شاید بتوان گفت که در یک نگاه اجمالی هر کسی میتواند یک خواننده باشد ولی با کمی تامل روی موفقیت برخی از خوانندگان امروزی، میتوان به این نتیجه رسید که خوانندگی علاوه براینکه یک موهبت الهی است نیاز به مهارتهای خاصی دارد که درذیل آنها را بررسی میکنیم :
.
1) شنوایی و ارتقاء سطح شنیداری
برای اینکه یک خوانندهی خوب باشیم ابتدا باید یک شنوندهی خوب باشیم . شنیدن موسیقی به صورت کارشناسانه امری است بسیار پیچیده ….. برای اینکه یک شنونده خوب باشیم:
⇠ الف: باید تفکیک سازها و میکس و مستر و صدابرداری کار را برای خودمان آنالیز کنیم .
⇠ ب:آهنگسازی و ساختارملودی و تشخیص فرم و قالب آکورد بندی ( دستگاه و گوشه مربوطه ) را تشخیص دهیم .
⇠ ج: ترانه را درک کنیم و کلمات را به آن صورت که هستند و باید ادا شوند ، بشنویم .
⇠ د: صدای خواننده اثر را برای خود تجزیه و نکات مثبت و منفی آنرا برای خود تحلیل نماییم .
پس در واقع برای خواننده شدن ابتدا داشتن یک گوش قوی امری است واجب .
.
2) فهمیدن و درک صدای واقعی خود
⇠ از خصوصیات یک وکالیست(خواننده) متبحراین است که بتواند صدای خود را درک کند ( ناگفته نماند علاوه براینکه ما صدای خود را توسط امواج صوتی را در هوا میشنویم آنها را از طریق امواج استخوان سر و فک دریافت میکنیم که این امر باعث میشود ما پس از ضبط صدایمان برایمان ناخوشایند باشد یا بگوییم که این صدامربوط به ما نمیشود ).
⇠ یک خواننده خوب کسی است که شناخت کافی از زیر و بم و رنگ و تنالیتهی صدای خود را داشته باشد .
.
3) کوک وباقی ماندن در کوک و درک فواصل موسیقی
⇠ از خصوصیتهای غریزی یک انسان شناخت نت پایه گام ( یا به اصطلاح موسیقی سنتی، مایه ) که ما به اختصار آنرا گام مینامیم ،است
مهمترین فاکتوری که یک خوانندهی خوب را از خوانندهی معمولی متمایز میکند کوک خواندن است .
⇠ شاید تا به حال کلمه ای به نام فالش به گوشتان خورده باشد فالش یعنی ناکوک خواندن …. در واقع از نظر علمی وقتی خواننده گام صدای خود را گم میکند و نمی تواند فرکانس مورد نظر را از حنجرهی خود بیرون سازد فالشی اتفاق میافتد . یا به زبان ساده تر وقتـی کنـتـرل گام صـدا از دسـت خوانــنده خارج میشود و خواننده کمی بالاتر و یا پایین تر میخواند میگویند فالش میخواند.
⇠ در اکثر خوانندهها فالشی کلی وجود ندارد بلکه ممکن است در یک خط ملودی خاص، برخی از کلمات ،فالش ادا شوند.
⇠ تمرین و مهارت از راههای مقابله با این معضل بزرگ است . خوشبختانه با بهتر بگویم متاسفانه با ارتقای سطح علمی و پیشرفت روزافزون تکنولوژی و بوجود آمدن نرم افزارهای جدید از قبیل tom baran, auto tune,… .improvisator gsnap…… میتوان درون استودیو صدا را کاملا کوک ساخت .
⇠ برخی از خوانندهها اصلا قادربه اجرای زنده نیستند و این از نکاتی دیگر است که خوانندهی خوب را متمایز میکند اخیرا auto tune به صورت سخت افزاری در کنسرتها نیز مورد استفاده قرارمی گیرد .
