استفاده از جوراب کوهنوردی مناسب را جدی بگیرید. نوک انگشتان پا، یکی از حساس ترین و آسیب پذیرترین قسمتهای اندام بدن کوهنورد به ویژه در شرایط سرما، یخ و برف است. از این رو با استفاده از جوراب مناسب، مانع از بروز آسیب دیدگی آنها شویم. یک فرد کوهنورد باید پوشاک خود و از جمله جورابها را با توجه به ارتفاع، شرایط و فصل صعود در منطقه مورد نظر کوهستان تدارک و انتخاب کند.
طول جورابها باید مناسب باشد و در مواقعی که جوراب آب میرود،حتی کمی بلندتر باید انتخاب شود. جوراب کوهنوردی معمولا بلند و تا زیر زانو میباشد. کامل بودن پوشاک و از جمله جوراب مناسب در برنامههای کوهنوردی، به ویژه در فصل زمستان و سرمای شدید از بروز بیشتر حوادث ، مانند سرمازدگی در کوه جلوگیری میکند. جوراب کوهنوردی نامناسب، به ویژه در فصل زمستان و سرما تاکنون باعث بروز پیشامدهای ناگوار و دشواریهای فراوان برای انگشتان پاها یخ زدگی کوهنورد شده و به طور قطع گاهی به قیمت آسیب و قطع انگشت پای فرد ،به ویژه بر اثر یخ زدگی و سرمازدگی تمام میشود. به طورکلی برای پیشگیری از بروز سرمازدگی انگشتان پاها در کوه، استفاده از جورابهای مناسب در فصل زمستان و سرما بسیار مهم است.
پایی که در جوراب و پوتین مرطوب و یا پوتین بند دار کهنه غیرفعال باشد بیشتر مستعد آسیب زدگی است. این جراحت میتواند بسیار خطرناک باشد و منجر به از دست دادن انگشتان یا بخشی از پا شود. اگر پا مدتی طولانی در این وضعیت باشد متورم شده و در نتیجه فشار ناشی از تورم،رگهای خونی بسته شده و جریان خون عضو، قطع میشود. در این شرایط باید پاها را خشک کرده و برای اقدامات درمانی بیشتر مصدوم را به نزدیک ترین پایگاه امداد کوهستان یا مرکز درمانی منتقل نمایید.
در صعودهای ساده و آسان کوهنوردی میتوان از جورابهای کاموایی کلفت استفاده کرد. جوراب مشکی گرم تر است. جوراب باید عرق پا را به خود جذب کند. از آن جایی که کفشها قابلیت تنفس کردن و بیرون دادن بخار و عرق پا را ندارند، تا هنگامی که کفشها را از پا در نیاورده باشید عرق پا در کفشها جمع شده است.
جوراب نباید زبر و یا نازک باشد، بلکه بهتر است پشمی، نرم و کلفت باشد. جنس جورابهای نایلونی و پرلون، برای بهداشت پا مناسب نیست، زیرا ممکن است ایجاد حساسیت نماید، به علاوه مانع از تعریق پوست میگردد. جوراب کتانی نازک یا نایلونی برای کوهنوردی مناسب نیست .ضروری است از پوشیدن جورابهای نخی خودداری نمایید ،زیرا این نوع جورابها به آسانی خیس میشوند و پس از خشک شدن آن قدر سخت و سفت میشوند که پاها را درون خود مجروح میسازند.
