هل

نام و مزاج

نام‌های قاقله صغار و کبار، هیل و هال اسامی متداول هل در طب سنتی ایران اند. هل از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.

.

معرفی

• هل سبز گیاهی است که بومی جنوب شرق آسیا است.
• این گیاه علفی دارای میوه‌ی تخم‌مرغی شکل کوچکی است به طول 1 ـ 2 cm (در بعضی انواع طولانی‌تر) که به‌ طور متوسط 15 ـ 20 (در بعضی کمتر یا بیشتر) دانه به رنگ قهوه ‌ای، سبز، زاویه‌ دار و معطر در آن وجود دارد.
• هل میوه‌ ای کوچک و از خانواده زنجبیلیان است که به عنوان دانه‌ ای خوشبو در انواع مختلفی از جمله هل سیاه، هل سفید و هل سبز یافت می‌شود. دانه‌های معطر و مطبوعی به رنگ قهوه ای در میوه‌ی آن وجود دارد که به عنوان ادویه و برای خوشبو کردن نوشیدنی‌ها و غذاها به مصرف می‌رسد.
• هل سبز از جمله قدیمی‌ترین ادویه‌های شناخته شده می‌باشد که در طول تاریخ توسط تمدن‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. قدمت هل، به چهارهزار سال پیش باز می‌گردد و بسیاری از جوامع از این گیاه به عنوان یک ماده دارویی یاد کرده‌اند. به عنوان مثال در مصر باستان هل به عنوان دارو در شربت‌های بومی مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین رومی‌ها و یونانی‌ها هل را به عنوانی گیاهی با عطر خوش می‌شناختند و بوی آن را به عنوان یک عنصر آرامش بخش می‌دانستند.

.

خواص

1. جویدن دانه‌های هل پس از صرف غذا ضمن کمک به هضم و گوارش بهتر غذا، می‌تواند بوی نامطبوع دهان (مثل بوی سیر و پیاز) را نیز خنثی کند.
2. دانه‌های هل، خواص گرمابخشی داشته و معده و روده‌ها را تقویت می‌کنند.
3. هل، اشتها را تحریک می‌کند و عمل هضم غذا را بهبود می‌بخشد.
4. نوشیدن دم کرده آن موجب تسکین کولیت، سوءهاضمه، باد نفخ، حالت تهوع و بی‌حالی شده و مانع ترشح زیاد اسید معده می‌شود.
5. یکی از خواص ویژه و بسیار ارزشمند هل، جلوگیری از تشکیل خلط در گلو است.
6. اضطراب و نگرانی را کاهش می‌دهد و در رفع افسردگی موثر است.
7.  همچنین کلیه‌ها را تقویت می‌کند و گفته می‌شود برای درمان شب ادراری کودکان مفید است.
8. اگر مشکلاتی مانند سردرد و حالت تهوع به سراغتان آمد می‌توانید از هل استفاده کنید که در رفع سردرد و حالت تهوع بسیار موثر است، برای این منظور به چایی خود یک تا دو عدد هل اضافه کنید و اجازه دهید که خوب دم بکشد تا اثر خود را بگذارد، این کار به کاهش تجمع چربی‌ها کمک می‌کند، پوست شما راجلا می‌دهد، سردردررا تسکین، حالت تهوع رارفع و نفخ و سوء هاضمه رادرمان می‌کند.
9. مالیدن روغن هل، به گردن و پس سر موجب رفع سردردهای سوداوی ناشی از گرفتگی عضلات می‌شود که این سردردها، معمولاً در شب و اول صبح بیشتر بروز پیدا می‌کند.
10. چون با تخم خیار به اندازه مساوی و هر روز یک درهم با سکنجبین بیاشامند، سنگ گرده و مثانه بریزاند.

موارد منع مصرف

• مضر روده‌ها است و از این نظر باید با کتیرا خورده شود.
• مصرف زیاد این ماده در افرادی که طبیعت گرم دارند مضر است.

.

شیوه استفاده

• هنگام دم کردن چای، چند دانه هل یا یک عدد میوه هل را در قوری بیاندازید و همراه با چای آن را دم کنید.
• از هل ساییده شده نیز می‌توان در غذا، چاشنی و شیرینی استفاده کرد.