.
4) اجرای درست ریتم و درک زمان
⇠ از نکات اصلی قابل تامل دیگری که خوانندهها را طبقه بندی میکند باقی ماندن در ریتم است .
⇠ برخی از خوانندهها با وجود داشتن صدای خوب و کوک خواندن از لحاظ زمان بندی دچار مشکل هستند و به اصطلاح از ضرب خارج میشوند
بنابراین گم نکردن سر ضرب از نکاتی است که یک خواننده باید آنرا رعایت کند .
⇠ ساده ترین راه درک این مساله این است : در یک مراسم شادی یا عزاداری کسانی که ناهماهنگ با بقیهی افراد دست (یا سینه)می زنند راحت قابل تشخیص هستند . این امر به مرور زمان و با تمرین بهتر میشود .
⇠ پس یک خوانندهی حرفه ای هیچ وقت در هیچ جای ترانه دچار خروج از ضرب نمی شود حتی در هنگامی که سنکوپ یا ضدضرب اجرا شود .
.
5) مراحل نفس گیری و درست نفس کشیدن
⇠ یکی از نکات فرعی که یک خواننده را بد نشان میدهد ” عدم تنفس صحیح و به تبع آن کم آوردن هوا در ششها” که سبب خروج از گام و یا ضرب میشود .
⇠ یک قطعه موسیقایی که ساخته میشود اصولا جاهایی برای تنفس دارد که خواننده باید آنرا به مرور زمان پیدا کند و در آن جا از نفس گیری استفاده کند. در یک دید کلی میتوان اینگونه عنوان کرد : یک خواننده باید در خروج هوا از ششها مناسب عمل نماید ” مثلا در اجرای کلماتی که دارای حروفی همچون(( ه)) و(( س )) هستند دقت کافی نمایند که هوای درون ریه هایش به یکباره خالی نشود.
⇠ این مشکل در اثر تمرین مداوم روی قطعات مختلف قابل حل است .
.
6) وسعت فرکانسی صدا
⇠ از محاسن یک صدای خوب داشتن وسعت فرکانسی زیاد است . دوستانی که با موسیقی آشنایی دارند تعریف یک دانگ را میدانند ( از لحاظ فاصله ای برابر است با 2/5پرده یعنی در واقع یک اکتاو یعنی فاصله ای برابر معادل با دو دانگ و یک پرده ) و یا در اصطلاحی که اغلب میشنویم صدای فلانی شش دانگ است یعنی اینکه او میتواند فاصله 15 پرده یا 2/5 اکتاو را راحت بخواند .
⇠ در بحثهای تخصصی تر میتوان تعداد دانگهای صدای خوانندهها را بررسی کرد و با تمرینهای خاص آنها را افزایش داد .بنابراین این خاصیت نیز از نکات مثبت صدای یک خواننده خوب است .
.
7) وسعت دامنهی صدا ( قدرت )
⇠ قدرت صدا،یکی دیگر از نکات فرعی خوانندگی است . مسلما یک خواننده با صدای قوی راحتتر میتواند کلمات را ادا کند و ضعیف بودن قدرت صدا، دینامیک آن را تحت تاثیر قرار میدهد .
.
8) دوری جستن از عادتهای نامناسب صوتی
⇠ از فاکتورهایی که یک خواننده را در نگاه عموم بد جلوه میدهد، داشتن عادتهای صوتی بد ( اضافات صوتی ) است . به عنوان مثال یک خواننده برای یافتن گام صدای خود با یک حرف اضافه شروع به خواندن میکند که ناخوشایند است. یا خروج تنفس یا اصوات زیاد و نامناسب و هوای اضافه از بینی و غیره . یک خوانندهی خوب باید آنقدر تمرین داشته باشد که این نکات به خودی خود از صدای وی حذف گردد .
.
