خواص دارویی همراه با طعم و بوی خوب این دسته از ادویه‌های خوراکی‌ها موجب شده است که کاربرد آنها بسیار افزایش یابد. در هر منطقه ای با توجه به ذائقه افراد و ویژگی‌های محیطی آن منطقه ترکیبات مختلف از ادویه‌های گوناگون برای بهتر کردن رنگ ، طعم و بوی غذا و مواد خوراکی مصرف می‌شود. ادویه‌ها را با استفاده از ترکیبات مناسب از یک یا چند ادویه درست می‌کنند.
.
• آویشن
آویشن از خانواده نعنا می‌باشد. 350 نوع از این گیاه وجود دارد که 14 نوع آن در ایران میروید. آویشن و خواص دارویی آن طبیعت گرم دارد و خاصیت ضد باکتریایی بسیار قوی و کاهش دهنده درد نیز می‌باشد.
.
• انیسون یا بادیان رومی
انیسون از تیره چتریان و شبیه به رازیانه است. آنتی باکتریای بسیار قوی است و در درمان میگرن کاربرد دارد. همچنین این ادویه در درمان اختلالات گوارشی ، تشنج ، تسکین دهنده درد و کاهش علائم یائسگی مفید است.
.
• برگ بو
برگی درختچه ای مدیترانه ای و همیشه سبز است. این گیاه بسیار خوشبو و معطر است و برای مطبوع کردن بوی خوراک استفاده می‌شود. چند برگ خشک این گیاه را داخل غذا در موقع پخت می‌اندازند و پس از پخت به صورت درسته برگ‌ها را از غذا خارج می‌کنند.
برگ بو تقویت کننده معده ، اشتها آور ، ادرار آور و هضم کننده غذا است. از جوشانده و روغن آن نیز برای تورم‌های موضعی استفاده می‌کنند.
.
• پاپریکا
پاپریکا ادویه ای است که از فلفل دلمه ای و فلفل تند خشک شده درست شده است. در مناطق مختلف میزان تندی این ادویه درجات مختلفی دارد و برای طعم دادن به غذا از آن استفاده می‌شود.
.
• جوزهندی
عطر و بوی مطبوع این گیاه آن را به ادویه ای پرکاربرد تبدیل کرده است. از دانه و روغن جوز هندی برای درمان بیماری‌های دستگاه گوارش و اعصاب استفاده می‌کنند. مسکن است و درد را کاهش می‌دهد. مصرف بیش از اندازه آن با حالت تهوع ، توهم و در برخی مواقع بیهوشی همراه است. در مادران باردار موجب سقط جنین می‌شود. برای کودکان نیز مسمومیت کننده ای قوی است.
.
• خردل
به عنوان چاشنی در غذاها از سس خردل استفاده می‌کنند. سس خردل یک طعم دهنده قوی است و طعمی دلپذیر به غذا می‌بخشد.
.
• هل
دانه‌های گیاه هل بسیار خوشبو است و از دانه‌ها یا پودر آن برای بهبود طعم و بوی غذا ، شربت و شیرینی مصرف می‌شود.
.
• فلفل قرمز
معرفی فلفل قرمز و خواص آن فلفل‌های باریک و دراز قرمز رنگ را خشک و آسیاب می‌کنند و برای دادن طعم تند به غذا از آن استفاده می‌کنند.
.
• دارچین
دارچین یکی از ادویه‌های خوراکی است که گیاهی بومی سریلانکا است. در چین و هندوستان به تعداد زیاد درخت دارچین موجود است. طعم مطبوع دارچین موجب شده در بسیاری از غذاها از آن به عنوان ادویه استفاده شود. دارچین ضد آلزایمر بسیار قوی است و در پیشگیری از بیماری قند بسیار موثر است. دارچین و خواص آن موجب کاهش وزن می‌شود و اثرات ضد ویروسی نیز دارد. دارچین منبعی سرشار از آهن ، منگنز و کلسیم است.
.
• گشنیز
این گیاه نوعی سبزی خوراکی است و در خوراک هم از دانه آن به عنوان طعم و بو دهنده استفاده می‌شود. گشنیز در کاهش اضطراب و بی‌خوابی موثر است. گشنیز ادرار آور است و در دفع سنگ کلیه و مثانه کاربرد دارد.این گیاه همچنین آب جمع شده در بافت‌های بدن را دفع میکند.
.
• گلپر
گیاهی از تیره چتریان ، چند ساله و بومی ایران در مناطق کوهستانی رشد میکند. چندین نوع است که گونه کولک آن به تعبیر مازندارانی‌ها در خوراک بکلا پته (باقلای پخته) مصرف می‌شود.
.
• رازیانه
گیاهی ویژه مناطق آسیایی و اروپایی و بویژه مدیترانه است. دارای خواصی چون فیتواستروژن‌ها است و در تنظیم عادت ماهانه زنانه و برای افزایش شیر در زمان شیردهی مناسب است.
