در این بخش به مبحث طراحی آرم خواهیم پرداخت. در زیر فهرست مطالب مورد بحث در این خصوص ارائه شده است که شما علاقه مندان می‌توانید از بین موارد زیر موضوع مورد نظر خود را انتخاب و مطالعه نمائید.
تعریف آرم
واژه‌های آرم، نشانه، سمبل و نماد واژگانی می‌باشند که به طور روزمره در زبان محاوره‌ای ما گاه و بی گاه شنیده می‌شوند. آنچه اهمیت دارد معنا و مفهوم این واژه هاست.
آرم واژه فرانسوی است که در دهه‌های اخیر به فرهنگ، زبان و ادبیات فارسی راه یافته است و در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی هنر کاملأ واژه‌ای پذیرفته شده است و واژهٔ «نشانه» مناسب‌ترین معادل برای «آرم» در زبان فارسی می‌باشد.گاهی به جای آرم از کلمه «سمبل» نیز استفاده می‌شود.
در فرهنگ فارسی عمید معادل واژهٔ سمبل عبارت است از: نشانه،نشان، علامت، اشاره، رمز، نمونه، نماینده، شعار و علامتی که معرف چیزی باشد، است. در حقیقت نشانه، آرم یا سمبل بیانگر چیزی است که در ذهن فرد، بر مفهوم و یا چیزی دیگر دلالت کند و چه بسا در بسیاری موارد چون نامی تصویری برای فرد، مکان یا مؤسسه‌ای به شمار آید، و به عبارتی آنچه ما سمبل می‌نامیم عبارت است از یک اصطلاح، یک نام، یا حتی تصویری که ممکن است نماینده چیز مأنوسی در زندگی روزانه باشد.
نشانه‌ها به تدریج در تمدن‌های گوناگون رسوخ کردند. امروزه اهمیت نشانه‌ها تا بدان جاست که در شاخه هنر گرافیک در مدارس و دانشگاه‌ها دارای واحد درسی تخصصی است.
انواع نشانه‌ها از نظر موضوعی
نشانه‌ها از نظر موضوعی به دو بخش تقسیم می‌شوند:
1- نشانه‌های فرهنگی
به آن دسته از نشانه‌ها که شامل و دربرگیرندهٔ فعالیت نهادها، سازمان‌ها و افراد حقیقی یا حقوقی در زمینه فرهنگی و اعتلای فرهنگ جامعه است نشانهٔ فرهنگی گویند. این گونه نشانه‌ها برگرفته از فرهنگ بومی و سنتی جوامع بوده و اغلب رنگ و بوی فرهنگ بومی هر جامعه را دارا می‌باشد. در هر کشور بسیاری از سازمان‌ها علاقه دارند که نشانه‌ای ویژه داشته باشند و در ایران نیز با توجه به پشتوانهٔ غنی فرهنگی آن در چند دهه اخیر این گونه نمادها نقش و منزلتی خاص برای خود یافته اند.
2- نشانه‌های تجاری
به گونه‌ای از نشانه‌ها که به صورت یک نشانهٔ تصویری و نوشتاری، جهت مشخص نمودن نوع محصولات و یا ارائهٔ خدمات سازنده و تولید کننده خاص تجاری به کار گرفته می‌شوند، نشانه‌های تجاری می‌گویند. این گونه نشانه‌ها گاه به تنهایی معرف محصول و یا نوعی از فعالیت تولیدی می‌باشند که در گذشته به صورت تصویری بودند. در گذشته‌های نه چندان دور حتی بر سردر مغازه‌های افراد و مشاغل مختلف مشابه این نمونه‌های تصویری دیده می‌شد. به عنوان مثال فردی که کفاش بود. با پیشرفت جوامع و با بالا رفتن فهم و سواد بصری،به تدریج خط و خط نوشته نیز جهت معرفی این گونه مؤسسات برای خود جای باز کرد.
انواع نشانه‌ها از نظر بصری
نشانه‌ها با توجه به عناصر و ساختار تشکیل دهندهٔ آن‌ها به گروه‌های زیر تقسیم بندی می‌شوند:
1- نشانه‌های تصویری(pictogram)
این گونه نشانه‌ها، همان گونه که از نامشان پیداست، عنصر اصلی تشکیل دهندهٔ آن‌ها تصویر است و به واسطهٔ تصویر، بیشترین مفاهیم موجود در نشانه به مخاطب انتقال می‌یابد. این گونه نشانه‌ها گاه از یک یا چند تصویر تشکیل می‌شوند که البته پیشنهاد می‌شود از کم‌ترین و واضح‌ترین تصویر جهت طراحی نشانه استفاده کرد.
2- نشانه‌های نوشتاری(logotype)
به آن دسته از نشانه‌ها گفته می‌شود که عناصر اصلی تشکیل دهندهٔ آن‌ها حروف، کلمات و یا اعداد می‌باشند. به عبارت دیگر این نوع نشانه‌ها عملکردی همانند نشانه‌های تصویری و در عین حال ارتباطی تنگاتنگ با خوشنویسی یا کالیگرافی دارند.
