در این مطلب هرآنچه که باید درباره Logo (آرم – لوگو – علامت تجاری) بدانید توضیح داده شده است. امیدواریم خوشتان بیاید.
نمادها در طراحی لوگو:
امروزه بیش از هر زمانی از علائم در جایگزینی و پر محتوا کردن علائم محدود الفبایی (یعنی حروف) استفاده میگردد.این علائم، نظیر نشانهها، آرم و لوگو یا علائم تصویری موجود در ایستگاههای راه آهن، فرودگاهها، خیابانها و سایر مکانهای عمومی، ممکن است بر مبنای سنتی نوشتاری باشند یا نباشند.
این نمادها همه جا به چشم میخورند: لوگو روی بسته بندیها، قوطیها، جعبهها، روی وسایل نقلیه، روی کاغذ، در تابلوهای مربوط به تظاهرات، در بازیهای عمومی، بازارها، نمایشگاهها و جشنواره ها.
از آنجا که مدارک مستند دال بر اینند که این امر یعنی استفاده از نمادها، از سرآغاز پیدایش تمدن جریان داشته است، بی مناسبت به نظر نمیرسد که نگاهی کوتاه به تاریخچه چگونگی ارتباط افراد بشر با یکدیگر بیفکنید. در حدود 40000 سال قبل بشر اولیه که از طریق شکار روزگار میگذراند، به منظور انتقال افکار و امیال خویش به حک علائمی گرافیکی بر صخرهها پرداخت و بدین وسیله کوشید امیال و افکار خویش را از طریق تصویر بنمایاند. از این رهگذر، اندیشه که تا آن زمان صرفا از طریق صوت (زبان) یا حرکات (حالت دستها) بیان میشد، این قابلیت را پیدا کرد که بتواند ثبت گردد و پایدار بماند.
1- فرم، اندازه، ساختار برای طراحی لوگو و طراحی آرم
فرم یا شکل میتواند مهمترین عنصر طراحی لوگو در ست اوراق باشد، فرم ظاهری هر یک از (سربرگ-کارت ویزیت-پاکت …) در کنار اندازه و ساختار و همکاری با عوامل دیگری چون طرح،رنگ و جنسیت، میتواند ایدهٔ طراح را مطرح نماید و نشان دهنده محتوی موضوع باشد. هرچند که تنوع فرم و ساختار و حتی اندازه نا متعارف در ست اداری، چندان مرسوم و متداول نیست و شرایط تنوع و ایجاد نمونههای ساختاری چندان میسر نمی گردد. اما با استفاده از رنگ و جنسیت و قطع و برش کار میتوان به نتایج مطلوبی دست یافت.
اندازه یا ابعاد هریک از موارد ذکر شده دارای استانداردهایی است که تا حدی با موضوع سازگاری دارد. چون تیراژ اوراق نسبتا زیاد است باید تا حد ممکن از دور ریز کاغذ کاست، در حال حاضر در دورهای بسر میبریم که ساده سازی، کوچک سازی، همراه با زیبایی اصلیترین وجوه رقابت است، قطع و برش از مراحل طراحی اوراق به حساب میآید، یک برش زیبا و بجا میتواند یک کار را به اوج زیبایی برساند و عنصری برای جلب نظر مخاطب باشد.قطع و برش با توجه به استانداردهای ابعاد کاغذهای موجود ایجاد میشود و این سهم به دلیل کاهش پرت کاغذ و استفاده بهینه از حداکثر فضای موجود کاغذ است.
تنوع و شکل پذیری آثار گرافیکی به حدی است که گاهی بعضی از کارتهای ویزیت، نمایشگاهی و دعوت، در فرم و اندازههای اوراق ممکن است به صورت مجازی و حسی، غیر از آنچه در حقیقت هست دیده شود که رنگ سبب ایجاد این تصور میگردد.
ساختار مانند فرم به طور مستقل دارای بیان و ارائه دهندهٔ نوعی هویت ویژه است.
2- نشانه و آرم
به طور کلی، عموم مردم، کلمه (آرم) را به جای (نشانه) میشناسند.
الف) نشانه: نشانه از واژه یونانی (semeion) گرفته شد که دو واژه (semiotique) و (semidogie) از آن مشتق شده است.
واژه (semiotique) یا ((semidogie خاستگاههای آمریکائی دارد که در آن نشانه شناسی را همچون فلسفه زبانهای تعریف میکند، در حالی که اصطلاح ((semidogie خاستگاه اروپائی دارد و بیشتر برای مطالعه زبانهای ویژه با نظامهای نشانهای غیر زبانی (تصویر- ایماء و اشاره- تئاتر و …) به کار میرود.
