امضا کردن اثر هنرى یکى از اساسىترین مراحل خلق اثر هنرى است. به محض اینکه شما اثرتان را امضا میکنید، رسماً اعلام میکنید که کارتان تمام شده، اثرى هنرى کامل و آماده براى نمایش عموم است. مهم نیست امضای شما چطور به نظر برسد، چه فرمى داشته باشد و کجاى اثر هنرى قرار بگیرد ولی هیچ اثر هنرىای بدون امضا کامل نمیشود.
امضاى شما مشخص میکند که کار شما در چه تاریخى خلق و کامل شده است و ثابت میکند که این اثر توسط شخص شما خلق شده است( به استثنا مواردى که روند ساخت کار مشارکتى باشد). وقتى کسى میخواهد بداند که اثر هنرى راچه کسى خلق کرده امضاى روى اثر پاسخش را میدهد. مثلاً زمانی که شخصى براى اولین بار اثر هنرى شما را میبیند و دنبال صاحب اثر میگردد، امضا او را در پیدا کردن شما یارى میدهد. در شرایطى که خودتان براى شناسایى اثرتان حضور ندارید امضا این کار را براى شما انجام میدهد.
متاسفانه خیلى از هنرمندان عادت دارند اثر هنرى را خیلى ریز و بدخط و ناخوانا و یا سرسرى امضا کنند مثل زمانى که چک یا رسیدى را امضا میکنند. در این حالت تشخیص نام هنرمند از روى امضا کار بسیار دشوار میشود. در نظر نگرفتن اهمیت امضا و چگونگى آن و زمان امضا کردن باعث یک سرى مشکلات در مسیر زندگى هنرى شما خواهد شد.
اهمیت این قضیه با پیشرفت و شهرت بیشتر هنرمند در آینده بیشتر هم میشود. یکى از مشکلات جدى در این زمینه امضا نکردن است. شاید باورتان نشود اما درصد زیادى از هنرمندان امروز حتى زحمت امضا کردن اثر را به خودشان نمیدهند و براى اینکار دلایل نامعلوم دارند. شاید فکر میکنند که آثارشان آنقدر منحصربفرد و ویژه است که نیازى به امضا ندارد و وقتى در کنار دیگر آثار هنرى قرار میگیرد، آنقدر متمایز میشود که هر کسى به صورت اتوماتیک متوجه میشود خالق آن چه کسى است. شاید فکر میکنند همه از قبل آنها را میشناسند و نامشان را تا آخر عمر فراموش نخواهند کرد.
پس قانون شماره یک که از مهمترین قوانین است اینجا به کار مى آید:
1. اثر هنرى خود را امضا کنید.
یکى دیگر از مشکلات جدى در مورد امضا ناخوانا بودن آن است. به طورى که تنها افرادى که با هنرمند و اثرش و فرم امضایش آشنا هستند قادر به تشخیص آن میباشند و افراد دیگر با دیدن امضا کاملا گیج میشوند. پس قانون شماره دو :
2. اثر هنرى خود را خوانا امضا کنید طورى که براى همه قابل تشخیص باشد
در واقع نام و نام خانوادگى خود را خوانا بنویسد تا همه بتوانند بخوانند. لازم نیست امضا شما حتماً روى تابلو باشد امضا میتواند روى لبه یا حتى پشت کار باشد فقط مهم این است که اثر امضا داشته باشد.
هنرمندان اغلب به چند دلیل بد خط امضا میکنند. بعضی اصلاً اعتقادى به امضاى اثر ندارند و بعضى فکر میکنند این بدخطى خیلى هم زیباست و بعضى فکر میکنند که امضاى بدخط طبیعىتر است و حس هنرمند را بیشتر منتقل میکند و درواقع مخاطب ارتباط بیشترى با آن برقرار میکند.
بعضىها هم فکر میکنند اثرشان قابل تشخیص است، چه امضایشان خوانا باشد و چه ناخوانا یا حتى بدون امضا. درست مثل آن دسته از هنرمندان که اثرشان را امضا نمیکنند اینها هم دچار غرورى هستند که فکر میکنند همه آنها را میشناسند. متاسفانه تعداد زیادى از هنرمندان دورههاى مختلف امضاهاى پیچیده و ناخوانایى داشتهاند که تشخیصشان حتى براى کارشناسان بسیار مشکل است و این موضوع تبدیل به مشکلى بزرگ در بازار هنر شده است.
