معرفی شغل عکاس – مشاغل هنر

اگر اهل هنرید و عاشق عکاس، این شغل ایده آل شماست.

عکاسی یعنی ثبت و ایجاد یک تصویر؛ که در دو مرحله انجام می‌شود : نخست، بدست‌آوردن تصویر به وسیلهٔ دوربین و ثبت آن روی نگاتیو یا گیرنده تصویر الکترونیکی و دوم، ظاهر کردن تصویر مخفی حاصل از دوربین عکاسی و پایدارکردن آن. در واقع عکاسی فن عکسبرداری است. آنکه این فن را می‌داند عکاس می‌باشد.

عکاسی اولین بار در اواخر سلطنت محمدشاه قاجار توسط نظامیان و مستشاران اروپایی به ایران وارد شد. شاید بتوان اولین عکاس ایرانی را ناصرالدین شاه دانست که به دلیل علاقه شخصی، عکاسی را از مسیو کارلیان آموخت و اولین عکس‌ها را از اطرافیان، مناظر، شکارگاه‌ها و… گرفت.

عکاس باید دارای مهارت‌های فنی و هنری لازم برای عکس گرفتن از چهره‌های افراد (پرتره)، اشیاء مکان‌ها و وقایع باشد. عکاسی زمینه‌های مختلفی هم دارد از عکاسی چهره گرفته تا عکاسی طبیعت، عکاسی ورزشی، عکاسی هنری و غیره. به عنوان مثال عکاس علمی، داده‌ها و پدیده‌های علمی و پزشکی را به تصویر کشیده و ثبت می‌کند. او معمولا در زمینه‌های علمی مانند مهندسی، پزشکی ،‌ زیست شناسی و شیمی تا حدودی آگاهی دارد. یا مثالی دیگر عکاس خبری است که از مردم ،‌ مکانها،‌ رویدادهای ورزشی، و اجتماعی که ارزش خبری داشته باشند برای روزنامه‌ها، ژورنالها، مجلات و تلوزیون عکس می‌گیرد.

عکاس باید فردی خلاق و دارای ذوق هنری بوده و به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کند. او باید دید قوی داشته و با دقت زیاد جزئی‌ترین موارد را مشاهده کند.

برای عکاسی هم می‌توان به صورت تجربی و با گذراندن دوره‌های آموزشی آزاد کار کرد و هم می‌توان تحصیلات دانشگاهی کسب کرد. معمولا در کارهای حرفه‌ای و تخصصی، عکاسان دارای تحصیلات آکادمیک به کار گرفته می‌شوند. البته داشتن تجربه در شغل عکاسی بسیار مهم است.

شغل عکاسی سختی‌های خاص خودش را دارد. گاهی برای گرفتن عکس باید مسافت‌های طولانی را طی کرده، مدت‌ها انتظار کشیده و همزمان تجهیزات سنگینی را حمل کند. او باید در شرایط مختلف آب و هوایی بد یا خوب، خطرناک یا ایمن و… کار کند. به عنوان مثال عکاسی که از حیوانات در طبیعت عکس برداری می‌کند، گاهی باید ساعت‌ها در کمین بوده و با قبول خطرات مختلف آن، منتظر صحنه‌های ناب موردنظر خود باشد تا بتواند عکس‌های حرفه‌ای خوبی بگیرد.

ساعت کاری عکاس بسیار متنوع است. عکاس اگر در استخدام جایی باشد، معمولا ساعات مشخصی را کار می‌کند. اما اگر به صورت آزاد و مستقل کار کند، ساعات کاری متنوع و نامنظمی دارد. البته در شغل عکاسی امکان کار به صورت پاره وقت نیز وجود دارد.

محل کار اصلی عکاس معمولا در استودیو‌های عکاسی است. ولی بسته به نوع کار در محیط‌های مختلف خارج از استودیو نیز کار می‌کند. برخی از عکاسان مانند عکاسان تجاری، خبری یا صنعتی ممکن است گاهی برای تهیه عکس به سفرهای کاری بروند.

در ادامه با وظایف عکاس، مهارت و توانمندیهای مورد نیاز عکاس، تحصیلات لازم برای ورود به شغل عکاس، بازار کار و فرصت شغلی عکاس، درآمد عکاس و برخی از عکاسان معروف آشنا خواهید شد.

