مواد مخدر را به چهار گروه اصلی تقسیم میکنند
1) depressant
مواد مخدری که واکنشهای مغز را آهسته میکند.
اثرات: کم شدن سرعت تنفس و ضربان قلب – کم شدن فشار خون – خواب آور
(هروئین، تریاک، مورفین)
2) محرک stimulant
مواد مخدری که به سیستم عصبی بدن سرعت میبخشد.
اثرات: بیشتر شدن سرعت تنفس و ضربان قلب، بیشتر شدن فشار خون، جلوگیری از خواب
(کوکائین- نیکوتین)
3) توهمزا hallucinogen
مواد مخدری که باعث حالتهایی مثل هذیان میشود.
اثرات: از دست دادن حافظه؛ لرزش؛ حالت استفراغ و عوض شدن اخلاق
(PCP- LSD)
4) استنشاقی inhalant
مواد مخدری که از طریق استنشاق استفاده میشود.
اثرات: آهسته شدن فرآیند مغز، بیشتر شدن ضربان قلب و سردرد
– حشیش (CANNABIS)
یکی از انواع مواد مخدر است که بهصورت تکههای جامد، از رزین گیاه شاهدانه تهیه میشود، قـهـوهای و یــا مشکی است.
خطرات کوتاه مدت مصرف حشیش: احسـاس سـردرگـمـی، اضــطراب، هراس، بدگـمـانـی، تـوانـایـی یادگیری کاهش مییابد، هماهنگی حرکات مختل میشود.
خطرات دراز مدت مصرف حشیش : پارانوئید، اسکیزوفرنی، جنون، روانپریشی، افسردگی و اضطــراب، استعمال آن همراه با سیگار سبب آسیب جدی به ریهها میگردد.
-ماریجوانا (MARIJUANA)
ماری جوانا یکی دیگر از انواع مواد مخدر است که از گل گیاه شاهدانه(ماده) بدست میآید.
خطرات مصرف ماری جوانا: پارانوئید،سرگیجه،خشکی محتلمه چشم،افزایش فشار خون.
– هروئین (HEROIN)
هروئین از خشخاش بدست میآید، شکل تغییر یافته مرفین است.
خطرات مصرف ماده مخدر هروئین: این ماده مخدر بسیار اعتیاد آور است، اسـتـعمال بیش از حد ، تنفس را متوقف کرده و سبب مرگ میشود. چون با موادی همچون گچ، آرد، تالک و غیره ترکیب میگردد استعمال تزریقی آن سبب ایجاد حساسیت در بدن و خارش شدید میشود. صـــدمه به قلب و عروق خونی، عفونت، هموروئید و سوء تغذیه، آسیب به کبد و کلیه.
– مرفین (MORPHINE)
مرفین ماده مخدری است که از تریاک گرفته میشود و به دو صورت مایع و پودر مصرف میگردد، مصرف این مواد در بین جوانان زیاد است و مادهای خواب آور و اثرات تریاک را دارد.
– کوکائین (COCAIN)
یکی دیگر از مواد مخدر که میتوان نام برد کوکائین است. کوکائین گرد سفید رنگی که از برگهای خشک شده گیاه کوکا بهدست میآید.
خطرات مصرف ماده مخدر کوکائین: استنشاق آن از راه بینی سبب آسیب به پره مــیانی بینی شده و در آن ایجاد حفره میکند. کوکائین آنقدر خطرناک است که با اولین مصرف میتواند سبب سکته قلبی شود. مشـکـلات تـنـفسی، آسیـب بـــه ریه، تشنج و مرگ ناگهانی.
در دراز مـدت نـیـز سـبـب پارانوئید، توهم، خشونت و کاهش وزن میگردد. به مغز و قلب نیز آسیب جدی میرساند.
– ال اس دی (LSD)
مخفف LYSERGIC-ACID-DIETHYLAMIDE است.
خطرات مصرف ماده مخدر (LSD): افسردگی، روان پریشی،جنـون، تشـنـج، مـرگ، خودکشی از عواقب مصرف آن بشمار میرود.
