انواع گیاهان دارویی و طول مدت تاثیرگذاری آنها
گیاهان دارویی را میتوان از منظرهای متفاوت طبقه بندی کرد. مثلا از نظر منطقه رشد و استفاده گیاه، خواص و ویژگیهای درمانی، نوع گیاه، نوع مصرف آن و… میتوان به طبقه بندی گیاهان دارویی پرداخت. میتوان گیاهان دارویی را از نظر خواص درمانی به دستههای مختلف طبقه بندی کرد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- گیاهان مقوی قلب : قلب هم مانند بقیه اعضای بدن با کار کردن تقویت میشود. این گروه از گیاهان دارویی نرخ ضربان قلب را بالا میبرند و باعث تقویت قلب میشوند. در گیاهان مقوی قلب، گلوکوزید ماده موثره گیاه میباشد. گیاهان آدونیس، آلیچ، گل برفک، انگشتانه و هلبور سیاه جزو این گروه میباشند.
- گیاهان آرامبخش : این گروه از گیاهان درمانی برای تسکین اعصاب به کار میروند ولی باید توجه داشت که تاثیر این گروه در طولانی مدت ظاهر میشود. از مهم ترین گیاهان آرامبخش میتوان بادرنجبویه ،سنبل الطیب، خلنک، رازک و گل ساعتی را نام برد.
- گیاهان ضد فشار خون : این گیاهان فشار خون بالا را متعادل میکنند و معمولا در کنار یک رژیم غذایی مناسب مصرف میشوند. نمونه هایی از این گروه سنبل الطیب، سیر، اکلیل الملک، سرخ ولیک، رازک و یولاف میباشد.
- گیاهان معطر : این گیاهان بیشتر به عنوان مکمل طعم دهنده در کنار سایر گیاهان دارویی مصرف میشوند و علاوه بر این به ضدعفونی بدن نیز کمک میکنند. بابونه رومی، اسطوخودوس، اکلیل کوهی و مریم گلی جزو این دسته میباشند.
- گیاهان تلخ : این گروه از گیاهان دارویی برای افزایش اشتها و تقویت معده به کار میروند. خود گیاهان تلخ به گروههای مختلفی مثل گیاهان تلخ معطر، تلخ قابض و تلخ لعابدار تقسیم میشوند.
- گیاهان ضد سرفه : این گیاهان با ایجاد خلط در گلو باعث کاهش سرفهها میشوند. معمولا به صورت جوشانده و دم کرده مصرف میشوند. نمونه هایی از گیاهان ضد سرفه شامل به دانه، شیرین بیان و گل ختمی میباشد.
- گیاهان ضد تصلب شرائن : کلسترول یکی از عوامل اصلی رسوب در رگها و مسدود کردن آنها و بالا رفتن فشار خون میباشد. گیاهانی همچون سرخ ولیک، گل سرخ (عرق آن)، دارواش، سوفورا و سیر که حاوی روتین و ویتامین C فراوان هستند به رفع رسوب کلسترول از دیواره رگها کمک میکنند.
- گیاهان ضد انگل : شاه تره، کدو، انار، زبان در قفا، قازیاغی و سرخس نر در این دسته قرار دارند که برای از بین بردن انگلهای روده به کار میروند.
- گیاهان مناسب برای امراض زنانه : برای کاهش دردهای عادت ماهانه و یا التهابات رحم و مجاری ادراری از این گیاهان استفاده میشوند. همچنین از این گیاهان برای کاهش درد تورم رحم در زمان بارداری، پس از زایمان، سقط جنین و یا خون ریزی رحم با نظر متخصص استفاده میشود. گیاهان سیاه دانه، فلفل آبی، شنبلیله، رازیانه و انیسون سبز در این مواقع مصرف میشوند.
- گیاهان ضد دیابت : یکی از رایج ترین انواع دیابت کاهش ترشح انسولین میباشد. در این هنگام از گیاهان دارویی که شامل انسولین گیاهی ( گلوکوکنین) برای کمک به درمان دیابت استفاده میشود. گیاه بابا آدم، لوبیا، حلبوب، مورد سحرایی، قنطریون صغیر، درمنه و جنتیان حاوی انسولین طبیعی میباشند.
- گیاهان ضد نفخ : گازهای معده و دلپیچه و شکم درد به دلیل فعالیت بالای باکتریهای تخمیر کننده ایجاد میشوند. گیاهان ضد نفخ تکثیر این باکتریها را کاهش میدهند همچنین حاوی مواد اسپاسمولیتیک هستند که باعث کاهش انقباضات شکم میشوند. از جمله این گیاهان نعناع، رازیانه، بابونه، انیسون، مریم گلی، زوفا، زیره و اکلیل کوهی هستند.
