ترس از مدرسه در کودکان میتواند منجر به بیدار ماندن او در طول شب، گریههای فراوان، فراموشی دستشویی رفتن یا نشان دادن رفتارهای پرخاشگرانه بشود. کودک شما ممکن است بهطور دقیق بداند که از چه چیزی ترس دارد و این ترس ممکن است ناشی از یک سرسره بزرگ در زمین بازی مدرسه یا اجبار برای استفاده از دستشویی ناآشنا باشد. البته استرس کودکان از مدرسه گاهی بدون هیچ دلیلی در کودک بروز میکند و اگر از او بپرسید که از چه چیز مدرسه میترسد، قادر به پاسخگویی نخواهد بود.
بررسی هایی که در زمینه ترسهای کودکان به عمل آمده نشان میدهد که تقریبا همه کودکان در برهه ای از زندگی خود به ترسهای خاصی دچار میشوند. برخی از این ترسها جنبهی سازگارانه دارند، زیرا باعث میشوند که کودک از موقعیتهای بسیار خطرناک پرهیز کند.
بعضی از ترسهای دوران کودکی با گذشت زمان فروکش میکنند و میتوان آنها را نوعی پدیده رشدی پنداشت. در مقابل بعضی از ترسها جنبهی افراطی داشته و کودک را از تعقیب فعالیتها و علایق مناسب با سن او باز میدارند.
استرس کودکان از مدرسه
مدرسه هراسی یک نوع از اختلالهای اضطرابی در کودکان است که با ترس شدید از رفتن به مدرسه مشخص میشود. کودکان مبتلا به این اختلال از ترس و نگرانی مبهمی در بارهی احتمال وقوع یک سانحه یا مصیبت صحبت میکنند و غالبا از ناراحتیهای بدنی نظیر سر درد، دل درد یا حالت تهوع شکایت دارند. امتناع از مدرسه رفتن در هر سنی دیده میشود، اما معمولاً در ابتدای هر مقطع به صورت واضح تر و عینی تر خود را نشان میدهد.
تقریبا این مسأله در بین پسرها و دخترها در سنین آغاز مدرسه به طور یکسان دیده میشود، اما در سطوح بالاتر اندکی متفاوت میشود. این امر در خانواده هایی که بچهها با فاصلههای زیاد از یکدیگر متولد میشوند، شایع تر است و همانطور که گفته شد شایع ترین دلیل ترس از مدرسه در کودکان و در بدو ورود به مدرسه، اضطراب جدایی از والدین بویژه مادر است.
البته باید توجه داشت که بعضی از این کودکان برای آن از رفتن به مدرسه خودداری میکنند که فعالیتهای دیگر برای آنان تقویت کننده تر هستند. کودکان دیگر ممکن است نه به علت ترس از مدرسه رفتن بلکه به علت ترس از ترک خانه، از رفتن به مدرسه خودداری کنند. پاره ای از این کودکان ممکن است از این بیم داشته باشند که پدر یا مادر آنها بمیرد یا آنها را ترک کند و به این نتیجه رسیده باشند که با ماندن در کنار والدین، ترسشان کاهش مییابد. این کودکان دچار اضطراب جدایی هستند و اگر چه تاثیر این اضطراب نیز به صورت نرفتن به مدرسه تجلی میکند، این حالت را نباید با مدرسه هراسی اشتباه نمود.
.
اضطراب جدایی در کودکان
اضطراب دوران مدرسه یکی از مشکلات عمدهی دانش آموزان محسوب میگردد. اضطراب مدرسه شامل اضطراب جدایی و اضطراب امتحان میشود. احساس تنش و فشار روانی که دانش آموزان هنگام حضور در مدرسه تجربه میکنند از علایم شایع در اضطراب مدرسه هستند؛ یا این که شامل افکار و رفتار پریشانی است که به هنگام تداعی حضور در مدرسه، دیده میشود.
معمولاً امتناع از مدرسه رفتن یکی از نشانههای استرس کودکان از مدرسه محسوب میشود. از چشم انداز تحولی، اضطراب مدرسه ناشی از اضطراب جدایی از والدین ، خانه، خانواده یا شرایطی است که به آن دلبستگی ایجاد شده است.
