت خراب شدن یاتاقان که می‌تواند ناشی از رسیدن روغن به آن‌ها باشد. ممکن است به علت به هم خوردن بالانس میل لنگ خارج از دور حرکت کرده و باعث خرابی یاتاقان‌ها شود.
4. درون موتور خودرو شما هنگام گاز دادن یا حرکت با دور موتور بالا صدای ناهنجار شنیده شود.
5. خودرو شما استارت می‌خود اما روشن نمی‌شود که می‌تواند دلیل آن قفل کردن موتور آن باشد. در این حالت میل‌لنگ جام کرده و چرخش ندارد.

مواردی که باعث خرابی میل لنگ می‌شود؟

• استفاده از روغن موتور نامرغوب و در بیشتر موارد دیر عوض کردن روغن موتور سبب آسیب دیدن میل‌لنگ می‌شود.
• کم شدن میزان روغن موتور هم به علت نشتی روغن می‌تواند باعث آسیب رسیدن به میل‌لنگ شود.
• خرابی اویل پمپ یا همان پمپ روغن می‌تواند باعث آسیب دیدن میل‌لنگ شود. زیرا روغن به خوبی پمپاژ نمی‌شود.
• معکوس دادن در سرعت و دور موتور بالا هم می‌تواند سبب آسیب دیدن میل‌لنگ شود.
• استفاده از قطعات یدکی نامرغوب هم می‌تواند سبب آسیب دیدن میل‌لنگ شود به عنوان مثال: پیچ شاتون به علت جنس بی‌کیفیت بریده شود.

 

نکات مهم هنگام خرید میل‌لنگ خودرو:

1. قیمت میل‌لنگ: مهم‌ترین نکته‌ای که هنگام خرید میل‌لنگ خودرو باید به آن توجه داشته باشید قیمت آن است. قیمت نقش مهمی در انتخاب دارد، بهتر است قبل از هرکاری میزان بودجه برای خرید میل‌لنگ را مشخص کنید. با مشخص شدن مقدار بودجه مدل‌هایی که در محدوده قیمتی شما قرار ندارند از انتخاب شما حذف می‌شوند و انتخاب برای شما راحت می‌شود.
2. نوع میل‌لنگ: همان طور که گفته شده میل‌لنگ خودرو دارای دو نوع تخت و ضربدری است. اگر شما بیشتر از موتور خودرو خود برای زور زدن و قدرت استفاده می‌کنید بدون شک نمونه ضربدری مناسب شما است. اما اگر خودرو شما مسابقه‌ای و بیشتر از قدرت از خودرو خود انتظار شتاب و سرعت بیشتر را دارید، بهتر است نمونه تخت را خریداری نمائید. البته این نکه را فراموش نکنید که مدل ضربدری به علت داشتن وزنه‌های تعادلی لرزش کمتری ایجاد می‌کنند و لرزش موتور تخت بیشتر است.
3. جنس میل‌لنگ: یکی از مهم‌ترین نکاتی که هنگام خرید میل‌لنگ حتما باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید، جنس میل‌لنگ است. میل‌لنگ معمولا از فلز فولاد با سایر فلزها مانند کروم و وانادیوم ساخته می‌شود. در واقع بهترین جنس میل‌لنگ از فولاد با آلیاژ کروم وانادیوم است. البته مدل‌هایی هم در بازار وجود دارند که از ترکیب فولاد با کربن و نیکل ساخته می‌شوند. این قطعات معمولا قابلیت شکنندگی دارند و در دور موتور بالا امکان شکستن آن‌ها وجود دارد.
4. برند محصول: همیشه برندهای معروف و شناخته شده بازار را خریداری کنید. زیرا این محصولات از قبل تست شده و در بازار امتحان خود را پس داده‌اند. تجربه هم ثابت کرده تا زمانی که یک برند شناخته شده وجود دارد نباید به سراغ خرید برندهای ناشناخته بروید. زیرا معمولا از کیفیت بالایی برخوردار نبوده و زمان و وقت شما را تلف می‌کنند. پس همیشه به سراغ خرید برندهای معروف و شناخته شده بازار بروید.
5. گارانتی محصول: بهتر است به سراغ خرید برندهای گارانتی دار بروید. معمولا این قطعات کیفیت بالایی دارند. هیچ گاه یک شرکت جنس بدون کیفیت خود را گارانتی نمی‌کند. زیرا این کار نتیجه‌ای جز ضرر و زیان برای شرکت مورد نظر نخواهد داشت. پس می‌توان نتیجه گرفت که تمام قطعات گارانتی دار باکیفیت هم هستند.
6. از فروشگاه معتبر خرید کنید: همان طور که می‌دانید روزانه حجم زیادی قطعه تقلبی وارد بازار می‌شود که از نظر ظاهری شباهت زیادی به قطعات اصلی دارند. تنها راه تشخیص قطعات اصلی از تقلبی داشتن مهارت و تجربه بالا در این زمینه است. پس اگر تخصص لازم در این زمینه را ندارید، بهتر است از فروشگاه معتبر خرید کنید تا کلاه سرتان نرود.

روش نگهداری از میل‌لنگ خودرو:

• همیشه از روغن موتورهای اصلی و باکیفیت استفاده کنید.
• بهتر است روغن موتور و فیلتر روغن خودرو را به موقع تعویض کنید.
• در صورت روشن شدن چراغ روغن وضعیت روغن موتور و سلامت اویل پمپ را مورد بررسی قرار دهید.
• همیشه به موتور خودرو زیاد فشار وارد نکنید برای این کار با دور موتور 3 تا 3500 رانندگی کنید.
• هرگز به خودرو دنده معکوس ندهید، معکوس دادن ناگهانی می‌تواند به میل‌لنگ خودرو شما صدمه بزند.
• در صورت مشاهده هر گونه نشتی در سر و ته میل‌لنگ نسبت به تعویض کاسه نمد‌های میل‌لنگ اقدام کنید.
• در موتورهای tu5 محفظه پلاستیکی فیلتر روغن را هر چند وقت یکبار تعویض کنید در صورت نیاز آن را با نمونه فلزی تعویض نمائید.