انسانهای نخستین هنگامی که از زیورها و سنگهای رنگین استفاده میکردند در این فکر نبودند که با این وسیله بر زیبایی خود بیافزایند. از همان ابتدا آدمیان پس از شکار جانوران و استفاده از گوشت و پوست آنها، دندانها، ناخنها و پرههای این حیوانات را نگه داشته به گردن و بازوانشان میآیختند و چنین تصور میکردند که بدین وسیله بر نیرومندی و چالاکی خود در شکار جانوران میافزایند و قدرت بیشتری را کسب میکنند.
به همین دلیل گفته میشود که تاریخ استفاده از زیورها و سنگهای قیمتی به اندازه تاریخ پیدایش بشر قدمت دارد.
این تصورات و اعتقاد به جنبههای سحری و جادویی زیورها در واقع عوامل فردی و محرکهای شخصی برای استفاده از این قبییل اشیاء بود. اما تنها این علت نبود و تفاخر نیز به آن اضافه شد. زیرا هر فرد شکارچی با آویختن دندانها و چنگالهای حیواناتی که شکار کرده بود نه تنها احساس نیرومندی میکرد بلکه بدین وسیله احترام و تحسین همگان را نیز به خود جلب میکرد.
معرفی گوهر عقیق
عقیق شکلی از کوارتز (microcrystalline quartz)، و به صورت لایه لایه است که در رنگ و بافتهای متنوعی یافت میشود. به دلیل نامگذاری از روی مشخصات ظاهری و موقعیت جغرافیایی منشأ آن انواع بیشماری از این گوهر وجود دارد. اما الگوهای عقیق بسیار مشخصی برای استفاده در تجارت شناخته شده اند. آنها عبارتند از عقیق چشم مانند، که دارای حلقههایی متحدالمرکز است، عقیق دندریتیک (dendritic agate) و عقیق آتشین (fire agate) که دارای رنگین کمان غیر معمول است. رایجترین نوع عقیق نوع نواری آن (Banded Agate) است که دارای لایههای رنگارنگ میباشد.
منطقه Idar-Oberstein در آلمان برای معادن عقیق و سنت قدیمی آن یعنی کنده کاری روی عقیق معروف بوده است. اما زمانی که در قرن 19 (1830میلادی) معادن عقیق در برزیل کشف شد توجهات به آن سمت رفت و معادن آلمان رفته رفته به کار خود پایان دادند. در واقع عقیق دارای گذشته تاریخی بلند و بالایی است. بیش از 3 هزار سال قبل مصریان از عقیق به عنوان سنگی قیمتی استفاده میکرده اند.
در دوران باستان عقیق را به عنوان یک طلسم استفاده میکردند و میگفتند برای رفع تشنگی و محافظت کاربرد دارد. مجموعهای از 3 هزار کاسه عقیق توسط Mithradates پادشاه Pontus اشتیاق گذشتگان را به عقیق نشان میدهد. جمع آوری کاسههای عقیق در زمان رنسانس در اروپا رایج بوده است و به همین دلیل میتوان در بسیاری از موزهها از جمله موزه معروف لوور نمونههایی از آن را دید.
خصوصیات گوهر
ترکیب شیمیای این گوهر Sio2(سیلیسوم دی اکسید) است و در رنگهای مختلف یافت میشود. این سنگ قیمتی سختی موس 6.5 تا 7 دارد و وزن مخصوص آن 2.66 است. این گوهر در برابر گرما حساس است و اگر در معرض گرما قرار گیرد میترکد. (از این خاصیت برای تشخیص آن استفاده میشود) معمولاً عقیق به صورت کابوشن تراش داده میشود. امروزه عقیق از معادن کشورهای برزیل، اروگوئه، هند، استرالیا، چین، ماداگاسکار، مکزیک، مغولستان و نامیبیا استخراج میشود.
عقیق تراشی
این هنر شامل کنده کاری روی عقیق یا برجسته کاری روی آن و تولید اشیاء کوچک و هنری و تزئینی از آن است. پیشینه این هنر در ایران به عهد سومر بر میگردد. روش کار در این صنعت به این شکل است که پس از برش سنگ، آن را بوسیله چرخ تراش داده و سپس جلا میدهند و پس از آن طرح مورد نظر را روی آن بوسیله قلمهای مخصوص تراش میدهند. مرکز این هنر در استان خراسان شهر مشهد میباشد .
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕
مجله دانستنیهای هنر