بهتر است به جای جوراب هایی که از جنس نایلون با الیاف مصنوعی بافته شده است، از جورابهای پشمی استفاده نماییم. مزیتهای جورابهای پشمی آن است که به واسطه خاصیت چربی، رطوبت را در خود نمی گیرد و به این ترتیب از بروز خطر سرمازدگی ویخ زدگی پاها تا اندازه زیادگی جلوگیری میکنند. بهتر است جوراب پشمی تازه خود را برای آنکه نرم شود ،در آب ساده خیس کنید و بعد خشک نمایید. جورابهای نخی، خیلی زود خیس و از رطوبت اشباع میشوند و به پا میچسبند و پوست را نازک میکنند و باعث بروز تاول میشوند. بهتر است جنس جوراب کوهنوردی پشمی، کرکی و یا ترکیبی از پشم و نایلون باشد. ترکیب این مواد، جوراب را گرم و مقاوم مینماید و به واسطه موادی که در آن به کار رفته در زمستان گرم و در تابستان تا اندازه ای عایق گرماست و به اشکال گوناگون ( ساقه کوتاه، متوسط، بلند) و اندازه و رنگهای گوناگون تهیه میگردد. جوراب کلفت بافته شده از نایلون و پشم خوب است، زیرا برف روی آن نمی ماند و آب نمی شود.
ضروری است کوهنوردان قبل از اجرای برنامه کوهنوردی در فصل زمستان و سرما مطمئن شوند که پوشاک و از جمله جوراب مناسب در مقابل برف و سرما پوشیده اند. همچنین به اندازه کافی پوشاک و جوراب اضافی، حداقل یک جفت همراه خود داشته باشد. همیشه در برنامه کوهنوردی و کوه پیمایی خود، یک جفت جوراب اضافی همراه داشته باشید، به ویژه هنگامی که جورابها خیس شوند و راه درازی در پیش داشته باشید. در این شرایط جوراب خشک به طور یقین نعمت بزرگی است. در یک هوای بسیار سرد میتوان یک جفت جوراب ضدآب ،بین دو جوراب اصلی بپوشید. جورابهای ضدآب برای هوای بسیار سرد که خطر بروز سرمازدگی وجود دارد، پوشاکی خوبی هستند، البته چنا نچه خیس بودن پاها برای مدت زیادی ادامه پیدا کند، پوست پا، ورقه ورقه خواهد شد.برای جلوگیری از خیس شدن جورابها و پوتینها در برف از گتر استفاده نمایید.
توجه داشته باشید که لای انگشتان پا، محل مناسبی برای رشد و توسعه قارچهای انتقالی از پوشاک کوهنوردی است. دلیل اصلی مبتلا شدن پا و انگشتان به عفونت قارچی، عدم رعایت نکات بهداشتی پس از اجرای برنامه کوهنوردی، به ویژه استفاده از لباس و جورابهای خیس و آلوده است. بنابراین برای جلوگیری از توسعه سریع و رشد قارچ در لای انگشتان پا، حتما پس از پایان برنامه کوهنوردی، جورابها را با آب گرم شسته و در آفتاب خشک کنید.
مراقب قارچهای انتقالی از پوشاک کوه نوردی باشید!اگر جورابهای کوهنوردی به قارچهای انتقالی حاصل ازپوشاک کوه نوردی آغشته به عرق بدن،آلوده شوند،قارچها به سرعت به پاها و انگشتان پاهای تان منتقل میشوند.
-
از جوراب کوهنوردی گرم در چادر،پس از درآوردن پوتین کوه در محل اقامت استفاده میشود و برای بیشتر گرم ماندن پا در کیسه خواب به پا میکنند و در انواع گوناگون ( پرقو، الیاف، پلی استر، نمدطبیعی) تهیه میگردد.
-
ناخنهای پای خود را با ناخن گیر به طور مستقیم و کوتاه بچینید. همه میتوانند با رعایت توصیهها و نکات بهداشتی و تغذیه ای ناخنهای قوی، سالم، و زیبا داشته باشند. با کوتاه کردن ناخن ها، میتوان تا حدود زیادی از جمع شدن هر گونه میکروب بیماری زا در زیر آن جلوگیری کرد. رشد ناخن درون پوست( به ویژه هنگامی که پوتین کوه تنگ است) ،دردناک میباشد و زمانی ایجاد میشود که ناخن به طرف داخل پوست یا گوشه انگشت پا رشد کند. در این حالت ناخن را خیس نموده و به دقت آن را کوتاه کنید. چنانچه بهتر نشد به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
-
جورابها ،نباید انگشتان پا را روی همدیگر جمع کنند . همچنین نباید باعث فشردگی انگشتان پا شوند. بهترین کاری که ما معمولا میتوانیم در مورد جوراب انجام دهیم این است که از استفاده جوراب بسیار تنگ اجتناب ورزیم .از پوشیدن کفش و جوراب خیلی تنگ که موجب بروز نارسایی در جریان خون میشود خودداری نمایید. کوهنوردان توجه داشته باشند بهترین کفش هنگامی که جورابهای نادرست میپوشید، هیچ گونه فایده ای ندارد.