– اکستازی (ECSTASY)
خطرات مصرف ماده مخدر اکستازی: گرمازدگی، افزایش شدید گرمای بدن که بسیار خطرناک اســت، فرد برای رفع تشنگی مـمـکن اسـت آب فـراوان بـنـوشد کـه ایـن خـود سبب رقیق شدن بیـش از حـد خــون و از مــیان رفتن تعادل سدیم خون شـده و سـبـب تـورم اعـضـاء بـدن هـمـچـون مـغز و در نهایت مرگ فرد میشـود، پـس از یـکـی دو روز بـعـد فـرد احـسـاس افسـردگـی و خـستگی میکند، سبب آسیب به کبد، کلیه و مغز میشود، توهم گویی، استفراغ، تشنج.
– کتامین (KETAMIN)
کتامین یکی دیگر از مواد مخدر است که در کوتاه مدت سبب مشکـلات بـیـنـایی، عـدم تـعـادل و هـمـاهنگی، توهمات وحشتناک و در دراز مدت سبب احساس گم گشتگی و جدایی از واقعیت میگردد.
– متادون (METHADONE)
خطرات مصرف متادون : سبب کما و مرگ میگردد.
– آمفتامین (AMPHETAMINES)
خطرات مصرف آمفتامین: درکوتاه مدت سبب احساس اضطراب، افسردگی و خستگی میشود، افزایش ضربان قلب و تنفس، اختلال در دید، خشکی دهان، سـرگـیـجـه و خشونت، مرگ ناگهانی و سکته قلبی شده و در دراز مدت سبب توهم، وحشتزدگی، کـاهش وزن، آسیب به مغز و حافظه، تشنج و مرگ میشود.
– قارچ (MAGIC MUSHROOMS)
خطرات : درد شکم، اسهال، تهوع و مرگ در پی مصرف قارچهای سمی.
– جی اچ بی(GHB) مخفف GAMMA HYDROXYBUTYRATE است.
خطرات: تهوع، خواب آلودگی، احساس گم گشتگی، تشنج و مشکلات تنفسی.
– حلالها (INHALANTS)
خطرات: کوتاه مدت سبب تهوع، سرفه شدید، لکه اطراف دهان، خفگی و در دراز مدت سبب سر درد، خونریزی بینی، کاهش حس بویایی، کـاهـش اکـسیـژن به مغز و آسیب به مغز، آسیب به کلیهها، کبد و سیستم عصبی و ششها میشود.
– استروئیدها (STEROIDS)
خطرات: افزایش فشار خون، کلسترول بالا، بیماری کلیه و کبد، صدمه به قلب، دیابــت، یرقان، افسردگی، رفتارهای خشونت آمیز. در مردان: رشد سینه، تحلیل بیضه، کـاهش اسپرم، ناباروری، آکنه، سکته.
– سرکوبگرها و مسکنها (TRANQUILIZERS= DEPRRESSANT)
خطرات: اعـتــیاد آور، کاهش انرژی، کاهش حافظه، افسردگی، بیخـوابـی و حـمـلات هراسی.
– پی سی پی (PCP)
اثرات: عدم تمرکز، اضطراب، افسردگی.
اکسی کنتین (OXYCONTIN)
خطرات: مانند مسکنها.
– تریاک (OPIUM)
از انواع دیگر مواد مخدر میتوان به تریاک اشاره کرد ،تریاک خصوصیاتی شبیه هروئین دارد. تریاک از گیاهی به نام کوکنار یا خشخاش گرفته میشود. با مصرف تریاک ابتدا نوعی خوشحالی زودگذر به شخص دست میدهد. پس از آن مرحله منفی آغاز میشود که فرد را به مصرف مجدد تریاک وا میدارد. حرکات ارادی معتاد پس از مرحله اول کند میشود و شخص نسبت به امور بیتفاوت میشود. مصرف تریاک میتواند باعث مسمومیت حاد و مزمن شود.
