• نواک – زیر و بمی:
مسلما صداهای موسیقیایی میتوانند در سطحهای مختلف زیر و بمی حاصل شوند. مثلا میدانید که صدای آقایان از صدای خانمها و کودکان بم تر است و صدای خانمها و کودکان نسبت به صدای مردان زیر تر است. از نظر فیزیک، زیر و بم بودن صداها با تعداد ارتعاش آنها در ثانیه سنجیده میشود که به آن فرکانس (بسامد،تواتر) گفته میشود و با واحد هرتز (Hz) اندازه گیری میشود. بنابراین هر چه فرکانس یک صدا بیشتر شود (یعنی تعداد ارتعاش آن در واحد ثانیه بیشتر شود) صدا زیرتر میشود و بالعکس. صدای آقایان نسبت به صدای خانمها فرکانس کمتری دارد. به این (زیر وبم) بودن صدا نواک میگویند.
.
• دیرند – کشش:
به مدت زمان شنیده شدن یک صوت موسیقیایی (ارزش زمانی) دیرند (کشش) صدا میگویند و با واحد ثانیه (s) اندازه گیری میشود. مثلا اگر آرشه ویولن را مدت درازی روی سیم ویولون بکشیم صدای حاصل البته کشیده تر از صدایی است که با کشیدن آرشه به مدت کمتر پدید میآید.
.
• شدت – بلندی:
صداهای موسیقی ممکن است نسبت به یکدیگر ضعیف تر یا قوی تر باشند مثلا اگر مضراب سنتور را یک بار با ملایمت و بار دیگر به قوت روی سیم ساز ضربه بزنیم، صدای دومی شدیدتر از صدای اولی خواهد بود. شدت یک صوت موسیقیایی را با واحد دسی بل (db) اندازه گیری میکنند.
.
• طنین – رنگ صوت:
طنین یا رنگ صوت عاملی است که صدای سازهای مختلف را از یکدیگر تفکیک میکند. به عنوان مثال میتوانیم صدای ساز تار را از صدای ساز سه تار و یا صدای ساز ویولن را از صدای ساز کمانچه تشخیص دهیم. طنین یک ساز به شکل جعبه تشدید صدای ساز بستگی دارد. دقیقا همین تفاوت (جنس صدا) را طنین و رنگ میگویند.
.
منابع:
.http://musicsamen.blogfa.com