راهنمای بذر و تخم گیاهان

خصوصیات یک بذر خوب

⇠ اولین نشانه‌های ارزش آن از جرم هزار دانه، بو و رنگ در مجموعه بذر مشخص می‌شود. همچنین باید کاملا رسیده و مواد غذایی لازم را برای جنین همراه داشته باشد. علائم دیگر بذر خوب را می‌توان از آزمایش‌های بعدی تعیین کرد. از جمله عوامل مرغوبیت آن، قوه و قدرت نامیه بذر می‌باشد که عبارت است از درصد بذرهایی که جوانه زده و سبز می‌شود.

⇠ قدرت نامیه و سرعت جوانه زنی بذر را می‌توان با شمارش درصد بذر‌های سبز شده در یک مدت زمان معین مثلا 10 تا 15 روز تعیین کرد. تعیین قوه نامیه بسیار ساده است و با وسایلی مثل پارچه مرطوب، کاغذ خشک کن و غیره تعداد معینی مثلا 10 یا 100 عدد دانه را در دمای اتاق سبز می‌کنند و درصد آن را تعیین می‌نمایند.

⇠ باید از ارقام مناسب یا هیبرید بوده و دوره رشد گیاه آن مطابق با آب و هوای زراعی (Agro-climate) و نظامهای کشت و کال محل باشد.

⇠ باید خالص باشد (خالص ازنظر نوع یا رقم) کیفیت زراعی بالایی داشته باشد (بذرهایی که زود جوانه زده و باعث پرورش نشاهای قوی در شرایط معمولی گردند) دارای پتانسیل محصول خوب باشد، الگوی رشد و رسیدن یکنواخت داشته باشد و هدف کشت و کار را برآورده نماید.

⇠ باید عاری از هرگونه بیماری بذرزاد و اختلالات فیزیولوژیکی ناشی از کمبود مواد غذایی باشد.

⇠ باید درشت، هم اندازه و یکنواخت ازنظر شکل، رنگ، ترکیب و وزن هزار دانه باشد.

⇠ باید پاک بوده و عاری از موادی همچون سنگر نره، گرانولهای خاک، کاه و کلش و همچنین، خاکهای چسبیده (به بذر) مواد چسبنده ای همچون صمخ و شیره میوه جات می‌باشد.

⇠ باید عاری از بذور مضری همچون دانه علف‌های هرز باشد.

⇠ بایستی عاری از حشرات، تخمهای حشرات، اسپرهای بیماریها و غیره باشد.

⇠ بایستی سالم (کامل)، نشکسته، له نشده، پوستش کنده نشده، نیمه پر نبوده، نیمه فاسد نبوده یا رطوبت نگرفته باشد.

⇠ بایستی تا حد ممکن تازه بوده و یا سن و سال مناسبی داشته باشد (کهنه نباشد).

⇠ بایستی حاوی مقدار مناسبی رطوبت باشد.

.

توصيه هاي لازم براي تهيه بذر مرغوب و با کیفیت

1- ديده شده است كه هنگام كنترل مزرعه، درصورت وجود علف هرز، برخورد جدي با پيمانكار به عمل نمي آيد و عنوان مي كنند كه هنگام برداشت، علفهاي هرز برداشت نخواهدشد و يا به بهانه كنترل نهايي بذور برداشت شده توسط اداره كنترل و گواهي بذر جديتي در پاك نمودن مزرعه به عمل نمي آيد كه اين ريسك به زيان روند توليد بذر منتهي مي گردد.

2- پس از صدور گواهي مزرعه عمليات برداشت نيز تحت نظارت مستقيم قرارگيرد تا با استفاده از ابزار و ماشين هاي نامناسب از جمله كمباينهاي گندم بذر نامرغوب تهيه نشود.

3- پس از خرمن كوبي و تأييد نهايي بذر از سوي مركز كنترل و گواهي بذر، بلافاصله بذور به انبارهاحمل و در شرايط مناسبي انبار گردد.