نشانه شناسی رشتهای جدید است که از آغاز قرن بیستم پدید آمد و بدین ترتیب اصالت و مشروعیت رشتههای قدیمی مثل فلسفه را دارا نمیباشد. از جمله افرادی که در باب نشانه شناسی مطالعاتی کرده اند میتوان به ساندرس پیرس، سوسور، امبرتو اکو و … اشاره نمود.
دو گونه نشانه وجود دارد:
1- نشانههای دیداری: یعنی هر آنچه با چشم میبینید و با ادراک حسی میشناسید.
2- نشانههای تصویری: وقتی شماری از نشانههای دیداری ثبت میشوند و در متنی جای میگیریند تبدیل به نشانههای تصویر میشوند.
به اعتقاد پیرس نشانه چیزی است که تحت مناسبات یا عناوینی چند، جای چیز دیگری را در ذهن میگیرد.
تاریخچه نشانه:
در طول تاریخ از نماد که نوعی علامت واحد هویت بصری است، به عنوان ابزاری برای ایجاد ارتباط استفاده شده است. تصور بر این است که انسان پیش از تاریخ با خراش دادن و ایجاد نقش بر دیوار غارهای التامیرا در اسپانیا و لاسکو در فرانسه تلاش داشته تا از این طریق به دیگران اعلان خطر یا آگاهی دهد و یا پیامهای دیگری را انتقال دهد. باستان شناسان لوازم و ابزارهایی را از یونان باستان یافته اند که بر آنها نقوش و نمادها و احساس نمادها نیز همچون شکل حروف و رنگ میتواند واکنشهای حسی خاصی را در برانگیزد. معنی علائم نما دینی نقش بسته که احتمالا معرف آنها خالق آنها بوده است. بر تابوتهای مصری نقوش نمادینی حکاکی شده است که احتمالا نشان از هنرمند خالق آن دارد. در جوامع قرون وسطائی بازرگانان و صنعتگران برای مشخص کردن کالاها یا محصولاتشان از علائم و نمادهای خاصی استفاده میکردند که معرف آنها بود. چاپگران اواخر سده نوزدهم میلادی نیز که به مهارتها و استادی خود مفتخر بودند بر روی تمامی چاپ نقشهای خود نمادهایی را به صورت حرف نشانه یا امضاء چاپ میکردند که معرف حرفه و صنعتگری آنان بوده است. در آغاز سده بیستم نیز گاوچرانان آمریکائی برای مشخص کردن مالکیت دامهای خود از علائم انحصاری استفاده میکردند، در واقع آنها از نوعی زبان تصویری استفاده مینمودند که سابق آن به مصریان باستان میرسد.
عوامل موفقیت نشانه:
یک نشانه موفق به سرعت بر مخاطب تاثیر میگذارد و چشم را به شدت به خود جلب میکند.نشانه باید بی هیچ سخن یا کلامی به سرعت قابل تشخیص باشد و دارای انسجامیباشد که آن را از دیگر نشانهها متمایز سازد. نشانه خوب باید آنچنان قوی و معتبر باشد که تا مدت زمان طولانی همچنان اعتبار خود را حفظ نموده و قابل استفاده باشد. برای طراحی هر نوع حرف نشانهای راهای زیادی وجود دارد اما اصلیترین ویژگی یک نشانه یا یک نماد خوب، سادگی یا ایجاز آن است.
اصطلاح معروف (کمترین بیشترین است) به کرات توسط طراحان و کسانی که طراحی تدریس کرده اند استفاده شده است. اصل (کمترین بیشترین است) به آموزههای مدرسه (باهاوس) مربوط میشود و باید به هنگام طراحی نشانه آن را به خاطر سپرد.
بنابراین ملاحظه میشود آرم در عین سادگی دارای ویژگیها و خصوصیات بسیار زیادی است که بایستی به طور ظریف و دقیق همگی این مفاهیم در قالب یک تصویر به وجود آید. به همین دلیل است که برخی معتقدند آرم یکی از مشکلترین موضوعات طراحی گرافیک است.
