راهنمای لامپ ال ای دی

معیارهای خرید لامپ LED مناسب

ما در این سلسله مقالات بر آن هستیم تا به زبان ساده تفاوتهای لامپهای LED موجود در بازار را روشن نماییم و به مصرف کننده کمک کنیم تا بتواند بر اساس نیاز خود بهترین محصول را انتخاب نماید. برای شناخت بهتر این تفاوت‌ها می‌بایست اطلاعات مختصری در رابطه با مشخصات کلی منابع نوری داشته باشیم، از این رو در این مقالات در ضمن معرفی مشخصات کلی لامپ‌ها به مقایسه انواع مختلف منابع روشنایی می‌پردازیم.

1 – توان نوری (Luminous efficacy)

توان نوری به میزان نور ساطع شده از لامپ بر اساس توان الکتریکی ورودی به آن می‌گویند. به عنوان مثال اگر 2 عدد لامپ 100 وات داشته باشیم که یکی 1000 لومن (لومن: واحد نور) و دیگری 1200 لومن نور داشته باشد بدین معنی است که توان نوری لامپ دوم بالاتر و بهتر است زیرا به ازای مصرف توان برابر، نور بیشتری ساطع نموده است.
برای مقایسه انواع مختلف منابع نور از لحاظ توان نوری توجه به چند نکته ضروری است:

• منظور از نور ساطع شده، نور خروجی از منبع نوری است. به عنوان مثال در مورد لامپهای التهابی (رشته ای)، مقداری از نور ساطع شده از تنگستن توسط حباب لامپ جذب می‌گردد که این خود تاثیر بسزایی در توان نوری لامپ دارد. این موضوع در لامپهای LED بسیار پراهمیت است و جنس حباب و رفلکتور و میزان جذب نور توسط تاثیر زیادی بر روی توان نوری کل لامپ یا چراغ می‌گذارد.
• به همین شکل باید در نظر داشت که منظور از توان ورودی به منبع نوری، مقدار توانی است که به آن وارد می‌شود. در منابع نوری که با نوعی مبدل ولتاژ (درایور، بالاست، …) مورد استفاده قرار می‌گیرند نظیر لامپهای فلورسنت، لامپهای کم مصرف و لامپهای LED مقدار قابل توجهی از انرژی در خود این مبدل تلف می‌گردد لذا برای اندازه گیری توان نوری می‌بایست این موضوع نیز مد نظر قرار گیرد.

با توجه به مطالب ارائه شده پر واضح است که برای بدست آوردن توان نوری یک لامپ باید همه اجزای آن مورد بررسی قرار بگیرند. حتی در یک نوع منبع روشنایی مثل LED به غیر از خود LED و چیپ‌های به کار رفته در آن، کیفیت سایر المان‌های مورد استفاده تاثیر بسیار زیادی بر روی توان نوری کلی می‌گذارد، اما به طور کلی می‌توان طبقه بندی زیر را در رابطه با مقایسه توان نوری منابع مختلف روشنایی انجام داد:

جدول فوق بیانگر این مطلب است که برای میزان نور خروجی 900 لومن باید از یک لامپ 80 وات رشته ای و یا یک لامپ 18 وات کم مصرف و یا یک لامپ 10 وات LED استفاده نمود.

.

2 – طول عمر لامپ

در رابطه با طول عمر لامپهای مختلف مباحث و تحقیقات بسیار زیادی صورت پذیرفته است اما این نکته بدیهی است که علاوه بر انواع منابع روشنایی که دارای طول عمرهای متفاوتی می‌باشند، کیفیت اجزا و قطعات به کار رفته در هر منبع روشنایی تاثیر بسیار زیادی بر روی طول عمر لامپ خواهد داشت. بدین معنی که به طور مثال نمی توان به طور قطع عنوان نمود که لامپ LED طول عمر بیشتری نسبت به لامپ کم مصرف دارد، زیرا اگر کیفیت قطعات مورد استفاده در لامپ کم مصرف مناسب باشد و قطعات لامپ LED از کیفیت پایینی برخوردار باشند، طول عمر مفید لامپ کم مصرف بیشتر خواهد بود. لذا در رابطه با مقایسه طول عمر انواع منابع روشنایی فقط می‌توان به این نکته بسنده نمود که طول عمر این منابع شدیدا وابسته به اجزا و قطعاتی است که در ساخت آن به کار رفته است.

