راهنمای استپر موتور خودرو

استپر‌موتور چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

استپر موتور (stepper motor) یک قطعه الکترونیکی مکانیکی است که وظیفه حفظ کردن خودرو در دور موتور آرام را بر عهده دارد. در واقع وظیفه این قطعه تنظیم میزان دور موتور در دور پایین با یک رنج ثابت است. اگر این قطعه وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، موتور عمل کرد مناسبی نخواهد داشت. برای مثال: ممکن است با فشردن پدال گاز خودرو به یک‌باره گاز بخورد و یا هنگامی که برای تعویض دنده پدال گاز را رها می‌کنید، خودرو شما خاموش شود.

اجزای تشکیل دهنده استپر موتور:

• موتور الکتریکی: همانند سایر موتورهای الکتریکی داری یک سیم پیچ است که با اعمال ولتاژ حالت مغناطیسی ایجاد می‌کند.
• فنر نگهدارنده: این فنر همان طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، مسئول نگه‌داشتن شفت استپر در محدوده مورد نظر است.
• بوش جدا کننده: یک بوش فلزی که مابین فنر نگه‌دارنده و شفت استپر قرار می‌گیرد. وظیفه آن ایجاد فاصله بین فنر و شفت می‌باشد.
• شفت استپر: یک میله فلزی که دارای یک سر پیچی که روی موتور الکتریکی بسته می‌شود و سر دیگر که کلاهک روی آن نصب می‌شود، می‌باشد.
• کلاهک: این کلاهک در واقع در مسیر ورود هوا به داخل موتور قرار می‌گیرد، زمانی که موتور به هوای زیادی نیاز ندارد جلو رفته و مسیر هوا را مسدود می‌کند.

علائم و نشانه‌های خرابی استپر موتور:

1. چراغ چک خودرو شما روشن می‌شود و هنگام تعویض دنده خودرو کمی گاز می‌خورد.
2. در ترافیک و جایی که خودرو در حالت توقف قرار دارد بی‌دلیل دور موتور پایین-بالا می‌شود.
3. زمانی که خودرو را روشن می‌کنید، بدون فشار دادن پدال ماشین خود به خود گاز می‌خورد.
4. زمانی که در ترافیک هستید، بیشتر زمانی که کولر خودرو روشن است، دور موتور افت زیادی می‌کند.
5. هنگام تعویض دنده و زمانی که پدال گاز را رها می‌کنید، خودرو به یک‌باره گاز نمی‌خورد و خاموش می‌شود.
6. در شرایطی هم که موتور خودرو گرم است به اشتباه مانند خودرو در شرایط سرد، دور موتور خیلی بالا می‌رود.
7. لرزش جزئی در موتور خودرو هنگام درجا کار کردن که با مقدار کمی بالا-پایین شدن دور موتور همراه است.

قبل از تعویض استپر خودرو از سلامت قطعات زیر اطمینان حاصل کنید:

• سنسور موقعیت دریچه گاز: وظیفه این قطعه گزارش میزان باز بودن دریچه گاز به واحد کنترل مرکزی ECU می‌باشد.
• خرابی سیستم جرقه: سیستم جرقه خود شامل چند قطعه مهم مانند: کوئل، شمع و وایر شمع می‌باشد.
• خرابی سوزن انژکتور: در صورتی که مقدار و زمان پاشش سوخت در سوزن انژکتور به درستی صورت نگیرد.
• خرابی واشر: در قسمت اتصال دریچه گاز به دریچه گاز و ریل سوخت چند واشر و اورنگ وجود دارد که در صورت خراب بیشتر نفس می‌کشد.

بعد از اطمینان حاصل کردن از سلامت این قطعات می‌توانید با خیالی آسوده استپر موتور را تعویض کنید.

