الف- مصرف منطقي دارو:
1- در مراجعه به پزشك هرگز براي نوشتن دارو اصرار نكنيم،عدم تجويز دارو در صورت تشخيص پزشك، اولين و بهترين گزينه است.
2- هر چقدر نسخه پزشك از نظر تعداد اقلام دارويي كمتر باشد،مطلوب تر است.پس بي دليل جهت تجويز داروي اضافي اصرار نكنيم.
3- در صورت نياز به تجويز دارو،خصوصا در مورد بيماران سرپايي، داروهاي غيرتزريقي گزينه اول هستند.
4- هرگز به پزشك خود در مورد نوشتن داروهاي تزريقي در موارد غير ضروري اصرار نكنيم.
5- داروهاي تزريقي عامل بيشترين عوارض جانبي در مركز ثبت عوارض جانبي داروها در وزارت بهداشت مي باشند.
6- مصرف سرانه داروهاي تزريقي در كشور 4 برابر استانداردهاي جهاني است.
.
ب- داروهاي گياهي:
1- داروهاي گياهي فاقد شناسنامه دارويي(عدم ذكر تركيبات موثره و ميزان آنها –تاريخ ساخت و انقضاء و مجوز وزارت بهداشت بر روي جلد دارو)به دليل عدم اطمينان از تركيبات آن غيرقابل مصرف مي باشند.
2- توليدكنندگان غيرمجاز داروهاي گياهي، گاه براي افزايش تاثير فرآورده،مواد غيرمجاز به آنها افزوده و بر روي جلد دارو نامي از آنها نمي برند.
3- صرف ادعاي وجود تركيبات گياهي و طبيعي در يك فرآورده دليل بي خطر بودن آن نيست.
4- داروهاي گياهي نيز همچون ديگر داروها داراي عوارض جانبي، تداخل اثر(با ديگر داروها ، موادغذايي ويا تست هاي آزمايشگاهي) و موارد منع مصرف(در برخي افراد)مي باشند.
5- تجويز زير نظر پزشك و استفاده با مشاوره داروساز، تنها راه اطمينان از سلامت و اثربخشي داروهاي گياهي است.
.
ج- داروهاي قاچاق و ماهواره ايي:
1- داروهاي خارجي بدون مجوز وزارت بهداشت به دليل عدم اطمينان از سلامت تركيبات و عدم اطمينان از شرايط نگهداري و حمل و نقل آنها در طي ورود به كشور غيرقابل مصرف مي باشند.
2- بسياري از داروهاي قاچاق در شرايط زير زميني و كاملا غير استاندارد توليد مي شوند.
3- در صورت عدم وجود برچسب اصالت دارويي بر روي دارو و يا در صورت عدم ثبت كد ورود دارو به كشور(IRC ) و فارسي نوشته روي جلد دارو، بدليل احتمال بسيار بالاي قاچاق بودن دارو ، جهت اطمينان از اصالت آن با مركز اطلاع رساني داروي استان تماس حاصل فرماييد.
.
د- ورزشكاران و دوپينگ:
1- استفاده از داروهاي هورموني و مكمل هاي غذايي غيرمجاز توسط ورزشكاران باعث بروز عوارض جبران ناپذير در ورزشكاران مي گردد.
2- عوارض جانبي داروهاي هورموني مورد استفاده توسط ورزشكاران،ممكن است در كوتاه مدت و يا بلند مدت آشكار گردد.
3- استفاده از داروهاي تقويتي و ديگر داروها جهت از بين بردن عوارض جانبي داروهاي هورموني يك باور غلط بوده و خود مي تواند آسيب بيشتري به بدن وارد نمايد.
4- مكمل هاي غذايي در صورت نداشتن مجوز ورود، به دليل عدم اطمينان از مواد موجود در آنها و نيز عدم اطمينان از شرايط نگهداري و حمل و نقل آنها غيرقابل مصرف مي باشند.
5- رژيم غذايي متناسب با ورزش و استفاده از مكمل هاي غذايي مجاز همراه با مشاوره پزشك و مركز اطلاع رساني دارويي استان مي تواند بهترين راهكار براي ورزشكاران باشد.