– خوردن: بین 20 تا 30 دقیقه
– تزریق کردن در رگ:بین 15 تا 30 ثانیه
– تزریق کردن در ماهیچه: بین 3 تا 5 دقیقه
– استنشاق: بین 5 تا 8 ثانیه
علائم اعتیاد به مواد مخدر سنتی و صنعتی چه تفاوتی دارند؟
– مواد مخدر سنتی دارای علائم «خماری» یا محرومیت از مواد هستند درحالی که مواد محرک صنعتی معمولا مدتهای طولانی و حتی تا یک ماه پس از آخرین مصرف، علائم محرومیت از مواد یا «خماری» بروز میکند.
– مواد مخدر سنتی مثل تریاک، هروئین و سایر فرآوردههای طبیعی، معمولا دارای آثار و عوارض جسمانی زودرس و مشخصی هستند. به طور مثال فرد مصرف کننده به سرعت تکیده و لاغر میشود. لبهای سیاه و رنگ پوست تیره، خمیدگی قامت و چهره پژمرده، از دیگر علائم بارز و ظاهری معتادین به مواد مخدر است.
– مصرف کنندگان «شیشه»، به جز تغییر در اندازه و ابعاد مردمک چشم، زخمهای احتمالی در گوشههای کناری زبان و مقدار کمی لاغری نشانههای جسمی مشخصی ندارند. پرحرفی، پرفعالیتی و پس از آن یاس و افسردگی، جزئی از تغییرات رفتاری مصرف کنندگان است. بروز توهم و اختلالات شناختی و در نتیجه احتمال انجام رفتارهای پرخطر، از عوارض قطعی مصرف شیشه است که در درازمدت نمایان میشود.
– مصرف مواد مخدر سنتی نیاز به محل و وسائل خاصی دارد، در حالی که مواد صنعتی «شیشه» را میتوان در هر محلی و با یک وسیله ساده و قابل حمل و مخفی کردن در جیب مصرف کرد.
– مواد مخدر سنتی دارای بوی مخصوص و قابل تشخیص هستند، در حالی که مواد محرک صنعتی غالبا دارای بو نبوده و اطرافیان قادر به تشخیص نیستند.
– از همه بدتر و مهم تر اینکه مواد مخدر سنتی دارای علائم «خماری» یا محرومیت از مواد هستند؛ به این معنی که معتاد پس از گذشت 4 تا 12 ساعت از آخرین مصرف دچار علائم ناخوشایندی مثل آب ریزش از چشم و بینی، بیقراری، دردهای عضلانی، مشکلات گوارشی به صورت دل پیچه و اسهال و در نهایت تشنج خواهد شد اما … «به این نکته توجه کنید» اما در مورد مصرف شیشه معمولا مدتهای طولانی و حتی تا یک ماه پس از آخرین مصرف، علائم محرومیت از مواد یا «خماری» بروز میکند.
به همین دلیل خانوادهها و اطرافیان به ندرت میتوانند اعتیاد عزیزانشان به «شیشه» را تشخیص دهند و در صورت شک کردن به دلیل عدم آگاهی از نحوه خماری در شیشه، تصور میکنند که فرد مورد نظر معتاد نیست چراکه دچار علائم خماری نشده است .
آثار و عوارض اعتیاد به مواد مخدر
● عوارض جسمانی مصرف مواد مخدر
آلودگی و آسیب پذیر نمودن دندان ها، ملتهب ساختن مخاط دهان، نقصان ترشحات غدد بزاقی، ضعف قوای جسمانی و كاهش شدید وزن بدن، عقیم نمودن مردان و نازائی زنان، تخفیف تمایلات جنسی، اخلال در كار دستگاه عصبی در صورت تداوم مصرف، تنبلی كبد، ابتلا به یرقان و اثرات ناگوار بر دستگاه گوارش، ورم كلیهها و اشكال در دفع ادرار توام با درد، التهاب مزمن تارهای صوتی، احتمال ابتلا به بیماریهای برونشیت مزمن، آسم، سل و تپش قلب، تنگی نفس و دوران سر، خشكی پوست، شكنندگی ناخن ها، خطر ابتلا به انواع سرطان و سكته قلبی و ناشناخته ماندن بیماریهای خطرناك به دلیل كاهش احساس درد.