4- كوشش شود تا با ايجاد انگيزه هاي مادي و ايجاد جاذبه اقتصادي و آموزش پيمانكاران رضايت و مهارت آنها براي توليد بذر فراهم گردد.

.

نحوه کاشت بذر گیاهان خاص و کمیاب در سطح کوچکتر ( خانگی )  :

⇠ ترکیب خاک برای کاشت بذر انواع گیاهان f1 و خاص و کمیاب : ( 20 درصد کوکوپیت + 60 درصد پیت ماس + 20 درصد پرلیت) البته از کوکوپیت خالی هم میتوانید استفاده کنید اما رشد بذرها خیلی به کندی و ضعیف صورت میگیرد برای تامین مواد مغذی جوانه‌ها بهتر است مقداری پیت ماس و یا اگر پیت ماس نداشتین از مقداری کود دامی یا ورمی کومپوست استفاده نمائید.

⇠ ابتدا باید خزانه ای آماده کنید تا بذرها در آن کاشته شوند و هیچوقت بذرها را مستقیم در گلدان اصلی نکارید.

⇠ برای خزانه گرفتن گلدانی با دهنه بزرگ اما ارتفاع کم یا ظرف‌های یک بار مصرف درب دار که در تصویر زیر مشاهده میکنید تهیه کنید و درون آن خاکی که ترکیب نموده اید را بریزید و آبیاری کنید تا خاک خوب خیس شود چون بعداز پاشیدن بذرها نمیتوانید خوب آبیاری کنید.

⇠ حالا بذرها را به فاصله 2 الی 3 سانتیمتر بر روی خاک بپاشید ، لایه خیلی نازکی از خاک ترکیبی که درست کردین را روی بذرها بریزید مقدار ریختن خاک بر روی بذرها به اندازه بذر شما بستگی اگر بذرها ریز باشند مثل بذر حسن یوسف باید لایه خیلی نازکی بر روی بذرها بریزید و کاملا روی بذر را نپوشانید چون بذرهای ریز زود پوسیده میشوند و اگر بذرها متوسط هستند حدود نیم سانت و اگر بذرها بزرگ هستند با توجه به اندازه بذر باید خاک طوری باشد که خاک روی بذر را خوب بپوشاند.

⇠ حالا مجدد به آن آب بدهید اگر بذرها ریز هستند آب اسپره کنید چون آبیاری به غیر از اسپره کردن باعث جابجایی بذرها میشود. او اگر بذرها درشت هستند به آرامی آب بدهید.

⇠ سپس روی گلدان نایلون فریزر بکشید به طوری که هوا خارج نشود این کار باعث حفظ رطوبت و گرما میشود که عمل جوانه زنی به راحتی صورت میگیرد.

⇠ وقتی جوانه‌ها از خاک بیرون زدند نایلون را از روی گلدان بردارید و وقتی چهار یا شش برگ در آوردن آنها را از خزانه در آورده و در زمین یا گلدان اصلی با خاکی غنی به صورت جدا گانه بکارید.

⇠ دمای مناسب برای جوانه زنی اکثر بذرها 18 الی 25 درجه میباشد .

⇠ زمان کاشت بذر خیلی مهم است که حتما در مورد زمان کاشت بذر گیاهان خوب تحقیق کنید یا از طریق تلگرام از منصوری گل سوال کنید.

.

جوانه زنی بذرها:

زمانی که بذرها جوانه زنی کردند نایلون را برنداشته ، آن را در مکانی با نور غیر مستقیم قرار دهید و زمانی که جوانه 4 برگه شدند یک سوراخ با مداد در نایلون ایجاد کرده تا رطوبت کمتر شده این عمل را چند روز بعد باز انجام دهید طوری که گیاه به هوای بیرون کاملا عادت کند در این زمان مواظب تغییرات دمایی شدید و رطوبت باشید .بهتر این هست گیاهانی که برای فضای بیرون هستند در منطل نگاهداری نشوند و اگر نکاهداری می‌شوند در فضای با نور زیاد و تهویه خوب نگاهداری شوند.

.

منابع:

.https://www.beytoote.com
.https://bazrco.ir
.http://nargil.ir