راهنمای گلدان

ممکن است زیبایی یک ظرف قدیمی شما را برای کاشتن گل و گیاه در داخل آن وسوسه کند اما اگر می‌خواهید این وسوسه هیجان‌انگیز نتیجه موفقی هم در‌پی داشته باشد، پیشنهاد می‌کنیم آشنایی با گلدان‌های زیر و درنظر گرفتن گلدان مناسب برای هر گیاه را در تصمیمات خود لحاظ کنید و ضمن استفاده از آنها در آپارتمان، بالکن، پشت‌بام یا حیاط خانه خود، از داشتن فضایی سبز و زیبا لذت ببرید.

هر كدام از گلدان‌ها داراي مزايا و معايبي هستند كه در زير به آنها اشاره مي‌شود.

.

• گلدان‌های سفالی

گلدان‌هاي سفالي با رنگ‌هاي گرم مخصوص به‌خود، تقريبا براي كاشت هر گياهي مناسب هستند و به آساني نيز تهيه مي‌شوند.

مزايا: اين گلدان‌ها تقريبا ارزان بوده، داراي طرح‌ها و شكل‌هاي بسيار مختلف و به‌دليل سنگيني و مقاومت در برابر باد، مناسب فضاي بيرون هستند.

توصيه: با توجه به شكننده ‌بودن آنها، از گذاشتن اين گلدان‌ها در جاهايي كه احتمال ضربه‌وجود دارد، خودداري كنيد.

نكته: اين گلدان‌ها به‌دليل داشتن منافذ بسيار، زودتر از ساير گلدان‌ها آب را از دست مي‌دهند بنابراين گياه داخل آنها به آبياري بيشتري نياز دارد. گاهي بر اثر املاح زياد آب و تعريق زياد در محل‌هاي خيلي گرم، باعث رسوب نمك در ديواره داخلي گلدان مي‌شود و شوري خاك را در پي دارد. نكته ديگر اينكه نوع ظريف آنها تحمل سرماي شديد زمستان را ندارد.

.

• گلدان‌های پلاستيکی

امروزه با پيشرفت تكنولوژي، گلدان‌هاي پلاستيكي در رنگ‌‌ها، اندازه‌ها و شكل‌هاي مختلف با قيمتي ارزان‌تر از ساير گلدان‌ها در دسترس هستند.

مزايا: اين گلدان‌ها حداقل قيمت را داشته، بادوام و سبك وزن هستند. همچنين تنوع شكل در آنها زياد است.

نكته: نوع ظريف آن شكننده است و در سرما زود مي‌شكند. با توجه به اينكه فلاورباكس‌ها بيشتر از اين جنس هستند و در بالكن مورد استفاده قرار مي‌گيرند، بايد نهايت دقت را در خريد، كاشت و نصب آن در بالكن آپارتمان‌هاي بلند لحاظ كرد.

.

• گلدان‌های چوبی

ظاهري كاملا طبيعي دارند. چوب رنگ شده ظاهر گرمي دارد. به‌راحتي مي‌توانيد آنها را به رنگ دلخواه درآوريد. بيشتر اين گلدان‌ها، از چوب سدر، چوب جنگلي مقاوم يا چوب فشرده‌اند تا آسيب‌پذيري آنها در برابر رطوبت به حداقل برسد.

مزايا: اين نوع گلدان‌ها مانند گلدان‌هاي سفالي نسبتا ارزان هستند. مي‌توان آنها را سال‌ها در مناطق سردسير در فضاي سرد بيرون قرار داد. نكته: چوب مقاومي كه از انواع آن استفاده مي‌شود مانند سدر، الوارهاي مقاوم يا چوب درخت سكويا هستند. در نتيجه در نهايت فشردگي هم مقداري منافذ باز دارند. درزها و منافذ آنها را بسته و براي جلوگيري از پوسيدگي آن را رنگ كنيد.

گلدان‌هاي چوبي نسبتا سنگين هستند بنابراين حمل‌ونقل آنها در اندازه بزرگ سخت خواهد بود.

.

• گلدان‌های فلزی

گلدان‌هاي فلزي به تازگي رواج پيدا كرده است. جنس اين گلدان‌ها از مس، روي، گالوانيزه يا چُدن است.

مزايا: استفاده مجدد و در واقع بازيافت، بهترين راه صرفه‌جويي در هزينه‌هاست. گلدان‌هاي فلزي خراب نمي‌شوند و اين امكان را براي ما فراهم مي‌سازند كه مطمئن باشيم در طولاني مدت و سال‌هاي سال مي‌توانيم از آنها استفاده كنيم.