طراحان با استفاده از عنصر خط نوشتاری جهت نشان دادن نماد مؤسسه، شرکت و یا نهادی خاص بهره می‌گیرند.طراحان با استفاده از عنصر خط نوشتاری جهت نشان دادن نماد موسسه، شرکت و یا نهادی خاص بهره می‌گیرند. می‌دانیم که انسان از آغاز تا امروز مراحل خط تصویری، خط اندیشه نگار، خط هچایی و خط الفبایی را پشت سر گذارده است. در حال حاضر بیشتر خطوط بصورت الفبایی هستند، و از طریق آن‌ها است که معانی، اندیشه‌ها و تجارب بشری در زمینه‌های گوناگون بر روی ا.راق کناب‌ها، مجلات، روزنامه‌ها و یا به صفحات دیجیتالی و رایانه‌ای انتقال می‌یابد.
بسیاری از این گونه نمادها در تمدن‌های گوناگون به صورت نشانه‌های خانوادگی، مشاغل خاص و حتی امضای شخصی گاربرد داشته است. در ایران نیز استادکاران صنایع دستی برای مشخص و اصل بودن آثاری که می‌ساختند و نیز تضمین کالای خود از نمادهای نوشتاری استفاده می‌کردند و بدین طریق به آثار تولید شدهٔ خود اعتبار می‌بخشیدند و گاه نیز از این نمادها بعنوان مهر شخصی استفاده می‌کردند.
در جوامع کنونی نشانه‌های نوشتاری به مثابهٔ نشانه‌های تصویری از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردارند. به طوری که شاهد کاربرد آن‌ها بر سر در مغازه‌ها، عناوین روزنامه‌ها و مجلات، انواع سام‌های دستی و انواع بسته بندی‌ها می‌باشیم.
در کشور مانیز با توجه به قدمت خطوط سنتی و تنوع و زیبایی این خطوط، نمادهای نوشتاری روز به روز حضور گسترده تری در امر تبلیغات یافته اند. نکته قابل توجه در طراحی این گونه نوشته‌ها آن است که باید به حروف، کلمات و اعداد به مثابه یک عنصر تصویری نگاه کرد و با استفاده از فضاهای مثبت و منفی، گردش و چرخش حروف، ارتباط آن‌ها با هم، رعایت ترکیب بندی و سایر اصول فنی به طراحی این نشانه‌ها پرداخت.
همچنین باید دقت کرد که خوانایی نشانه را نباید فدای زیبایی آن کرد. زیرا نشانه‌های نوشتاری به صورتی گسترده، طیف وسیعی از اقشار جامعه را پوشش می‌دهند، پس با توجه به عملکردی که از آن‌ها انتظار می‌رود باید خوانایی لازم را برای عناوین روزنامه‌ها و مجلات، بسته بندی‌ها و غیره از دست ندهند.
3- نشانه‌های تلفیقی
این گونه نشانه‌ها همان گونه که از نامشان پیداست، تلفیقی از عناصر تصویری و نوشتاری اند. در نشانه‌های تلفیقی برخی مواقع غلبه بر عنصر تصویر و یا نوشته است و رابطه میان این دو نشانه به صورت تکمیل یکدیگر و یا تقویت همدیگر می‌باشد. این گونه نشانه‌ها در جوامع نسبت به سایر نشانه‌ها کاربرد کمتری دارند و بیشتر طراحان گرافیک سعی دز اجرای مستقل نشانه‌های نوشتاری و تصویری دارند و گاه بنا به درخواست سفارش دهنده به طراحی این گونه نشانه‌ها می‌پردازند.
کاربرد رنگ در طراحی نشانه ها
همان گونه که اهمیت رنگ در زندگی روزمره در جوامع گوناگون بر کسی پوشیده نیست، در طراحی نشانه نیز اهمیت بسیار دارد و استفاده از آن دارای کاربرد وسیع است. رایج‌ترین کاربرد رنگ در طراحی نشانه، برای تأکید بر معنی و مفهوم نشانه است و در نهایت برای بیان بصری بهتر نشانه می‌توان از عنصر رنگ سود جست.
به عنوان مثال در نشانه دیک مؤسسه کشاورزی اغلب از رنگ سبز با درجات مختلف تیره و روشن استفاده می‌شود که این موجب درک بهتر بیننده از موضوع کار آن مؤسسه خواهد شد.
با توجه به خصوصیات بارز رنگ‌ها مانند: تضاد، روان شناسی رنگ‌ها و… طراحان توانسته اند از آن به خوبی سود جویند.
طراحان گاه بدون توجه به ارتباط کار با موضوع و تنها بر اساس سفارش مؤسسات، رنگی خاص را برای نشانه در نظر می‌گیرند که ممکن است با نوع کار آن مؤسسه هیچ گونه ارتباطی نداشته باشد.
برخی مواقع هم رنگ صرفأ جنبه تزیینی و سلیقه‌ای می‌یابد و بر زیبایی نشانه می‌افزاید. جدا از همه این‌ها، رنگ به عنوان یک عنصر مهم جهت شناسایی بیشتر نمادها و نشانه‌ها، امروزه کاربردی وسیع یافته است به ویژه که با استفاده از اصول روانشناسی رنگ‌ها در طراحی نشانه جنبه علمی نیز پیدا کرده است. اکنون دیگر کمتر نماد و یا نشانه‌ای را می‌توان بر اوراق اداری یافت که سیاه و سفید باشد این نکته هم بر نقش و اهمیت رنگ تاکید دارد و هم سلیقهٔ جوامع را در کاربرد رنگ برای این منظور نشان داده است.
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕
مجله دانستنی‌های هنر
