گـَز یا گِز درختی است کهن سال، این درخت به علت رسیدن ریشهاش به آب سطحی زمین عمر طولانی میآورد، گویند که در بعضی مناطق گرمسیر بیش از هزار سال عمر کردهاست. غالباً بیشترین ارتفاع این درخت به 10 تا 15 متر میرسد. درخت گز از خانوادهٔ Tamarix است و در نقاط مختلفی از دنیا از جمله ایران میروید. درختی است زیبا دارای برگهایی باریک، نوک تیز و فشرده به هم دارد. از شاخههای این درخت مادهای به خارج ترشح میشود که به گز انگبین موسوم است و دارای ساکارز، موسیلاپ و پراکسیداز است. و به علت شور بودن برگهای آن فقط شتر و شترسانان از آن استفاده میکنند، اما برای تغذیهٔ سایر حیوانات دیگر نا مرغوب است. در ایران پنج گونه از درخت گز میروید: گز شاهی که گاهی از 15 متر هم فراتر میرود، گز خوانسار یا گز انگبین که از آن انگبین تهیه میشود، یلقون (با اسم علمی تاماریکس پالازی) که در حوالی کرج یافت میشود، تاماریکس تتراندر که در حوالی شیراز میروید و تمیس که در جنگلهای شمالی ایران دیده میشود. نامهای دیگر آن: دهنالقندول، عودالبرق، عراقا، دارشیشعان، قندول، شیشعان و دیش یولقون میباشد.
فواید درخت گز
1. جهت رفع سرفههای کهنه از پوست این گیاه با دارچین مخلوط نموده دمکرده میل شود.
2. جهت رفع درد معده به خاطر سردی، مقدار 4 گرم از پوست گیاه را دمکرده با شکر شیرین نموده میل شود.
3. مزمزه کردن دمکرده این گیاه برای دندانها مفید است.
4. جهت تسکین دندان درد پوست درخت گز را کوبیده با سرکه مخلوط کرده مزمزه کنند.
5. مزمزه کوبیده پوست این گیاه با سرکه بوی تعفن و چرک لثه را از بین میبرد.
6. جهت رفع بدبویی بینی پوست این گیاه را نرم کوبیده فتیلهای را به آن آغشته نموده در بینی بگذارند.
7. جهت درمان بواسیر پوست این درخت را با دارچین مخلوط نموده دمکرده بنوشند.
8. دمکرده پوست این درخت با دارچین برطرف کننده ترشح زیاد اسپرم است.
9. جهت دفع اخلاط خونی سینه از دمکرده این گیاه استفاده شود.
10. پوست این درخت برای طحال و کبد مضر است باید با مصطکی میل شود. 11. جهت درمان اسهال 8 گرم پوست این درخت را در 300 سیسی آبجوش دمکرده روزی سه استکان بنوشند.
12. خانمهای حامله از خوردن گیاه گز خودداری کنند.
13. جوشانده پوست این گیاه برای کنترل یرقان مفید است.
مضرات استفاه از درخت گز
مضرات خاصی برای درخت گز پیدا نشد.
طریقه مصرف درخت گز
این گیاه مصارف متعددی در صنایع غذایی ، ساعت سازی ، سوخت خودرو و هواپیما ، صنایع بهداشتی و پزشکی دارد وبا اینکه یک میلیون هکتار اراضی جنگلی گز روغن به صورت خودرو و پراکنده در سیستـان و بلوچستان وجود دارد ، اما برای تامین نیاز داخلی روغن این درخت ، از فـرانسه و هندوستـان وارد ایران میشود .
اثرات دارویی و طرز استعمال :
1.درمان اسهال : پوست این گیاه به علت داشتن ترکیبات تانن اثر قابض داشته و از این رو در درمان اسهال میتوان از آن بهره جست. به این منظور جوشانده 15 تا 30 در هزار پوست گیاه که به شکل خوراکی مصرف میشود توصیه میگردد.
2.درمان بیماریهای سینه : از این گیاه نوعی پلی ساکارید موسوم به گزانگبین ترشح میشود که از این هم در تهیه شیرینی استفاده میشود و هم در مداوای بیماریهای سینه میتوان از آن استفاده نمود.
3.درمان سوختگیها : برای مداوای سوختگیهای مختلف میتوان خاکستر درختچه گز را که از سوزاندن آن بدست میآید در محل سوختگی استعمال نمود.
4.بند آورنده خون : با توجه به اینکه درختچه گز در مناطق خشک رویش دارد در این مناطق مثلاً در عربستان از شیره تغلیظ شده آن جهت بند آوردن خون در زمان خ
ونریزی استفاده مینمایند.
.
منبع: دکتر ساینا | https://www.drsaina.com