نكته: گلدان‌هاي فلزي به‌شدت گرما را به‌خود جذب مي‌كنند و باعث مي‌شوند ريشه گياه در برابر نور مستقيم خورشيد بسيار گرم شود و صدمه ببيند. مگر اينكه با تنظيم دماي اطراف و دوره‌هاي آبياري منظم با دماي آب كنترل شده از حرارت و گرماي بيش از حد داخلي خاك آن مراقبت كنيم.

همچنين بعضي از كودها ممكن است فلز را از بين ببرند يا حتي تركيب بعضي از كودها با تركيبات داخلي فلزي تأثير كمتري بگذارند.

.

• گلدان‌های پلی استرن

گلدان‌هاي پلي‌استرن يا پلاستيكي با روكش براق، سبك و مقاوم هستند و نوع جديد آن در مدل و اندازه‌هاي مختلف موجود است.

مزايا: اين گلدان‌ها نسبت به گلدان‌هاي پلاستيكي قديمي بسيار مقاومند. مي‌توان آنها را در طول سال بيرون از خانه در فضاي باز گذاشت.

همچنين بسيار سبك‌تر از چوب، سنگ يا سفال‌ هستند.

نكته: نوع با كيفيت آن گران است و همچنين به‌دليل سبك بودن در جاهايي كه وزش باد شديد است، سرنگون مي‌شوند.

.

• گلدان‌های سراميكی براق

گلدان‌هاي سراميكي براق، گران‌تر از سفال هستند و تنوع رنگ و طرح بي‌شماري براي انتخاب دارند.

مزايا: اين گلدان‌ها بسيار زيبا و براي قرار گرفتن روي تراس، پاسيو يا جاهايي كه ديد زيادي دارد، بسيار جالب خواهند بود. به‌دليل نداشتن منفذ، برخلاف گلدان‌هاي سفالي به سرعت رطوبت را از دست نمي‌دهند.

نكته: گلدان‌هاي سراميكي مانند سفال راحت مي‌شكنند و به همان سنگيني هستند. درصورتي كه داخل آنها براق نباشد، در جاهاي سردسير بايد در سايه و در داخل خانه از آنها استفاده كرد.

.

• گلدان‌های سيمانی

در جايي كه مي‌توانيد گلدان سيماني بسازيد، از خريد گلدان صرف‌نظر كنيد. اين اتفاق بيشتر در باغچه‌هاي بزرگ خانگي يا باغ‌ها رخ مي‌دهد. شما مي‌توانيد هنرمندانه و با سبكي خاص گلدان‌هاي سيماني مختلف درست كنيد و از آنها در كل فضاي باز باغ يا حياط خانه و محل كار استفاده كنيد.

مزايا: مي‌توان اين گلدان‌ها را به هر شكل، اندازه و طرح دلخواهي ساخت.

نكته: شايد فكر كنيد با اين گلدان‌ها، تنوع رنگ نداريد اما مي‌توانيد چند عدد قوطي رنگ با چند قلمو به تعدادي از بچه‌ها بدهيد تا اين تنوع را روي گلدان شما خلق كنند. همچنين خيلي بيشتر از باقي گلدان‌ها بايد از زهكشي زير گلدان اطمينان حاصل كنيد. ضمن اينكه قبل از استفاده تا زمان خشك شدن به يك‌ماه وقت نياز داريد.

.

• گلدان‌هايی با الياف نارگيل

گلدان‌هاي با الياف نارگيل معمولا داخل سبد فلزي به‌صورت آويزان قرار مي‌گيرند. مي‌توانيد در داخل اين سبدها از خزه يا الياف نارگيل (كوكوپيت) استفاده كنيد تا ظاهري كاملا طبيعي به آنها دهيد.

مزايا: خزه و الياف نارگيل ارزان بوده، در دسترس‌اند و ضمن سبك بودن استفاده از آنها آسان است.

نكته: رطوبت خيلي سريع از اين الياف عبور مي‌كند. اين الياف مقاوم نيستند و هر سال يا 2 سال یک بار نياز به تعويض دارند.

.

چگونگی تعویض گلدان گیاهان

همانند کودکی که رشد کرده و به لباس‌های بزرگ تری نیاز دارد گیاه نیز همین‌طور است.
اکثر گیاهان پس از مدتی رشد می‌کنند و از گلدان‌ها و ظروفی که درونشان هستند بزرگ‌تر می‌شوند؛ پس باید هر چند وقت یک‌بار گلدان گیاهان مورد علاقه‌تان را تعویض کنید. اگر این کار را به موقع انجام دهید، گیاهانتان نیز با رشد خوب خود به شما پاداش خواهند داد.