-
حتی الامکان جورابهای مخصوص کوهنوردی تان را پس از چند بار استفاده عوض نموده و جورابهای تازه ای برای برنامههای بعدی تهیه نمایید.
-
همواره در اجرای برنامه کوهنوردی، به ویژه در فصل زمستان و سرما، دو یا چند جوراب بپوشید تا پاهای شما از سرما و آسیبهای پوستی مانند زخم و تاول در امان باشند. استفاده از دو جوراب نرم به جای یک جوراب بهتر است، ولی چنانچه پوتین، به خوبی اندازه پا باشد، یک جفت جوراب کافی میباشد. بسیاری از کوهنوردان دو جفت جوراب روی هم میپوشند. جوراب نزدیک به پا، یک جوراب نخی است که عرق را از پا دور میکند و به نوعی در جریان کار خشک باقی میماند. جوراب دوم کلفت و ضخیم تر انتخاب میشود تا بتواند رطوبت عرق پا را از جوراب دیگر جذب کند و تشکیل لایه ای در زیر پا بدهد. کوهنوردان معمولا یک جفت جوراب نازک نخی معمولی و روی آن یک جفت جوراب ساق بلند پشمی – نایلونی و در آخر یک جفت جوراب ساق کوتاه پشمی میپوشند. بعضیها هم یک جفت جوراب نیمه کلفت یا کاملا کلفت از جنس پشم یا موادمصنوعی را ترجیح میدهند. در کوه پیمایی یک جفت جوراب ساق بلند کافی است. برای صخره نوردی یک جفت جوراب ضخیم کفایت میکند و خون به آسانی در پاها جریان پیدا میکند و پا سرد نمی شود. داشتن جوراب ساق کوتاه اضافی ضروری است.
-
اگر پوتین جای دو جفت جوراب کوهنوردی نداشته باشد و بخواهیم پاها را گرم تر کنیم میتوان یک جفت جوراب ابریشمی بلند سبک زیر بپوشیم یا یک جفت جوراب پشمی بلند را رکابی کرده رو بپوشیم. جوراب پشمی، تا اندازه ای هم پا را از آسیب ضربه سنگها در امان نگه میدارد. سعی کنید که طوری جوراب بپوشید که بتوانید پاهای خود را در کفش کوتاه تکان بدهیدو چنانچه جوراب اضافی باعث محدودیت جریان خون در انگشتان پا شود، گرمای اضافی تولید نمی کند.
-
استفاده از جوراب پرقو در ارتفاعات بالا و سرما، به خصوص در داخل چادر و کیسه خواب از یخ زدگی انگشتان پا به خوبی جلوگیری و محافظت میکند. جوراب پرقو با کف عایق فوم دار از جمله مهم ترین پوشش برای آن جایگزینی نمی توان یافت. از جورابهای پَر، تنها در شرایط بسیار سخت سرما استفاده میشود.
-
اگر از جورابهای ضدآب استفاده میکنید، حداقل روزی یک بار پاهای خود را خشک کنید.