وظایف عکاس

عکاس معمولا در بعضی از زمینه‌ها به صورت تخصصی کار می‌کند که شامل موارد زیر است :
عمومی یا اجتماعی – مراسم ازدواج‌ها و جشن‌ها و عکاسی از افراد
تبلیغاتی و انتشاراتی – تبلیغات، مجلات و نمایشگاه‌های عکس
مطبوعات و عکس‌های خبری – روزنامه‌ها و سایر انتشارات جدید
مد- عکس برداری از مدل‌ها و لباس‌ها برای مجلات و کاتالوگ ها
شرکتی ( صنعتی یا تجاری) – بخش تبلیغات محصولات و خدمات
علمی یا پزشکی – گزارش تحقیقات علمی و شرایط پزشکی و درمان

همه عکاسان به طور روزانه کارهای زیر را انجام می‌دهند :
صحبت و توافق با مشتریان درباره کار مورد نظر آن‌ها
انتخاب و آماده سازی محل عکس برداری ها
تنظیم نور و تهیه ملزومات
گرفتن عکس ها
بررسی کیفیت عکس ها
رتوش عکس‌ها (دستی یا با نرم افزارهای کامپیوتری)
چاپ عکس ها
بازاریابی (اگر به صورت مستقل کار کند)

در برخی کارهای گسترده عکاس نیاز به دستیاری دارد که بعضی از کارها از جمله مستقر کردن تجهیزات، آماده سازی، نگهداری از سوابق و مستندات و کمک در چاپ عکس‌ها را انجام دهد.

مهارت و توانمندیهای مورد نیاز عکاس
خلاقیت و دید هنری – به عنوان مثال در تعیین زاویه مناسب عکسبرداری
مهارت‌های فنی و عملی در عکاسی
مهارت‌های ارتباطی خوب – برای ارتباط با مشتریان، همکاران و…
صبر و تمرکز
دقت و توجه به جزئیات
داشتن سرعت عمل کافی در عکسبرداری
آشنایی با آخرین پیشرفت‌ها و فناوری‌های در حوزه عکسبرداری
مهارت‌های کامپیوتری و توان بکارگیری نرم افزارهای مرتبط
شم تجاری و توانایی بازاریابی ( اگر به طور مستقل کار می‌کنید)

تحصیلات لازم برای ورود به شغل عکاسی
برای ورود به شغل عکاسی هم راه تجربی و هم کسب تحصیلات دانشگاهی پیش روی علاقه مندان وجود دارد. عکاسانی که به صورت حرفه‌ای و تخصصی فعالیت می‌کنند، نیاز به دانش و تخصص توامان در کار خود دارند که با تحصیل در رشته عکاسی می‌توانند آن‌ها را کسب کنند.
اگر کسی علاقه مند به تحصیلات دانشگاهی در حوزه عکاسی نباشد، می‌تواند با گذراندن دوره‌های آموزشی آزاد، تخصص و دانش اولیه لازم را کسب و کار خود را شروع کند.
آینده شغلی، بازارکار و فرصت‌های استخدامی عکاس
بسیاری از عکاسان به صورت مستقل و برای خود کار می‌کنند. بسیاری از افراد و شرکت‌ها، کارهای خود را به عکاسان مستقل به صورت پروژه‌ای می‌سپارند. برخی از عکاسان نیز در استودیوهای عکاس، شرکت‌های تبلیغاتی، روزنامه‌ها و مجلات، شرکت‌های بزرگ و … کار می‌کنند.

عکاسی در کشور با مسایل و مشکلاتی روبرو می‌باشد که برخی از آن‌ها عبارتند از :
مشخص نبودن جایگاه صحیحی برای شغل عکاسی در ایران
درآمد محدود عکاسان مستقل
نبودن حق کپی رایت برای عکاسان
عدم وجود امکانات، فضاهای مناسب و تسهیلات کافی برای عکاسان به خصوص در شهرستان ها

رقابت در کسب موقعیت‌های کاری در شغل عکاسی بسیار شدید است. عکاسانی که خلاقیت، تخصص و تجربه بیشتری داشته و توانائی همگامی با فناوری روز را دارند، دریافتن کار و سفارش موفق‌تر خواهند بود.
وضعیت استخدام عکاس در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :
آمریکا – پیش بینی‌ها نشان می‌دهد میزان استخدام عکاسان بین سال‌های 2010 تا 2020، رشد 13 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می‌باشد.
استرالیا – در بازه زمانی 5 سال گذشته میزان استخدام عکاسان رشد منفی 7.7 درصدی داشته و رشد متوسطی در آینده برای آن پیش بینی شده است.