گلدان خانه گیاه است و اهمیت آن در رشد و طراوت از مهمترین شرایط یک گیاه موفق است. گلدان و گیاه به‌عنوان یکی از بخش‌های اصلی ترکیب محل مسکونی یا کار شما تابع شکل، رنگ و فضای محیطی است که باید به‌دقت مورد نظر قرار گیرد. خروج ریشه از سوراخ انتهای گلدان و کند شدن رشد گیاه از نشانه‌های لزوم تعویض گلدان است. گیاهان غیرسالم را از فهرست تعویض گلدان خارج سازید چون احتمال دارد بعد از جابجائی به دلیل عدم مقاومت لازم خشک شوند.

هنگام انتخاب گلدان برای گیاهتان، گلدانی را انتخاب کنید که قطرش 2.5 تا 5 سانتی‌متر بزرگ‌تر از گیاه باشد. اگر گلدانی که انتخاب می‌کنید بیش از اندازه بزرگ باشد، گیاه داخل آن بیش از حد کوچک به نظر می‌رسد (تا زمانی که در خانهٔ جدیدش دوباره رشد کند).

علائمی که نشان می‌دهند باید گلدان گیاهتان را تعویض کنید
⇠ ارتفاع گیاهتان نسبت به گلدان بیش از اندازه بلند است -اگر این چنین باشد و خطر خم شدن و سقوط گیاهتان وجود داشته باشد  یا اینکه هم اکنون این اتفاق افتاده باشد باید گلدان آن را تعویض کنید.

⇠ خاک گیاهتان تُهی و عاری از مواد مغذی شده باشد -گیاهان سالم مواد مغذی مورد نیازشان را از خاکی که درونشان هستند می‌گیرند. اگر خاک گیاهتان بد منظر شده یا روی آن را دلمه‌هایی از نمک، کپک یا قارچ پوشانده است، وقتش رسیده که گلدان و همچنین خاک گیاهتان را تعویض کنید.

⇠ ریشه‌های درهم پیچیده و بیرون زده -متوجه شدن این مسئله که ریشه‌ها چه زمانی در هم پیچیده شده‌اند امری مشکل است، چون تمام این اتفاقات زیر خاک می‌افتد و از دیده پنهان است. اما اگر رشد گیاهتان متوقف شده و یا آرام‌تر شده است، می‌توانید حدس بزنید که علت آن کمبود جای ریشه‌ها است.

.

چگونگی تعویض گلدان گیاهان

⇠ در محلی که می‌خواهید کار تعویض را انجام دهید روزنامه یا پلاستیک پهن کنید.

⇠ یک ظرف یا گلدان جدید برای گیاه انتخاب کنید.

⇠ خاک چند منظوره و مناسبی که برای گیاهتان تهیه کرده‌اید را نیز آماده کنید.

⇠ انتهای گلدان گیاهتان را با مقدار کمی خاک پُر کنید.

.

نکاتی درباره نگهداری گلها

گل رز: برای نگهداری گل رز در آب، ابتدا باید گلبرگ‌های پلاسیده قسمت خارجی آن را جدا کرده و خارهای آن را از شاخه بکنید. سپس ساقه گل را شکاف دهید یا آن را له کنید.

گل سوسن و دیگر گل‌های پیازدار: انتهای ساقه را قطع کنید، ماده سفید و چسبناکی که از آن خارج می‌شود. آب بکشید و بشوئید سپس آن را درون ظرفی از آب بگذارید.

گل سوسن و زنبق: انتهای ساقه را به شکل مایع به اریب قطع کنید. سپس آن را باز کرده داخل آب بگذارید. بساک و پرچم را که سنگینی گرده‌ها روی آن است می‌توانید با انگشت فشار داده و به هم بچسبانید زیرا این گرده‌ها باعث لک شدن گلبرگ می‌شود و از زیبائی آن می‌کاهند.

گل میخک: برای آنکه میخک دوام بیشتری یافته و شادابی‌اش را حفظ کند، آن را بدون قیچی با دست ببرید.

گل شقایق: ته ساقه را روی شعله شمع یا فندک بسوزانید تا تبدیل به زغال شود.

⇠ اگر می‌خواهید گل‌های شما تا آمدن میهمان‌‌ها تر و تازه و شاداب بماند، انتهای ساقه‌ها را با دستمال مرطوبی بسته درون یخچال بگذارید. مدت بیشتری تازه خواهند ماند.

⇠ آبی که به گلدان‌‌ها می‌دهید بهتر است از نظر درجه حرارت با دمای اتاق تطبیق کند. برای این کار، آب را در ظرفی ریخته و بگذارید چند ساعت در اتاق بماند، تا هم درجه حرارت آن متعادل شود و هم اینکه کار موجود در آن ته‌نشین شود.

⇠ آب لوله‌کشی به‌علت آنکه دارای کلر می‌باشد، برای گلدان‌ها چندان مناسب نیست، بهتر است یک روز قبل آب را در ظرفی ریخته و سپس گلدان‌ها را آب بدهید. این کار از قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها جلوگیری می‌کند.