به طور مثال در رابطه با لامپ LED علاوه بر اینکه کیفیت و نوع چیپ‌های به کار رفته در لامپ از اهمیت زیادی برخوردار هستند، سایر المانها مخصوصا نوع و کیفیت مبدل ولتاژ (Driver)، نحوه طراحی و جنس بدنه و میزان خنک کنندگی آن نیز بسیار با اهمیت هستند و جالب اینجاست که غالبا کیفیت همین المانها می‌باشد که عمر نهایی لامپ را تعیین می‌کنند، زیرا در مقایسه با LED به کار رفته در منبع روشنایی از سطح پایینتری از کیفیت برخوردار هستند.

.

3 – کیفیت نور خروجی یا شاخص نمود رنگ (CRI)

تا کنون به رنگ اجسام در زیر نور لامپهای اتوبان‌ها دقت کرده اید؟! این لامپ‌ها که معمولا از نوع بخار سدیم هستند نور زرد رنگ بسیار زیادی ساطع می‌کنند و دارای توان نوری نسبتا بالایی هستند اما کیفیت رنگ اجسام زیر نور آنها بسیار پایین می‌آید. به این مشخصه که در کنار توان نوری یکی از پراهمیت ترین مشخصات منابع نوری مختلف می‌باشد، “شاخص نمود رنگ” یا CRI (Color Rendering Index) گفته می‌شود.
در مورد این مشخصه که به صورت عددی بین 1 تا 100 ارائه می‌گردد باید گفت که تنها نور خورشید است که دارای شاخص نمود رنگ 100 می‌باشد و این شاخص برای سایر منابع نوری از 100 کمتر می‌باشد. یکی دیگر از منابع نوری که به طور سنتی برای استفاده در ویترین‌ها و showroom‌ها به کار می‌رفت و از لحاظ CRI در رده بالایی قرار داشت لامپهای هالوژنی بود که پس از بسط و گسترش تکنولوژی لامپهای LED و تولید LED هایی با CRI بالای 90 به خاطر مصرف بسیار کمتر و طول عمر بسیار بالاتر به تدریج جایگزین گردید.
توجه به این نکته ضروری است که به مانند سایر مشخصات نمی توان گفت که به عنوان مثال همه لامپهای LED دارای CRI بالای 90 هستند، چرا که به طور مشخص در لامپ LED، شاخص نمود رنگ ارتباط مستقیم با نوع و کیفیت Chip‌های مورد استفاده در LED آن دارد.
شایان ذکر است که در مقایسه با لامپ‌های کم مصرف (CFL) و انواع مهتابی ها، شاخص نمود رنگ لامپ‌های LED و هالوژنی بسیار بالاتر است، لذا در محلهای تجاری و Showroom‌ها و به طور کل محلهایی که در آن به نوعی محصولی معرفی می‌گردد شدیدا توصیه می‌شود که از لامپهایی با CRI بالا استفاده شود تا محصول مورد نظر به صورت مناسب و با رنگ واقعی خود به مشتری معرفی گردد. در گذشته این نوع کاربرد در انحصار لامپهای هالوژنی با توان مصرفی بسیار بالا بود، اما پیشرفت تکنولوژی تولید LED و ارائه لامپهایی با CRI>85 این منبع روشنایی را تبدیل به جایگزینی بلا منازع برای لامپهای هالوژنی نموده است.

.