آرم (علامت):
طی سالهای گذشته و توسط بعضی از استادان دانشکدههای هنری در ایران سعی گردید به جای واژه آرم که یک اصطلاح بیگانه بود از واژه نشانه انجام شود، ولی همانطور که در مباحث قبل اشاره شد واژه نشانه دامنه بسیار وسیعتر و گستردهتر از بحث گرافیک را در بر میگیرد. پس بهتر است از همان واژه آرم که امروز نیز زیاد مورد استفاده قرار میگیرد، استفاده نمود.طراحی آرم یکی از مهمترین شاخههای رشته گرافیک محسوب میگردد و معرف هویت و شخصیت یک مجموعه، شخص، شغل و یا هرگونه فعالیت میباشد.
دستهای از کارتهای ویزیت که در آنها آرم حرف اول را میزند یعنی به نوعی تاکید بر روی عناصر است. آرم باید در مکانی قرار گیرد که ترکیب کل کار را بهم نزند و در کنار نوشتار فضایی مناسب و ترکیب بندی چشم نواز داشته باشد. در کنار آرم همواره نام اصلی موسسه محصول یا موضوع درج میگردد که معرف آن میباشد. نوع حروف و نحوه قرار گرفتن آن از موارد مهم در کنار طراحی آرم در کارت ویزیت محسوب میشود. مجموع عناصر طراحی شده در کنار نوشته یک نوشته را کامل میسازند.یک آدم خوب و متعادل آدمی است که علاوه بر جنبههای زیبایی شناختی و رساندن مفهوم و موضوع … در هنگام کوچک شدن و قرار گرفتن در کارت ویزیت از زیبایی و گویایی آن کاسته شود. دونالد آندرسون در کتاب عناصر طرح بیان میکند که تکنیک گاهی اساسیترین عامل در ساده نمودن جزئیات یک شکل بغرنج و تبدیل آن به یک آرم هنری و قابل درک است و به همین دلیل باید دارای قابلیتهای فراوانی باشد، در اصل یک آرم در حکم امضاء و مهر شخص و یا اشخاص مورد نظر است.
طراحی لوگو تایپ:
یکی از عوامل مهم و گاهی مهمترین ابزاری که در شکل گیری یک هویت خاص یا یک یونیفورم کلی مورد استفاده طراحان قرار میگیرد لوگو است، لوگو تایپ یا نشانه نوشته، اغلب نام خاصی برای یک شرکت، مجموعه یا کالا و گاهی تنها یک نوشته حتی فاقد معنی است که با طراحی خاص و متفاوت ارائه نشده تا به اذهان بنشیند. در اکثر اوراق اداری در یک نگاه سریع اولین چیزی که به نظر مخاطبان میرسد لوگوی آن است، نام شرکت یا شخص حقیقی و … که در بسیاری موارد مهمترین پیام اوراق است. بیشترین کاربرد لوگوها آن است که برای مخاطب قابل شناسائی باشند. بنابراین در طراحی لوگو خوانا بودن همراه با متفاوت بودن یا سایر لوگوهای هم موضوع یک اصل است.لوگو باید قابل درک، تاثیر گذار بوده و در ذهن بیننده باقی بماند. لوگو از سرمایههای معتبر یک شرکت محسوب میشود. با ارتقاء یک شرکت همچنان نام و لوگوی آن ثابت مانده و طراحی لوگو برای نشانه یک شرکت تولیدی یا خدماتی متفاوت است.
لوگویی که مصرف نشانه یک موسسه با دامنه فعالیتها و مخاطبین محدود را دارد میتواند اندکی با دشواری خوانده شود و چندان ساده نباشد. هر چند که خوانایی و سادگی از اصول طراحی لوگو است.
یک لوگو در واقع، سمبلی بوده که مشخصات شرکت را نمایان میسازد. لوگو تایپ، نام شرکت میباشد، زمانی که یک لوگو تایپ در صفحه سربرگ قرار میگیرد به عنوان بخشی از هویت شرکت تلقی میگردد. لوگو ابزار با ارزشی جهت شناخت سریعتر شرکت به حساب میآید.
در کل یک لوگوی ایده آل از یک نظر باید پیام خود را بیان نماید و احساس مخاطب را نسبت به شرکت برانگیخته و نمایان سازد. حال این لوگو ممکن است کلیه عملکرد مورد نظر شرکت را بیان نکند.
در هر صورت یک لوگو تایپ باید دارای خصوصیات عمومی زیر باشد:
الف) عملکرد شرکت را نشان دهد.
ب) شناخته شده باشد.
پ) متنوع و متفاوت با لوگو تایپ با همنوع خود باشد.