9) تحریر
⇠ یکی از زینت دادنهای اصلی در آواز اصیل ایرانی،”تحریر” میباشد که عبارت است از شکستن صدا با تمایل به نت بالایی در بین دو نت در خط ملودی .
اکثر خوانندههای پاپ از توانایی اجرای تحریر به این صورت، محروم هستند که این مساله یکی از نکاتی است که خواننده موسیقی پاپ را ناکارآمد نشان میدهد یک خوانندهی حرفه ای تحریر خاص صدای خود را دارد که اصطلاحا تحریر روی صدای وی نشسته و باعث میشود صدای وی از خواننده ای با رنگ صدای شبیه او تشخیص داده شود .
.
10) رنگ صدا
⇠ یکی از خصوصیات یک صوت، ”رنگ” یا به اصطلاح علمی “نواک” آن است . این خصوصیت نوع موج صوت را نشان میدهد که در آن جنس صدا مشخص میشود . برای مثال میتوان دو ساز ویلن که یک نت را اجرا میکنند شنید و اختلاف تن صدا را اینگونه تشخیص داد . شباهت صدای برخی از خوانندهها به علت انطباق تقریبی موج صدای آن هاست که به اصطلاح تن یا رنگ صدای آنها تقریبا یکسان است . بنابراین خوانند ای موفق است که تن صدای او منحصر به فرد باشد یا بهتر بگوییم تقلیدی (fake)نخواند .
.
11) دینامیک صدا
⇠ قوی و ضعیف خواندن کلمات مختلف از یک ترانه ( نتهای مختلف از یک ملودی ) را دینامیک گویند و در واقع حس دادن به کلمات از خصوصیاتی است که تنها خوانندههای بسیار حرفه ای تبحر در انجام دادن آنرا دارند .
⇠ شناخت سیلاب ( هجی ) کلمات و همچنین استرس ( فشار صوتی ) روی حروف در کلمات باعث بهتر ادا شدن یک کلمه از لحاظ معنایی و انشایی میشود در واقع یک خوانندهی حرفه ای میتواند نحوهی اجرای کلمات را بهتر بشناسد و در نتیجه تاثیر احساس صدای وی خیلی بیشتر ازکسی است که کلمات را بیروح ادا میکند با بیان راحتتر میتوان گفت : احساس دینامیک در صدای یک خواننده حرفه ای موثرترین فاکتور موفقیت وی خواهد بود .
.
12) درک یک اثر(ترانه)
⇠ این موضوع که برای آفرینش یک اثر هنری ابتدا چه کسی شروع به خلاقیت میکند از مباحث مورد بحث میباشد.در اغلب موارد شاعر یا همان ترانه سرا موتور محرک کار است و آهنگساز با لحن دادن به کلمات و ساخت ملودی به آنها روح میدهد و در نهایت یک تنظیم کنند با انتخاب سبک و سازبندی کار را کامل میکند .
⇠ بنابراین شناخت ترانه یک اثر و دانستن معنای کلی ، نوع ترانه و درک هستهی اصلی ترانه ،نه پوستهی بیرونی آن ، در نحوهی اجرای آن بسیار موثر است که خوانندههای مطرح در سطح جهان آن را رعایت میکنند . در مواردی که شاعر بر روی ملودی ترانه میگوید اکثرا احساس تصنعی بودن در کار مشاهده میشود .
.
13) درک یک اثر ( انتقال احساس )
⇠ آخرین و عالیترین درجهی یک صدای خوب انتقال حس کار از حنجرهی خواننده به درون مغز مخاطب است . از این منظر که خواننده و به عبارت صحیح تر موسیقی دان، منطبق با اندیشه و نوع نگاهش به فضا سازی هارمونی و ترکیب اصوات و انتخاب اثر، ذهن مخاطبش را در بر میگیرد بطوری که مخاطب خود را در فضای ایجاد شده قرار دهد و ذهنش را در گیر کند .
منابع:
.https://nobangekohan.com