حتى کتابهاى راهنمایى براى امضاها گردآورى شده است. کتابهایی که بعضی از آنها شامل بیش از پنج هزار نمونه امضاست. اما با اینحال مطابقت دادن و تشخیص امضاى بعضى از هنرمندان حتى با کمک این کتابها هم کار دشوارى است.
چگونه اثر هنرى هویت خود را از دست میدهد؟
شما به عنوان یک هنرمند باید بدانید که مردم معمولاً وقتى اثرى را میخرند، به کسى راجع به صاحب اثر توضیحى نمیدهند و در برخى موارد رسید یا شناسنامه اثر را گم میکنند و حتى دور میریزند. آنها اثر هنرى را میخرند و معمولا فراموش میکنند که هنرمند صاحب اثر چه کسى بوده است و آن را بدون ذکر نام هنرمندش به دیگرى هدیه میدهند یا میسپارند. حتى اگرنام هنرمند را یادشان باشد معمولا لزومى به ذکر آن نمیبینند.
مثلاً ممکن است درمواقعى که تصمیم به جابهجایى منزل میگیرند یا میخواهند تغییر دکوراسیون بدهند، اگر اثر هنرى با دکور جدید مطابقت نداشته باشد یا از تماشایش خسته شده باشند آن را هدیه بدهند یا شاید آن را با یک اثر هنرى دیگر مبادله کنند. اثر هنرى از طریق مبادله، فوت یا طلاق مجموعه داران، تقسیم موروثى و هدیه دادن دست به دست میشود. تصور کنید که شخصى اثر هنرىای با امضایى ناخوانا را در اولین نمایشگاه هنرمندى میبیند و از آن اثر خوشش میاید و قیمتش هم برایش مناسب است بنابراین اثر را میخرد.
قطعاً این هنرمند مشهور نیست و بنابراین نامش در خاطر خریدار نمیماند. آن شخص مجموعهدار نبوده و پیگیر روند رشد و پیشرفت هنرمند نیست. بعد از چند سال چون میخواهد شهر یا کشورش را ترک کند آن اثر را به یکى از آشنایانش هدیه میدهد. خب این اثر حالا صاحب جدیدى دارد که نمیداند خالقش چه کسى است و یا نمیپرسد و اگر هم بپرسد صاحب قبلى به خاطر نمى آورد. این در حالى است که این هنرمند مشهور شده است و اثرش 50000 دلار مىارزد. حالا منظورم را از اهمیت وجود و خوانا بودن امضا متوجه میشوید. این مسئله خیلى پیش مىآید و تا به حال هم بسیار پیش آمده است.
آیا مى خواهید سرنوشت هنرى خودتان را با امضا نکردن یا ناخوانا امضا کردن به خطر بیاندازید؟ من که شک دارم و فکر نمیکنم که چون شما هنرمند مشهورى در شهر یا کشورتان یا حتى در سطح بینالمللى هستید فکر کنید که تا ابد از خطر بىهویت شدن اثرتان در امان هستید. حتى همه آثار هنرى بسیار مشهور دنیا هم براى همه افراد قابل تشخیص نیستند. به همین علت است که هنوز آثارى پیدا میشوند که متعلق به هنرمندان بزرگ هستند و تنها از طریق کارشناسان ماهر، هنرمند صاحب اثر تشخیص و تایید میشود و به این طریق اثر هنرى از بىهویت ماندن نجات پیدا میکند و هستند آثار بسیارى که چون شخصى براى نجاتشان پیدا نمیشود بىهویت مانده و به فراموشى سپرده میشوند. نتیجهگیرىاى که از این ماجرا میتوان کرد این است که شما همچنان میتوانید امضایی مرموز پیچیده و ناخوانا داشته باشید اما ریسک بىهویت شدن اثرتان را نیز باید بپذیرید.