⇠ آبی که تخم‌مرغ‌ها را در آن پخته‌اید دور نریزید، زیرا این آب سرشار از املاح معدنی است و پس از سرد شدن برای گیاهان بسیار مناسب است.

⇠ پوست تخم‌مرغ‌ها را نیز پس از مصرف، داخل ظرف دهان باریکی که حاوی آب است بیندازید و سرش را بگذارید. بعد از گذاشتن یک شبانه‌روز، گل‌ها را با آن آب دهید.

⇠ نوشیدنی‌های گازدار مانند آب معدنی یا سودار را که گاز آن رفته است دور نریزید زیرا دارای مواد شیمیائی خوبی است که به گل‌‌ها رنگ و شادابی خاص می‌بخشد.

⇠ گلدان گیاهان تازه خریداری را در صورتی تعویض نمائید که ریشه پر باشد و این بدین معنی است که حداقل 6 ماه از زمان تعویض قبلی گذشته باشد.

⇠ سعی کنید تعویض گلدان را در آغاز فصل بهار انتخاب نمائید تا به دلیل جریان شیره نباتی در پیکره گیاه، ریشه بتواند صدمات وارده را در حین تعویض ترمیم بافت‌ها خود جبران نماید.

.

شرایط لازم برای یک گلدان مناسب جهت جابجائی گیاه را با اطلاعات زیر بدست آورید

⇠ اندازه گلدان از مشخصات مرتبط با هم در قاعده در سر، انتها و ارتفاع برخوردار است که نام‌گذاری آن براساس دهانه قطر بالائی است که با ترتیب 7-9-12-20-25-37 می‌باشد. بنابراین برای جابجائی گیاه خود از گلدانی به گلدان دیگر گلدانی به مشخصات بعد از گلدان قبلی را انتخاب کنید.

⇠ گلدان‌های سفالی بدون لعاب و با لعاب، پلاستیک، چوب و فایبرگلاس هر کدام دارای ویژگی‌هائی هستند که گیاهدار با در نظر گرفتن محل قرارگیری گلدان حساسیت گیاه و هماهنگی با محیط بهتر انتخاب را داشته باشد.

ویژگی‌های گلدان‌های پلاستیکی: تنوع در شکل، رنگ، طراحی و همخوانی با محیط‌های آپارتمانی.

ویژگی‌های گلدان‌های سفالی: قابلیت نفوذ آب و هوا از جدار آن به‌صورت دو طرفه، سنگین بودن و عدم امکان واژگون شدن، شکل و رنگ سنتی.

⇠ اگر از گلدان کهنه قدیمی استفاده می‌کنید قبل از جابجائی گیاه رسوبات قبلی آن را پاک نمائید و در صورت استفاده از گلدان نو آن را برای مدتی غرق آب نمائید تا بدنه آن سیراب شود.

⇠ برای جلوگیری از مسدود شدن سوراخ انتهائی گلدان بر اثر حرکت خاک به دلیل جریان آب، سطح سنگ‌ریزه یا گلدان شکسته‌ها را با مقداری پوشال یا شلتوک برنج بپوشانید تا راه خروج آب باز بماند.

⇠ یک روز قبل از جابجائی گلدان دارای گیاه را از آب اشباع کنید و در هنگام تعویض دست چپ خود را در پائین گلدان قرار داده و با وارونه کردن و وارد کردن ضربه به گلدان، گیاه را خارج نماید. خاک‌های کهنه را بدون آنکه به ریشه‌ها صدمه‌ای وارد شود با یک میله یا مداد حذف کنید و سپس آن را درون گلدان جدید آماده شده قرار دهید و به آن خاک غنی و مرطوب اضافه کنید. خاک گلدان را با چند لرزش و فشار دست متراکم نمائید.

⇠ گیاه تعویض شده در گلدان جدید را به‌مدت دو روز آبیاری نکنید تا ریشه‌ها جهت آب‌یابی توسعه پیدا کند. در صورت حرارت بالای محیط می‌توانید از غبارپاشی استفاده کنید.

⇠ در صورت بسته شدن احتمالی محل زهکشی و یا تلاقی شدن خاک یک مفتول یا میله را با احتیاط در محل سوراخ زهکشی به حرکت درآورید تا آب اضافی خارج شود.

⇠ با قرار دادن زیرگلدانی، آب جمع شده را مرتب خالی کنید.

⇠ در صورت عدم امکان جابجائی یک گیاه از گلدانی به گلدانی جدید کمبود زمان، فصل نامناسب و سنگین وزن شدن آن، خاک‌های سطحی گلدان را تا حدی که به ریشه‌ها صدمه نزند با خاک غنی و نو جایگزین کنید.

.

منابع:

.https://www.beytoote.com
.https://www.yjc.ir