درآمد عکاس
عکاسانی که در بخش‌های خصوصی استخدام هستند، با توجه به تخصص، تجربه و توافق انجام شده با کارفرما، حقوق و درآمدهای متفاوتی دارند.
در جدیدترین پژوهش صورت گرفته توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه‌های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد عکاس در گروههای شغلی مختلف استخراج شده است.
مطابق با این تحقیق حقوق عکاس که در حوزه‌های مختلف مشغول بکار است، در شرکتهای کوچک به طور متوسط بین 800000 تومان تا 2700000 تومان و در شرکتهای بزرگ بین 1100000 تومان تا 3000000 تومان می‌باشد.
البته توجه داشته باشید که این تفاوت درآمدها به میزان سابقه کاری، تجربه و تخصص افراد، حوزه‌های مختلف کاری، نوع شرکت، شهر محل کار و …. بستگی دارد.

تحقیق بالا روی شاغلانی که در استخدام شرکت یا سازمانی (اعم از دولتی یا خصوصی) می‌باشند، صورت گرفته است. در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آن‌ها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.

تحقیق بالا روی شاغلانی که در استخدام شرکت یا سازمانی (اعم از دولتی یا خصوصی) می‌باشند، صورت گرفته است. در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آن‌ها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.

میزان درآمد عکاس در برخی کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا – متوسط درآمد عکاس ساعتی 14 دلار (متوسط مشاغل 16.27 دلار) در سال 2010 بوده است. مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، درآمد سالانه عکاس 29.300 دلار می‌باشد.
استرالیا – متوسط درآمد سالانه عکاس 52.800 دلار(قبل از کسر مالیات) می‌باشد.
انگلستان – متوسط درآمد سالانه عکاسی برای افراد تازه کار و دستیار بین 18.000 تا 26.000 دلار، برای عکاسان تمام وقت بین 27.500 تا 76.000 دلار بوده و برای عکاسان مستقل هم بسته به میزان تخصص و نوع کار درآمدهای مختلفی دارند.

شخصیت‌های مناسب شغل عکاسی
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی می‌باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی‌های منحصربفرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی‌ای که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

برخی از شخصیت‌های مناسب شغل عکاسی بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
ENTP این تیپ شخصیتی می‌تواند محیطی جدید، منعطف و متحول ایجاد کند. او با کمک خلاقیت فراوان خود آثار متفاوت و روش‌های جدیدی بوجود می‌آورد. این تیپ شخصیتی معمولا در کار خود با افراد زیادی ارتباط دارند.
INTP این تیپ شخصیتی از کار خلاق لذت برده و دوست دارد با اشخاص مختلف با زمینه‌های متفاوت کار کند. او معمولا کار به تنهایی را دوست دارد و ترجیح می‌دهد با گروه‌های کوچک که دارای ذوق و استعداد خوب هستند، کار کند.
ESTP این تیپ شخصیتی از اطلاعات فنی و تخصصی خوبی برخوردار بوده و به خوبی می‌تواند با ابزارها و مواد مختلف کار کند. او عاشق هیجان و کارهای نشاط آور است.
ISTP این تیپ شخصیتی از کارهای پویا و چالشی لذت می‌برذ. او دوست دارد به دیگران کمک کرده و از انعظاف پذیری و ریسک پذیری کافی در کار خود برخوردار است.
ESFP این تیپ شخصیتی از زیبایی شناسی فراوانی برخوردار بوده و دوست دارد هنر خود را برای دیگران به نمایش بگذارد.

برخی از عکاسان معروف و مشهور
ژوزف نیسفور نیپس – مخترع عکاس، نخستین عکاس جهان و پدر عکاسی نوین
آنی لی‌بویتز – معروف‌ترین زن عکاس جهان با بیش از 40 سال سابقه عکاسی حرفه ای
هادی شفائیه – پدر عکاسی نوین ایران و بنیانگــذار عکاسی آکادمیک در ایـران
فخرالدین فخرالدینی – از چهره‌های صاحب نام عکاسی پرتره (چهره)
اصغر بیچاره – قدیمی‌ترین عکاس سینمای ایران و دارنده بزرگترین آرشیو عکس در کشور
نصراله کسرائیان – پدر عکاسی قوم شناسی ایران

تحقیق، ترجمه و گردآوری : گروه شغل و بازار کار مسیر ایرانی

⇩
〔دیدن منابع مطالب〕