.
• گل محمدی
برگ گل محمدی بسیار خوشرنگ و خوشبو است. طبیعت این گیاه گرم است. برای درمان سردمزاجی موثر است. از پور آن برای تزئین و عطر دهنده بر روی سالاد و دوغ و دسر استفاده می‌شود. گلاب در شیرینی پزی و شربت و مربا کاربرد دارد. طبع گرم و بوی بسیار مطبوع آن موجب شده که استفاده فراوانی داشته باشد.
.
• زیره
زیره سبز ، طعم دهنده قوی و خوش عطر است و در غذا ، ترشی و سس کاربرد دارد. طبع آن گرم است و سرشار از املاح معدنی است.
.
• زرشک
دانه یک نوع درختچه است که در نواحی کوهستانی میروید. دارای طعمی ترش و لذیذ است. زرشک سیاه و زرشک قرمز در خورشت ، سوپ و پلوها کاربرد دارد.
.
• سیر و پودر سیر
طعم دهنده قوی غذا است. در ایران کاربرد زیادی در آشپزی دارد. پودر سیر کاربرد ادویه ای دارد و در سالاد و غذا مصرف می‌شود. طبیعت سیر گرم است. ضد باکتری بودن و قدرت چربی سوزی سیر موجب شده که به صورت فراوان مصرف شود.
.
• زنجبیل و پودر زنجبیل
بخش خوراکی زنجبیل ریشه گیاه و غده‌های موجود در آن است. ادویه زنجبیل طعمی تند و مطبوع دارد. خواص آن گرم است و در غذاها از زنجبیل تازه و خشک شده برای طعم دهندگی و گرفتن بوی نامطبوع گوشت استفاده می‌شود. همچنین زنجبیل و خواص آن به صورت دمنوش و یا ترکیب با چایی مصرف می‌شد. خاصیت چربی سوزی دارد. خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد و اشتها را زیاد میکند و در درمان سردمزاجی موثر است.
.
• زردچوبه
بخش قابل مصرف زردچوبه ریشه گیاه است. زردچوبه را به صورت گسترده به عنوان رنگ و طعم دهنده به در غذا مصرف می‌کنند. زردچوبه و خواص آن قدرت هضم کنندگی قوی دارد و بوی نامطبوع گوشت را نیز از بین می‌برد. در گذشته در موقع بریدگی بخشی از بدن برای جلوگیری از خونریزی کمی زردچوبه را روی محل بریدگی می‌ریختند. خاصیت انعقاد کنندگی زردچوبه در منعقد شدن خون موثر است.
.
• وانیل
وانیل محصول درختی است. بوی بسیار دلپذیر وانیل موجب شده که در شیرینی پزی کاربرد فراوان پیدا کند.
.
• سماق
سماق دانه‌های ریزی است که بر روی درختچه آن رشد می‌کنند. نوع خوراکی سماق مزه ای ترش دارد و در کباب کوبیده و کوفته و ماهی مصرف می‌شود.
.
• زعفران
زعفران به خاطر بوی خوب، رنگ زیبا و خواص دارویی فراوان در غذا بویژه پلو به صورت گسترده مصرف می‌شود. در شیرینی پزی ، مربا و شربت نیز از زعفران به وفور استفاده می‌شود.
.
• لیمو عمانی
لیمو عمانی همان لیموی ترش است که به صورت مناسب خشک شده است. در انواع خورشت‌ها از پودر و یا لیمو عمانی سوراخ شده استفاده می‌شود. لیموعمانی طعم و بوی خورشت‌ها را خوشمزه میکند.
.
• پودر کاری
پودر کاری هم یکی از ادویه‌های خوراکی است که از ترکیب مناسب از برگ بو ، دارچین ، گشنیز ، هل ، فلفل سیاه و فلفل قرمز و زردچوبه درست شده است. برای خوشمزه کردن و خوش عطر کردن خورشت‌ها مصرف می‌شود.
.
• فلفل سیاه و فلفل سفید
فلفل سیاه هم تند است هم خوشبو. بنابراین در انواع غذاها برای دادن طعم تند و بوی مطبوع از فلفل سیاه استفاده می‌شود. اما فلفل سفید بسیار تند و بی‌بو است در سس‌ها و سوپ‌ها کاربرد دارد.
.
• ستاره انیسه
گیاهی هشت برگه دانه هایی درون آن جا گرفته است. طبیعت این ادویه گرم و بوی بسیار مطبوعی دارد. در سس‌ها از این ادویه استفاده می‌شود.
.
• میخک
ادویه میخک میوه درخت میخک است. طعم تند و بوی مطبوع آن موجب استفاده از میخک در ترشی‌ها شده است.
منابع:
.https://boobard.com
مجله خوراکی‌ها و موادغذایی