.
ه- مقاومت ميكروبها به آنتي بيوتيك ها-يك تهديد جهاني:
1- بسياري از موارد سرماخوردگي ويروسي بوده و مصرف آنتي بيوتيك در اين موارد اشتباه بوده و مي تواند آسيب رسان باشد.
2- مصرف خودسرانه آنتي بيوتيك ها،خصوصا انواع تزريقي آنها، مي تواند باعث بروزمقاومت در ميكروبها نسبت به اين داروها شده و به مرور زمان از ارزش درماني آنها بكاهد.
3- مصرف خودسرانه و يا ناقص آنتي بيوتيكها مي تواند باعث ايجاد ميكروب هاي مقاوم تر شده و درمان آنها را سخت تر،گرانتر و با عوارض بيشتر نمايد.
4- در صورت علائم به ظاهر يكسان،هرگز داروي خود را به ديگران پيشنهاد نكنيم زيرا علائم به ظاهر يكسان از نظر ما ممكن است از نظر پزشك داروهاي متفاوتي نياز داشته باشد.
.
و- نگهداري و مصرف منطقي دارو:
1- تهيه و مصرف خودسرانه داروها و عدم مصرف كامل داروهاي تجويزي توسط پزشك، دليل اصلي انباشت دارو در منازل و در نتيجه تحميل هزينه هاي سنگين به اقتصاد كشور مي باشد.
2- مصرف سرانه داروي هر ايراني حدود 4 برابر استاندارد جهاني است.
3- حداقل 10 تا 15 % كل داروهاي كشور به صورت خودسرانه مصرف مي شود.
4- استان خوزستان جزء پرمصرف ترين استان هاي كشور از لحاظ دارو مي باشد.
5- داروها را دور از نور آفتاب،در محيط خشك و خنك(25 تا 30 درجه)نگهداري نماييم.
6- شرايط نگهداري برخي داروها دريخچال(8-2 درجه) مي باشد.
.
ز- كاهش وزن با استفاده از دارو:
1-بسياري از داروهاي مورد استفاده جهت كاهش وزن اعم از شيميايي يا گياهي غيرمجاز مي باشند.
2- مصرف داروهاي مجاز كاهنده وزن نيز داراي عوارض جانبي و منع مصرف هايي مي باشد كه تجويز آنها توسط پزشك را الزامي مي سازد.
3- سالمترين و با دوام ترين راه كاهش وزن، رژيم غذايي مناسب و افزايش فعاليت فيزيكي(ورزش) مي باشد.
4- جهت اطمينان از اصالت و سلامت داروهاي شيميايي و گياهي مورد استفاده در كاهش وزن با مركز اطلاع رساني داروي استان تماس حاصل فرماييد.
.
ح- افزايش وزن با استفاده از دارو:
1- از آنجا كه لاغري داراي علت هاي بسياري همچون وراثت افراد،اختلالات تغذيه ايي،برخي بيماريها و … مي باشد،تنها بايد توسط پزشك تشخيص داده شده و درمان گردد.
2- بسياري از داروهاي مورد استفاده جهت افزايش وزن اعم از گياهي،شيميايي و مكملها غيرمجاز مي باشند.
3- كورتونها و كاهنده هاي سوخت و ساز در بسياري از فرآورده هاي غيرمجاز(بدون ذكر نام آنها بر روي جلد دارو)استفاده شده و گاه عوارض جبران ناپذيري براي مصرف كننده ايجاد مي نمايند.
4- افزايش اشتها و رفع ظاهري لاغري كه گاه در اثر مصرف برخي داروها(كورتونها) ايجاد مي گردد،فريبنده و زودگذر بوده و مصرف آنها عوارض شديدي چون پوكي استخوان،بيماري هاي گوارشي،آب مرواريد،بالا رفتن قندخون و فشارخون، تضعيف سيستم ايمني بدن و … به جاي مي گذارند.
5- سالمترين و با دوام ترين راه افزايش وزن، رژيم غذايي صحيح و ورزش مناسب مي باشد.
.
منابع:
.http://vchfm.ajums.ac.ir