روش تعمیر استپر موتور:

در واقع خیلی امکان خراب شدن این قطعه به ندرت اتفاق می‌افتد. در بیشتر موارد با شستشو دادن این قطعه با اسپرین انژکتور شوی مشکل بر طرف می‌شود زیرا چربی بخار روغن مانع از حرکت کلاهک استپر در منطقه مورد نظر خواهد شد. اگر با شستشوی قطعه و دریچه گاز مشکل شما برطرف نشد به این نتیجه می‌رسیم که سیم پیچ داخل موتور ان دچار آسیب شده و باید استپر موتور را به صورت کامل تعویض کرد.

روش شستشوی استپر موتور:

قبل از هر کاری ابتدا بست مثبت را از روی باتری خودرو را جدا کنید، سپس سوکت روی استپر را به آرامی جدا کرده و با آچار مربوطه اقدام به باز کردن پیچ‌های استپر بر روی دریچه گاز خودرو کنید. استپر را به آرامی خارج کرده و با اسپری مخصوص شستشوی انژکتور در حالتی که سر استپر رو به زمین است، اسپری کنید. در این حالت کثیفی‌های داخل قطعه خارج می‌شود. اجازه دهید به خوبی در هوای آزاد خشک شود، سپس به آرامی آن را در جای خود قرار دهید و پیچ‌های مربوطه را به خوبی محکم کنید. بست باتری را در جای خود قرار داده و سویچ را چند مرتبه باز و بسته و خودرو را روشن کنید.

نکته: هرگز با پارچه یا دستمال به کلاهک استپر دست نزنید، از چرخاندن آن خودداری کنید. زیرا از تنظیم خارج شده و مجبور به تعویض آن خواهید شد.

نکات مهمی که هنگام خرید استپر موتور باید به آن‌ها توجه داشته باشید:

• قیمت استپر موتور: شما قبل از هر کاری باید میزان بودجه برای خرید استپر موتور را در نظر بگیرید با مشخص شدن مقدار بودجه خود به خود مدل‌هایی که در محدوده قیمتی شما قرار ندارند، از انتخاب شما خارج شده و کار انتخاب برایتان آسان می‌شود.
• برند استپر: همیشه سعی کنید از برند‌های معروف مانند زیمنس آلمان استفاده کنید، زیرا این یک قطعه مهم و حیاتی است. تصور کنید، هنگام تعویض دنده خودرو شما در حالت دنده خلاص خاموش شود. در این حالت خودرو در حال حرکت و خاموش ترمز ندارد و ممکن است منجر به تصادف شود.
• گارانتی: همیشه برندهایی را انتخاب و خریداری نمایید که دارای گارانتی و خدمات پس از فروش هستند. این محصولات معمولا از کیفیت بالا برخوردار بوده زیرا هیچ گاه شرکتی جنس بی‌کیفیت خود را گارانتی نمی‌کند. چون برای شرکت هزینه در بر دارد. پس داشتن گارانتی سند محکمی بر داشتن کیفیت است.
• نوع بسته‌بندی: اجناس اصلی همیشه درون بسته بندی‌های شیک تر و تمیز و پلمپ شده نگهداری می‌شوند. روی درب جعبه آن‌ها همیشه لیبل شرکت سازنده زده می‌شود. در صورت باز کردن لیبل پاره و از بین می‌رود.
• از فروشگاه معتبر بخرید: متاسفانه روزانه حجم زیادی از کالاهای تقلبی تولید و روانه بازار می‌شود. این کالاها از نظر ظاهری دقیقاً مشابه جنس اصلی هستند و تشخیص آنها نیاز و تخصص و مهارت بالایی دارد، بنابراین اگر می‌خواهید کلاه سرتان نرود، حتماً از فروشگاه معتبر خرید کنید.
• قبل از خرید مشورت کنید: مشورت کردن با افرادی که در زمینه تنظیم موتور خودرو فعالیت می‌کنند می‌تواند تا حد زیادی به شما کمک کند. زیرا این افراد بیشتر برندها را روی خودرو مشتری‌ها نصب کرده‌اند و با برند‌های با کیفیت آشنایی دارند.