آسیاب‌های بادی مدت‌ها پیش اختراع شدند و برای مدت طولانی تنها مکانیزمی بود که مردم از آن استفاده می‌کردند. در قرن نوزدهم، آسیاب‌های بادی در نهایت با موتورهای بخار تازه توسعه‌یافته جایگزین شدند. این اتفاق در بسیاری از کشورها به جز هلند رخ داد. و دلیل آن موقعیت کشور بود.

برای شروع، نام “هلند” برای این کشور کاملاً صحیح نیست: هلند شمالی و جنوبی تنها دو استان از دوازده استان این ایالت هستند. این دو منطقه از نظر اقتصادی و فنی نسبت به سایرین توسعه یافته‌تر بودند، به همین دلیل این نام در خارج از کشور شهرت زیادی پیدا کرد. اما نام رسمی این ایالت – “هلند” – به معنای واقعی کلمه به معنای “کشورهای پایین تر” است: یادآور این است که مردم شروع به سکونت در این منطقه در دلتاهای کم رودخانه کردند. حدود نیمی از قلمرو، که توسط حدود 60 درصد از جمعیت کشور اشغال شده است، در زیر سطح دریا قرار دارد. حدود یک سوم قلمرو از سطح دریا بالاتر از یک متر نیست. تقریباً 10 درصد از زمین از دریاها و دریاچه‌ها بازپس گرفته شده است و آسیاب‌های بادی نقش مهمی در این فرآیند داشتند.

هلندی‌ها در حین بازپس‌گیری زمین‌ها از آب، سیستم کانال‌های موازی را ساختند و آسیاب‌های بادی آب را به بیرون از گذرگاهی که منطقه زهکشی شده را احاطه کرده بود، پمپاژ کردند. همچنین خشک ماندن زمین‌های احیا شده (پلدرها) بسیار مهم بود. برای این منظور، آسیاب‌های بادی ویژه ساخته شد: آن‌ها می‌توانستند آب را پمپ کرده و در حوضچه داخلی در سطح فرعی بین سطح پلدرها و سطح آب رودخانه‌ها نگه‌دارند.

امروزه با کمک تکنیک‌های مدرن و ایستگاه‌های پمپاژ سطح آب به طور خودکار کنترل می‌شود، اما قبل از توسعه چنین فناوری‌های مدرن، هر روستا دارای آسیاب بادی بود. در آن زمان هلند “کشور 10000 آسیاب بادی” نامیده می‌شد. در حال حاضر تعداد آن‌ها به 1000 نفر کاهش یافته است، اما همچنان بیشتر از هر کشور دیگری است. هیچ کاربرد دیگری جز تبدیل شدن به یک میراث تاریخی از آن‌ها وجود ندارد.

در میان روستاهایی که به داشتن آسیاب‌های بادی معروف هستند، Zaanse Schans در شمال کشور واقع شده است. آنها می‌گویند ناپلئون که به طور اتفاقی از این مکان دیدن کرده است، این روستا را “یک نوع” توصیف کرده است. در حال حاضر موزه‌ای در فضای باز با مجموعه‌ای از آسیاب‌های بادی به خوبی حفظ شده و خانه‌های چوبی باستانی مربوط به قرن‌های 17-18 وجود دارد.

روستای Kinderdijk، متعلق به استان هلند جنوبی و در محل تلاقی رودخانه‌های Lek و Noord قرارگرفته است. به منظور تخلیه پلدر، سیستمی متشکل از 19 آسیاب بادی در سال 1740 ساخته شد و درحال حاضر این گروه آسیاب بزرگترین غلظت آسیاب‌های بادی قدیمی در کل کشور است. در سال 1997 این مجموعه در فهرست میراث جهانی یونسکو قرارگرفت. با وجود تمام دانش و فن آوری‌های تخلیه آب که توسط هلندی‌ها ایجاد شده بود، آب همچنان یک مشکل بود و هیچ راهی برای کنترل کامل آن برای آن‌ها وجود نداشت. Kinderdijk، مانند بسیاری از روستاهای دیگر در هلند، به طور مداوم دچار سیل و آسیب دیدگی مسیرها می‌شود.

در همین استان شهر شیدام با پنج آسیاب بادی باقی مانده است: این آسیاب‌ها با ارتفاع حدود 40 متر مرتفع‌ترین آسیاب‌های جهان هستند. در سال 2006 یک توربین بادی مدرن، که در واقع شبیه یک آسیاب بادی سنتی است، در اینجا ساخته شد.

به هر حال، اولین توربین‌های بادی تولید برق در قرن 19 در دانمارک ایجاد شد. در مورد هلند، در آن دوره این کشور با مشکل زهکشی اشغال شده بود. اما اکنون توربین‌های بادی بیشتر در اینجا مورد استفاده قرار می‌گیرند: از سال 2014، هلند هفدهمین کشور جهان از نظر میزان انرژی تولید شده توسط باد بود.

آسیاب‌های بادی دیگر به شکلی که طراحی شده‌اند استفاده نمی‌شوند، اما فراموش نمی‌شوند. دومین شنبه ماه می، روز ملی آسیاب در هلند است. در آن روز بیش از 600 آسیاب بادی درهای خود را به روی بازدیدکنندگان باز می‌کنند و آسیاب‌ها مهارت‌های خود را نشان می‌دهند و به اشتراک می‌گذارند. در مورد ما، لازم نیست برای آشنایی بهتر با جالب‌ترین بخش تاریخ هلند منتظر روز خاصی باشیم: تنها کاری که باید انجام دهید این است که پانورامای ما را باز کنید و تور را شروع کنید.

عکس های دیمیتری مویزینکو و استاس سدوف