نکات مهم دیگر در خصوص امضا اثر هنرى:
– آثار هنرىای که توسط هنرمندانشان به صورت اختصارى (حروف اول نام و نام خانوادگى) یا بصورت سمبولیک یا نشانهای امضا میشوند هم سرنوشت همان آثار با امضاى ناخوانا را دارند.
– امضایتان را با همان متریالى که اثر را خلق کردهاید انجام دهید به جز آثار گرافیکى یا ادیشن محدود که با مداد امضا میشوند. مثلاً آبرنگ را با آبرنگ و اکرلیک را با اکرلیک و رنگ روغن را با رنگ روغن و … وقتى با متریال دیگرى این کار را انجام میدهید این سوال پیش مىآید که آیا واقعا توسط خود هنرمند امضا شده است؟
— مىتوانید لوگو یا امضایى خاص را به صورت جداگانه روى متریال دیگر چاپ یا حککرده و به کارتان اضافه کنید اما در اینصورت هم باز باید خود اثر امضاى دستى داشته باشد.
– همه آثار هنریتان را به یک روش امضا کنید. امضا باید از نظر سایز رنگ محل قرارگیرى و نوع اعم از چاپ یا پرینت مثل هم باشد به این طریق تشخیص آن آسانتر خواهد بود و در غیر این صورت این امکان را به متقلبین میدهید که راحتتر امضایتان را جعل کنند.
— اثر هنرى خود را تاریخ بزنید و فکر نکنید که اهمیت تاریخ براى زمان حال است. وقتى شما براى دهههاى مختلف اثر خلق کنید به اهمیت این موضوع بیشتر پى میبرید. اگر نمی خواهید تاریخ مشخص باشد زیر و پشت یا روى لبه تاریخ بزنید. هرچه شما شهرت بیشترى کسب کنید ترتیب و تاریخ کارهایتان مهمتر میشوند و اگر روزى نمایشگاهگردانى تصمیم گرفت براى شما یک نمایشگاه مرور آثار برگزار کند کارش آسانتر میشود.
— یک اطلاعات مختصر دستنویس پشت اثرتان اضافه کنید که شامل عنوان اثر ،استیتمنت کوتاه،محل خلق اثر و .. باشد. این کار هم تشخیص هویت اثر را در آینده راحتتر میکند هم کار متقلبین را دشوارتر.
— اگر روى کاغذ کار میکنید میتوانید به امضایتان مهر یا اثر انگشت هم اضافه کنید.
— اثر را به محض تمام شدن امضا کنید و ترجیحاً قبل از خشک شدن متریال (مثلاًرنگ یا گل رس). مجموعهداران ترجیح میدهند اثارى با امضایى در دل کار بخرند تا امضایى که بعدا به کار اضافه شده چون این خطر جعلى بودنش را زیاد میکند و در ضمن هرچه زمان امضا به اتمام کار نزدیکتر باشد امضاى شما با اثر هماهنگى بیشترى پیدا میکند.
— هیچگاه بعد از ورنى زدن نقاشى یا پلیش کامل مجسه آنرا امضا نکنید چون باز به نظر میاید که امضا بعدا اضافه شده است.
— امضاى شما نباید خیلى بزرگ و پررنگ و با کنتراست باشد که از کار جدا شود و خیلى به چشم بیاید بهتر است امضا جزیى از ترکیببندى کار باشد.
–امضا را روى اثرِ خشک شده، مثلاً اگر اثر سرامیکى است نخراشید امضاهاى خراشیده معمولا به ترکیب کار آسیب میزند و قابل جعل میباشد.
در نهایت هر چقدر هم که شما پیگیر سرنوشت آثار هنریتان باشید هیچگاه نمیتوانید مطمئن باشید که آثارتان کجا و دست چه کسانى هستند، کسانى که امروز اثر شما را خریدارى میکنند الزاماً مالکان اثر در آینده نخواهند بود و هرچه امروز با دقت و وسواس بیشترى امضا کنید شانس به خاطر ماندن نامتان و بى هویت نشدن اثرتان در آینده را بیشتر خواهید کرد.
ترجمه: مژده اتراک
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