هیپنوتیسم درمانی

هیپنوتیسم درمانی روشی است که اجرا کننده آن (هیپنوتیست) حالتی خلسه گونه از اطاعت و تلقین پذیری در شخص برمی انگیزد. برخلاف تصور عامه مردم، تقریبا همه افراد بشر هیپنوتیسم پذیرند. به واقع هر چه فردی بیشتر هوشمند باشد بهتر پذیرای هیپنوتیسم خواهد بود. پیش تر تصور می‌شد که تنها افراد ساده لوح زود باور هستند که به آسانی هیپنوتیسم می‌شوند ولی این پندار دیگر اعتبار ندارد.

البته به طور کلی هیپنوتیسم درمانی افرادی که خود مایلند تحت این آزمایش قرار گیرند آسان تر است ولی افراد شکاک و بی‌میل را نیز می‌توان هیپنوتیسم کرد. گرچه هیپنوتیسم کردن آنان نسبتا دشوارتر است. مسمر (بنیانگذار هیپنوتیسم)، هیپنوتیسم را مغناطیس حیوانی می‌نامید و باور داشت یا دست کم تبلیغ می‌کرد که علت همه بیماری‌های جسمی و روانی نوعی آشفتگی در این مغناطیس حیوانی است. او به واقع بهبودهایی چشمگیر در بیماران خود برمی انگیخت ولی احتمالا بیشتر بیماران او گرفتار بیماری‌های روان تنی یا ذهنی-تنی بودند و بیماری‌های آنان با تلقین و محیط جادویی – نمایشی که او برپا می‌کرد تغییر می‌یافتند.

.

هیپنوتیسم درمانی چگونه عمل می‌کند؟

هیپنوتیسم نوعی حالت ذهنی غیر معمول (تغییر یافته) است ولی خواب نیست. این حالت میانی وضعیتی جادویی نیست بلکه نوعی حالت تغییر شعور و ادراک است که صدای هیپنوتیست که ترغیب کننده، آمرانه و با اعتماد به نفس است در شخص دیگر پدید می‌آورد. هیپنوتیسم شونده به مرحله ای می‌رسد که باور می‌کند آنچه به او گفته شده حتما اتفاق خواهد افتاد؛ و این معمولا اتفاق خواهد افتاد.

.

روش اجرا هیپنوتیسم درمانی چگونه است؟

هیپنوتیست به طریقی آهسته، کنترل شده، ترغیب کننده، و در عین حال آمرانه با بیمار صحبت می‌کند. برخی هیپنوتیست‌ها از بیمار می‌خواهند که بر چیزی خاص تمرکز ذهن کند. آنان گاهی از یک پرتوی نور مستقیم یا بازتابنده، یا یک آونگ برای متمرکز کردن ذهن و حواس بیمار استفاده می‌کنند، یا چیزی به بیمار می‌دهند که محکم در مشت خود نگه دارد، یا از بیمار می‌خواهند که تصویری خاص در ذهن خود مجسم کند.

هدف این گونه تمرکزها و خلسه‌های القایی بعد از آن، شل کردن عضلات و رفتن به حالت خلسه و تلقین پذیری می‌باشد. هیپنوتیست‌ها سعی نمی کنند شخص هیپنوتیسم شده را وادار به کاری خاص کنند و فقط با او گفتگو می‌کنند تا نکات و مسایل پنهان روان او یا تجربه‌های تلخ زندگی او و به عبارت دقیق تر ریشه ناراحتی یا نگرانی با درد و بیماری او را آشکار سازند.

.

هیپنوتیسم درمانی چه کاربردی دارد؟

یکی از کاربردهای هیپنوتیسم درمانی بازیابی اطلاعات فراموش شده از حافظه است. کاربرد دیگر در حرفه پزشکی و برای مقاصد درمانی بوده زیرا بسیاری از دردها و بیماری‌های لاینحل، خواه جسمی یا روانی، واکنش‌های خوب به هیپنوتیسم نشان داده اند.

امروزه اسم، بی‌خوابی، انواع ترس‌های نامعقول و بعضا فلج کننده چون وحشت از ارتفاع بلند، وحشت از مسافرت هوایی، یا وحشت از جراحی دندان پزشکی، و چندی دیگر مانند آن‌ها را می‌توان با هیپنوتیسم درمان کرد. هم چنین عادت‌های نامطلوب و زیان آوری چون سیگار کشیدن و ناخن جویدن را می‌توان به راحتی با استفاده از هیپنوتیسم ترک کرد.

.

چه انتقاداتی به این روش وارد است؟

یک پزشک هیپنوتیست در این باره این روش می‌گوید: یکی از مسایلی که بیشتر مردم را نگران می‌کند این است که آنان گمان می‌کنند در حالت هیپنوتیسم به حیوانی بی‌اراده تبدیل خواهند شد و کارهای عجیب و ناپسند خواهند کرد. این خیالی بی‌اساس است و واقعیت ندارد. ما اشخاص نیازمند کمک را وادار نمی کنیم کارهای پوچ یا ناپسند انجام دهند. محبوبیت وسیع روش هیپنوتیسم درمانی بین پزشکان کشورهای غربی در دهه‌های اخیر بیشتر به این دلیل است که این روش در بسیاری موارد که دارو درمان‌های معمول فایده نداشته‌اند مفید بوده است.