اغلب مادران کودکانی که ترس از مدرسه رفتن دارند، افرادی وسواسی، کم تحمل، نکته سنج و موشکاف هستند خود یا یکی از نزدیکان شان که احتمالا در کودکی دچار همین مشکل بوده اند. ترس یا امتناع از مدرسه بیش از آنکه علت شخصیتی، عاطفی یا… داشته باشد، ناشی از یادگیری است. برخی والدین در ارتبـــاط خود با کودکان، مفاهیم و نکتههای منفی از محرکها و مکان هایی مثل مدرسه یا درس خواندن را انتقال میدهند.
وقتی آنها تجربههای منفی توأم با وحشـــت و ترس و اضطراب خود را از دوران تحصیل و مدرسه، تنبیه و توبیخها به بچهها انتقال میدهند و از آنها میخواهند مواظب رفتارهایشان باشند، خواه ناخواه، بذر امتناع و ترس از مدرسه را در افکار آنان میکارند.
.
دلایل هراس کودکان از مدرسه چیست؟
نقش والدین و اضطراب جدایی در کودکان این سن مصادف است با ساخت طرح واره هایی از محیط اطراف که توســـط نزدیک ترین افـــراد به فرد انتقال داده میشـــود، کودک 6 یا 7 ساله آمادگی بســـیار زیادی برای دریافت، ذخیره و حفظ اطلاعاتی دارد که نزدیکان بویژه پـــدر و مادر، خواهر و برادر، در مورد یک شـــیء، مســـئله، مکان یا فرد به او میدهند.
هرگونه برداشـــت منفی و انتقال آن به کودک، التهاب، دلواپسی، تشویش، اضطراب و ناراحتی یا آرامش، انگیزه مثبت، تلاش و کوشش، شادمانی و هیجانات مثبت میتواند در واکنش کودک نسبت به یک مسأله مؤثر باشد و ترس از مدرس رفتن را در او ایجاد کند.
آنچه والدین به صورت احساس، افکار، اعمال و گفتار به فرزندشان انتقال میدهند، بخصوص در این ســـن او را نسبت به حضور یا عدم حضور (مثلا در مدرسه و کلاس) تهییج میکند. ایجاد باورهای غلط نســـبت به معلم، ایجاد یأس و یا ناامیدی از آینده، بیان و ابراز تشویش و نگرانی از چگونگی حضور بچهها در مدرسه و… حساسیت منفی و واکنـــش عاطفی او را در پی خواهد داشت و هرگونه تأکید و تحریک کودک در این شـــرایط به حضور در مدرسه، شـــدت واکنشها را میافزاید و نتیجه منفی به بار میآورد.
.
راهکار والدین در پیشگیری از اضطراب دوران مدرسه
◉ برای از بین بردن اضطراب جدایی در کودکان نبایـــد تجارب، افکار و بازخوردهای منفی خود را به کودکان و نوجوانان انتقال دهید، بلکه میبایست بـــا توجه به مراحل مختلف رشـــد کودک و نوجوان و تغییرات هر مرحله، رفتارهای خود را متناسب با هر مرحله، تغییر دهید.
◉ در سنین ابتدایی از ترساندن بچه هـــا، ایجادترس از معلم، ترس از مدرسه رفتن ، تنبیهات (اگر بچه خوبی نباشی میگم معلم تو را تو کلاس حبس کند) خودداری کنند.
◉ خاطرات، یادوارهها و تجارب مثبت، شاد و جالب خود با معلمهای دوره ابتدایی را با بچهها در میان بگذارند، از معلمها با القاب خوب و با لبخند یاد کنند.
◉ آنها را مهربان و دلسوز بدانند و این ذهنیت را به بچهها انتقال دهند،
◉ پیش از آغاز مدرســـه آنها را با مسئولین، معلمها و محیط مدرسه آشنا کنند،
◉ به هیچ وجه آنها را به خاطر ضعف در فهم یا عدم انجـــام تکالیف، تنبیه یا توبیخ نکنند.
◉ بچههای دیگر را به رخشـــان نکشند، تفریحات آنها را محدود نکنند، و دلیلش را مدرسه رفتن قلمداد نکنند.
◉ بچهها را در دوره ابتدایی به خود وابسته نکنند.
◉ سعی کنند روشها را به آنها بیاموزند و بگذارند خودشـــان با کمک و یاری والدین در حد اعتدال تکالیفشان را انجام دهنـــد.
◉ برای جلوگیری از انزواطلبی و دوری گزینی ســـعی کنند از دبیران در منزل استفاده نکنند. آنها را تا میتوانند در محیطهای آموزشـــی و حضور در جمع قرار دهند.
.
منابع :
.https://zarafeyejadooyi.com