-
پیش از اینکه جوراب خود را به پا کنید، نقاطی که در آن جا خطر تاول زدگی وجود دارد، مانند پشت پاها را با نوار چسب زخم بپوشانید. اینکار به ویژه هنگامی که پوتین کوه نو خریده اید و هنوز آن، جا باز نکرده است و در ابتدای فعالیتهای کوه نوردی که پاهای تان هنوز قوی نشده اند، بسیار موثر است. یک را موثر دیگر علیه تاول، زدن پودر به پا، روی جوراب و درون کفش است. هرگز تاولهای ایجاد شده بر روی عضو را نترکانید. برای جلوگیری از بروز تاول، کفشها را اندازه پای خود نمایید. لازم است پای خود را در داخل پوتین خشک نگه دارید و جوراب هایی به اندازه کافی و مناسب پای خود ، به پا کنید.
ارتفاع ساق جوراب
جورابها کوهنوردی و طبیعتگردی هم مانند سایر جورابها در اندازههای مختلفی تولید میشوند و بخش ساق آنها ارتفاع متغیری دارد. سایز مناسب برای ساق جوراب باید آنقدر باشد که از بیرون کفش دیده شود! یعنی نباید جورابی بپوشید که از ارتفاع کفش شما کوتاهتر باشد. جوراب باید پوششی بین پا و کفش شما باشد. در ضمن اگر شما در محیط جنگلی یا جایی که امکان برخورد اشیای خارجی با پا در آن وجود دارد در حال فعالیت هستید، جوراب شما باید کمی بلندتر باشد تا از پوست پا در مقابل این اشیا محافظت کند. همچنین در روزهای سرد بهتر است جوراب بلند انتخاب کنید تا ساق پا گرم نگه داشته شود.
در این میان 4 سایز معمول برای ارتفاع ساق جوراب در کالاهای بازار موجود است:
- زیر مچ: این سایز کوتاهترین ارتفاع را در میان جورابها دارد و گاهی به آن جوراب کالج هم میگویند. بهتر است برای کوهنوردی و طبیعتگردی به هیچ عنوان از این جورابها استفاده نکنید.
- مچ پا: این جورابها برای پوشیدن در کفشهای کتانی و برای دویدن و یا پیادهروی بسیار مناسب است و پوشش نسبتا خوبی را فراهم میکنند و تا کمی بالاتر از مچ پا را پوشش میدهند.
- بالای مچ: این سایز معمولترین سایز جوراب است و کمی بالاتر از مچ پا تا زیر عضلهی دو سر ساق را پوشش میدهد و برای طبیعتگردی و کوهنوردی و تقریبا هر فعالیتی مناسب است. میتوانید این سایز را با کتانی و پوتین به راحتی بپوشید.
- زیر زانو: این سایز جوراب مخصوص کوهنوردیهای نسبتا سنگین تا سنگین و در مناسب آب و هوای نبستا سرد هستند. این جورابها را میتوانید با کفش کتانی تا پوتین و حتی کفشهای هیمالیانوردی بپوشید.
ضخامت جوراب
میزان ضخامت جوراب مشخص میکند که آن را در چه شرایطی میتوانید بپوشید. این ضخامت بسته به آب و هوا و نوع فعالیت میتواند متغیر باشد. نکته اینجاست که جوراب اگر ضخامت مناسب داشته باشد میتواند درون کفش خاصیت ارتجاعی به وجود بیاورد و این موضوع میتواند باعث شود در هنگام پیادهروی شوک کمتری به پاها منتقل شده و سایش جوراب به پا و کفش، باعث نشود که پا تاول بزند! پس انتخاب جوراب با ضخامت درست میتواند بسیار مهم باشد. در ضمن جورابهای ضخیمتر گرمای بیشتری را نیز فراهم میکنند و در فصول سرد سال میتواند گرمای پا را تامین کرده و لذت کوهنوردی و طبیعتگردی را چندین برابر کند.
برای ضخامت هم معمولا 4 سایز در بین جورابهای معمول در بازار وجود دارد:
- نازک: این ضخامت تقریبا برابر با ضخامت جورابها معمولی است که شما از بازار میخرید. این جورابها را میتوانید برای پوشیدن در کفش برای رفتن به محل کار و یا برای پیادهروی و دویدن ساده در کتانی استفاده کنید. تقریبا خنک هستند و گرمای زیادی را تامین نمیکنند. به همین دلیل بری فعالیتهای کوتاه و سبک مناسب هستند. اما از این جورابها نباید در کوهنوردی و طبیعتگردی طولانی استفاده کرد.