4 – قیمت و صرفه اقتصادی

پرواضح است که قیمت تابعی از کیفیت می‌باشد. بدین معنی که “کالای خوبتر، گرانتر است” اما لزوما “کالای گرانتر، بهتر نیست”! اما در مورد لامپ وقتی کار به مقایسه قیمت انواع مختلف لامپ می‌رسد کار کمی پیچیده میگردد. زیرا علاوه بر تنوع انواع مختلف منابع روشنایی، با کمی جستجو در بازار متوجه خواهیم شد که به طور مثال حتی در مورد یک نوع لامپ ال ای دی مناسب هم شاهد طیف وسیعی از قیمتها هستیم. برای بررسی و مقایسه قیمت‌ها باید به این نکته توجه داشت که اکثر تکنولوژی‌های جدیدتر گران قیمت تر می‌باشند، به عنوان مثال لامپهایی با بالاست الکترونیکی معمولا گران قیمت تر از بالاست‌های القایی قدیمی می‌باشند. به همین ترتیب لامپ LED گران قیمت تر از لامپ کم مصرف با میزان نور برابر می‌باشد. اما توجه به این نکته بسیار ضروری است که در مقایسه قیمت لامپها برای بررسی صرفه اقتصادی می‌بایست انتظار کاربر از منبع روشنایی و هم چنین کاربری آن منبع واضح باشد تا بتوان در مورد آن اظهار نظر نمود.

.

صرفه اقتصادی

بدون شک قیمت کالا یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده در صرفه اقتصادی خرید می‌باشد ولی باید توجه داشت که تنها عامل برای بررسی صرفه اقتصادی یک کالا قیمت اولیه آن نیست. در اینجا می‌خواهیم به نکاتی بپردازیم که علاوه بر قیمت بر روی صرفه اقتصادی کالا تاثیرگذارند.

⇠ هزینه نگهداری: این هزینه یکی از نهفته ترین هزینه‌ها در خرید کالاست. تصور کنید که شما تعدادی لامپ برای یک واحد تجاری با ارتفاع سقف 6 متر خریداری می‌نمایید و یا اینکه برای نمای بیرونی یک ساختمان تعدادی پروژکتور نصب می‌نمایید. تصور کنید که در صورت از کار افتادن هر کدام از این منابع روشنایی حتی در صورت وجود گارانتی و عدم پرداخت دوباره بابت لامپ یا چراغ، شما باید په میزان هزینه کنید تا به کمک جرثقیل یا بالابر و یا داربست آنها را تعویض نمایید و طبیعتا این امر می‌بایست خارج از ساعات کاری صوورت پذیرد که بر هزینه نگهداری این منابع روشنایی می‌افزاید.

⇠ کاربری: یکی از مهمترین نکات در انتخاب نوع لامپ و منبع روشنایی کاربری آن است. به عنوان مثال شاید یک لامپ LED با شاخص نمود رنگ بالا (مثلا CRI>85) اختلاف قیمت قابل توجهی با یک لامپ ال ای دی مناسب با CRI پایین و با میزان نور مشابه داشته باشد، اما در مکانی که هدف استفاده از این لامپ روشن نمودن یک کالای خاص برای فروش می‌باشد، صرفه اقتصادی با این است که لامپ با CRI بالا تهیه گردد، زیرا این موضوع تاثیر مستقیم بر روی فروش کالای مورد نظر خواهد داشت. لذا می‌بایست در انتخاب لامپ بر اساس کاربری مورد نظر و مشخصات مورد درخواست انتخاب نمود.

⇠ هزینه مصرف برق: پس از حذف یارانه حاملهای انرژی و آزادسازی نسبی قیمت برق شاهد افزایش سهم برق در هزینه‌های ماهانه اماکن مسکونی و تجاری هستیم. به عنوان مثال باید توجه داشت که قیمت اولیه یک لامپ رشته ای در حدود یک دهم قیمت لامپ LED با نور مشابه آن است ولی لامپ رشته ای در حدود هفت برابر بیشتر از لامپ ال ای دی مناسب انرژی مصرف می‌کند که این مصرف کمتر لامپ LED باعث می‌گردد که فقط در طی چند ماه هزینه اولیه بیشتر آن به خاطر هزینه کمتر برق مصرفی جبران گردد. لذا در هنگام خرید می‌بایست به مدت زمان استفاده از لامپ در طول شبانه روز و البته تعرفه برق مصرفی دقت داشت و بر اساس آن لامپ مورد نظر را انتخاب نمود.

.

منابع:

.https://ecowat.ir
درجه | https://www.daraje.com