- گیاهان معرق : گیاهانی همچون آقطی سیاه، بابونه، زیزفون، شاه تره، پتازیت، تره تیزک، ریشه بابا آدم و بنفشه وحشی عمل تعرق را افزایش میدهند. این تعرق به پایین آوردن دما بدن کمک میکند.
- گیاهان کاهش دهنده تعرق : اگر به اطرافیانتان دقت کرده باشید برخی از افراد در حالت معمولی هم تعرق زیادی دارند مثلا کف دستان یا پاهایشان تعرق بالایی دارد. برای کاهش تعرق از گیاهانی همچون بلادون، سنبل الطیب و مریم گلی استفاده میشود. همچنین برگ درخت گردو و پوست درخت بلوط نیز به صورت خارجی استعمال میشود.
- گیاهان ضد تومور : این گیاهان از تجمع سلولها و تشکیل غده جلوگیری میکنند. دارواش و نیلوفر آبی جزو این دسته از گیاهان دارویی هستند.
- گیاهان ضد استفراغ : همانطور که از اسمشان پیداست این گیاهان از حالت تهوع و استفراغ جلوگیری میکنند. نمونه هایی از این گیاهان شامل چای چینی، دانههای یولاف، جو (به صورت جوشانده) و پوست بلوط میباشند.
- گیاهان مدر : گیاهان مدر باعث افزایش تولید و دفع ادرار میشوند و از طرفی مقداری خاصیت ضد عفونی کنندگی نیز دارند و برای کاهش درد مجاری ادرار نیز کاربرد دارند. این گیاهان برای بیماریهای مربوط به کلیه همچون سنگ کلیه نیز مفید هستند. گل آقطی سیاه، سرو کوهی، مورد، هوفاریقون، اونونیس، انگور روباه و ریشه جعفری جزو گیاهان مدر هستند. توجه کنید که این نوع گیاهان دارویی برای کسانی که بیماری قلبی یا کبدی دارند خطرناک بوده و بایستی طبق نظر دکتر متخصص مصرف شوند.
- گیاهان خلط آور : گیاهان خلط آور خود به سه دسته تقسیم میشوند:
- خلط آور لعابدار : این گیاهان تولید خلط را افزایش میدهند و حاوی لعابهای گیاهی هستند. این گیاهان سرفه را نیز کاهش میدهند. گل زیزفون (به صورت جوشانده)، ختمی، بارهنگ، گل ماهور و پنیرک جزو این دسته میباشند.
- خلط آور و قی آور : این مواد علاوه بر افزایش تولید خلط اندکی حالت تهوع ایجاد میکنند که برای برخی از موقعیتها میتوانند مفید باشند. گیاهان شیرین بیان، علف فنق، خارجر و ریشه گل پامچال از این دسته هستند.
- خلط آور محرک : در این گروه گیاهانی که اندکی خواص ضد عفونی کنندگی و همچنین حالت روغنی دارند هستند که با تحریک مخاط تولید خلط را افزایش میدهند. این گیاهان مواد فراری دارند که از راه تنفسی خارج میشوند و همچنین عضلات مجرای تنفسی را ریلکس میکنند و انقباض آنها را کاهش میدهند. رازیانه، پونه، برگ نعناع، سوسن بری و مسیکه (رشکک) را به صورت جوشانده میتوان تهیه کرد. گیاه پای خر، ختمی و دانه کتان نیز جزو این دسته هستند.
- 18. گیاهان مسهل صفرا : این گیاهان تولید صفرا را در کبد افزایش میدهند و همچنین تخلیه صفرا از مجاری صفراوی را آسان تر میکنند. این گیاهان برای درمان بیماریهای مربوط به صفرا به عنوان مکمل دارویی برای کاهش تورم کیسه و مجاری صفراوی کاربرد دارند. این گیاهان شامل گل خلد، زنجبیل سامی، کنگر کوهی، ریوند، فراسیئن سفید و گیاه نوروزی هستند.
- 19. گیاهان ملین و مسهل : این گیاهان دفع مدفوع را افزایش میدهند و روده بزرگها پاکسازی میکنند. از جمله این گیاهان میتوان به پوست نربون، دانه و برگهای سنا، ریشه ریوند و ریشه شیرین بیان اشاره کرد.
.
منابع:
.http://eedehafzar.ir