در صورتی که لوگو تایپ یک شرکت دچار تغییرات و دگرگونی اساسی شود مخاطبان آن فکر میکنند که نوع مالکیت شرکت تغییر کرده یا حوزه مربوط کاملا معقول شده است. بایدتوجه داشت که جدید ساختن لوگوی موجود با استفاده از لوگوی قدیمی بهتر از کنار گذاشتن لوگوهای قدیمی و یا روی آوردن به یک لوگوی جدید میباشد. نقش لوگو در ایجاد ارتباط و انتقال مفاهیم، نقشی کلیدی و بسیار پر اهمیت است.
نوشتار و طراحی حروف:
عنوان اصلی و نوشتهها از عوامل بصری اصلی در طراحی اوراق به چشم میآیند، وجود آنها در صفحه یک امر ضروری جهت هدایت چشم به موضوع مورد نظر میباشد. نوشته باید در صفحه خوانا بوده و مزاحم عناصر دیگر نباشد.
هنگام طراحی کارت، سربرگ و پاکت باید به این نکته توجه داشت که نوشتهها نباید با عناصر دیگر تداخل پیدا کنند. قطع کارت ویزیت سبب میشود که فضای بسیار محدودی برای رساندن سریع اطلاعات وجود داشته باشد. باید از نوشته به صورت خلاصه، مفید و قابل انتقال بهره جست، قرار نگرفتن صحیح نوشتهها در صفحه و حجم زیاد مجموعا نازیبایی آنها، مشتری را سردرگم خواهد کرد و باعث میشود که متوجه خدمات شرکت نشود و نگاه کردن به آن باعث آزار چشم شود. وجود نوشتههای نا متعادل و نازیبا و قرار نگرفتن آنها در جای درست ست اداری به یکی از عوامل شکست و ناموفق بودن در طراحی آن هاست.
در یک سربرگ عناصر نوشتاری شامل: اسم، نام شرکت، آدم شرکت، آدرس پستی و شماره تلفن و فکس و آدرس الکترونیکی، شماره و تاریخ پیوست میباشد، این استاندارد باید در همه سربرگها رعایت شود.
نوشتههای ضروری روی پاکت عبارتند از: آدرس پستی، تلفن، نام و آرم شرکت، فکس، وب سایت،ایمیل اشاره کرد. در واقع نوشتار عامل جذب دید مخاطب محسوب میشود.
(طراحی حروف) واحد اندازه گیری حروف، پوینت point نامیده میشود.هر چه پوینت بیشتر باشد حروف بزرگتری خواهد داشت. فضای بین خطوط لیدینگ leading نامیده میشود. هر چه که عدد لیدینگ بیشتر باشد، فضای گسترده تری را در اختیار دارید.
فضای نوشتاری ممکن است به صورت حروف با وزنهای مختلف در صفحه قرار گیرند، وزنهای به میزان ضخامت یا سنگینی حروف باز میگردد. شکل و نوع حروف در زیبایی کار تاثیر گذار است. باید بدانید از چه فونت و نوشتهای برای موضوع مورد نظر استفاده کنید. امروزه وجود کامپیوترها امکانات جدیدی از نظر شکل و نوع حروف و انواع قلم (فونت) در اختیار ما قرار میدهد.
یکی از مهمترین عوامل خوب بودن طراحی حروف، اهمیت دادن به خطوط افقی و عمودی است.
نکات زیر را در مورد فضای نوشتار باید مد نظر داشت:
1- مطالب و نوشتهها باید به اندازهای بوده که خوانده شوند.
2- خواندن ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک برای مخاطب آسانتر از خواندن حروف صرفا بزرگ باشد.
3- خواندن خطوط طولانی، نوشتهها، چشم را خسته میکند.
4- فضای نوشتاری که راست چین یا چپ چین بوده آسانتر از نوشتهای خوانده میشود که وسط چین باشد.
5- نوشته سفید روی زمینه سیاه سختتر خوانده میشود، همچنین نوشتار رنگی، به ویژه روشن به سختی خوانده میشود. اساسا صحیح نیست که نوشته تیتر، معمولا بزرگ و یا با حرف توپر و به صورت رنگی روی پس زمینههای تیره و روشن تایپ شود.
6- حروف توپر، فشرده، یا ایتالیک برای بخشهای مهم آورده میشود، چرا که آنها چشم را خسته میکند.
7- فضای نوشتاری خلوت معمولا بهتر از فضای نوشتاری شلوغ خوانده میشود.