آثار مواد مخدر بر مغز
مهمترین محل تاثیر مواد مخدر بر مغز است. در مغز گیرندههایی وجود دارد که این مواد بر آنها اثر میکنند. این گیرندهها به 3 گروه تقسیم میشوند:
1- اثر بر گروه اول ،سبب تنظیم و کاهش احساس درد، کاهش فعالیت مرکز تنفس، یبوست و اعتیاد میشود.
2- اثر برگیرندههای دوم سبب کاهش احساس درد و افزایش حجم ادرار میشود.
3- اثر مواد مخدر بر گیرندهای گروه سوم سبب کاهش احساس درد میشود.
مواد مخدر پس از مصرف وارد سیستم ارتباطی مغز شده و فرایند عادی ارسال، دریافت و پردازش اطلاعات از سوی سلولهای عصبی را مختل میکنند. ساختار شیمیائی برخی از مواد مخدر از جمله ماری جوانا و هروئین شبیه نورونهای فرستنده طبیعی مغز است و در نتیجه نورونها را تحریک میکند. شباهت ساختار شیمیائی این گونه مواد مخدر به نورونهای فرستنده طبيعي سبب میشود تا سلولهای گیرنده مغز فریب خورده و اجازه دهند تا مواد مخدر وارد سلولهای عصبی شده و آنها را تحریک کنند.
گرچه ساختار شیمیائی این گونه مواد مخدر شبیه ساختار مواد شیمیائی مغز است اما سلولهای عصبی مغز را به طور طبیعی تحریک و فعال نمی کنند و سبب میشوند تا پیامهای غیر عادی در شبکه عصبی مغز جریان پیدا کنند. برخی دیگر از مواد مخدر همچون آمفتامین و کوکائین باعث میشوند تا سلولهای عصبی مغز به مقدار بسیار زیادی نورونهای فرستنده طبیعی ایجاد کند یا از گردش عادی این مواد شیمیائی در مغز جلوگیری میکنند.
ایجاد چنین اختلالی سبب میشود تا یک پیام بسیار قوی در مغز ایجاد شده و کانالهای ارتباطی مغز مختل شود. تفاوت میان طنین پیام طبیعی و پیامی که بر اثر مصرف این گونه مواد مخدر در مغز ایجاد میشوند شبیه تفاوت میان سخنانی است که کسی در گوش شما زمزمه کند و صدائی که با فریاد کشیدن در برابر میکروفون ایجاد میشود.
● عوارض روانی مصرف مواد مخدر
بر هم خوردن تعادل روانی، عدم توجه به اصول و مقررات جامعه، ضعف اراده، از بین رفتن احساس مسئولیت، ایجاد احساسات خصومت زا، بیقراری، عصیانگری، اضطراب دائم و احساس بیكفایتی و تنهایی، اختلال در خواب، بروز انواع بیماریها و اختلالات روانی.
● عوارض خانوادگی مصرف مواد مخدر
نابسامانی خانوادگی، محدود شدن روابط خانوادگی، عدم تربیت صحیح فرزندان، خشونت در خانواده، افت سطح فرهنگ اجتماعی و اقتصادی خانواده، گسترش طلاق و كاهش آمار ازدواج.
● عوارض اجتماعی مصرف مواد مخدر
مصرف كننده صرف شدن، عدم احساس مسوولیت نسبت به خانواده و جامعه، سطحی و تصنعی شدن روابط اجتماعی و دوری از پیوندهای مستحكم عاطفی، گسترش جرم و جنایت، نشر بیماریهای واگیر و خطرناك مثل ایدز و هپاتیت، محروم شدن نسل آینده از تربیت صحیح و ایجاد مشاغل كاذب.
.
منابع:
.https://www.beytoote.com