- ضخامت کم: این جورابها مانند دستهی قبلی هستند و فقط کمی کلفتتر هستند و گرمایش بهتری را برای پا فراهم میکنند. این جورابها برای کوهنوردی و طبیعتگردی سبک میتوانند مناسب باشند.
- ضخامت متوسط: این جورابها در بازار به جوراب حولهای معروف هستند و ضخامت آنها در حدود 3 میلیمتر و جنس آنها حالتی پشمیمانند دارد و با نخهای کاموایی کلفت بافته شدهاند. پوشیدن این جورابها بهترین گزینه برای کوهنوردی و طبیعتگردی است. زیرا علاوه بر تامین گرمای مناسب برای پا، حالت ارتجاعی کف کفش را نیز تقویت کرده و حس خوبی به شما میدهند. خستگی پا را نیز کاهش میدهند. پوشیدن این جورابها باعث میشود سایز کفش شما 1 سایز بزرگتر شود. برای همین است که در هنگام خرید کفش کوهنوردی میگویند کفش باید کمی بزرگتر از حد معمول باشد تا با پوشیدن این جورابها کفش تنگ نشود و پا را اذیت نکند.
- کلفت: این جورابها فقط برای استفاده در پوتینهای سنگین و در هوای بسیار سرد طراحی شدهاند و بیشترین گرمای ممکن را فراهم میکنند. اما از آنها نمیتوان در کفش و پوتینهای معمولی استفاده کرد و معمولا مورد استفادهی حرفهایها قرار میگیرد تا سایرین!
جنس جوراب
جنس جوراب نیز از دیگر پارامترهایی است که شما باید در هنگام خرید به آن توجه کنید.
- پشم: پشم، معمولترین جنس برای جورابهای کوهنوردی و طبیعتگردی است. پشم، گرمای مناسبی را برای پا فراهم میکند، از عرق کردن پا تا حد زیادی جلوگیری میکند، همچنین ضخامت مناسبی نیز دارد و حالت ارتجاعی خوبی را فراهم میکند. اما اگر خیس شود هم مدت بیشتری طول میکشد تا خشک شود.
- پلی استر: این جنس نوعی پشم ترکیبی است و باعث میشود جوراب زودتر خشک شود و عمر آن افزایش پیدا کند. گرمای مناسب و حالت ارتجاعی خوبی هم فراهم میکند.
- نایلون: از نایلون هم در برخی از جورابها استفاده میشود که برای فعالیتهای طولانیمدت پیشنهاد نمیشود.
- ابریشم: جورابهای ابریشمی بسیار گران هستند. اما فوقالعاده سبک و نازک هستند. برخی از مواقع که نیاز هست دو جوراب بر روی هم بپوشید، بهتر است جوراب داخلی را از جنس ابریشم استفاده کنید. استفاده از جوراب تکلایهی ابریشمی به عنوان جوراب اصلی معمولا برای کوهنوردی و طبیعتگردی پیشنهاد نمیشود.
اندازه جوراب
بعد از اینکه موارد بالا را بررسی کردید، باید به اندازهی جوراب توجه کنید. جوراب باید دقیقا اندازهی پای شما باشد و به صورت درست و کامل، اطراف پا را بگیرد و هیچ جای آن بیرونزدگی و فضای خالی نداشته باشد و بر روی پا حرکت اضافی نکند. جوراب تنگ، انگشتان را فشرده میکند و در مسیرهای طولانی باعث اذیت شدن پا میشود. جوراب گشاد هم فضای اضافی در کفش میگیرد و با حرکت اضافی خود باعث تاولزدن پا میشود.
.
منابع:
.https://mag.berimkouh.com
.https://iranwatching.com