انواع موریانه :
1 – زیرزمینی : دالانی در زیر زمین حفر میکنند و از طریق سطح زمین خود را به خانهها میرسانند . ( موریانههای ایران عمدتاً از این نوعاند )
2 – تپه ساز : با توجه به قدرت باروری زیاد جعیت کلنی آنها زیاد است . انتشار آنها بیشتر در آفریقا و تنها یک گونه آن در بلوچستان ایران یافت میباشد .
3 – چوب خشک : جنس نر و ماده این نوع پس از پرواز دسته جمعی ار طریق سوراخهای موجود بر روی چوب وارد آنها شده و کلنی خود را تشکیل میدهند .
اهمیت بهداشتی :
موریانهها از نظر بهداشتی برای انسانها هیچ مشکلی ایجاد نمیکنند و مشکلات ناشی از این حشرات بیشتر اقتصادی میباشد . چرا که آنها از مواد سلولزی تغذیه کرده و به وسایل چوبی ، کاغذ ، کتاب و هرگونه موادی از این قبیل خسارت وارد میکنند .
اقداماتی که صرفا” جنبه پیشگیری دارد به شرح زیر میباشد:
الف – موریانههای خاکزی
1-دقت در تهویه
2- استفاده از زیر زمین یا ایجاد ساختمان برروی ستون و پایه
3-جلوگیری از مرطوب شدن محیط
4-استفاده از موانع مکانیکی مانند قطعات بتون پیش ساخته به صورت ممتد حداقل 15cm و فاقد هر گونه شکاف تا از رسیدن موریانههای خاک جلوگیری شود.
5-نصب کلاهک در قسمت پایه ساختمان که مانع از بالا آمدن موریانه از پایه میشوند.
6-آغشته کردن محل به سموم شیمیایی مانند دیلدرین Dieldrin ، پنتاکلروفنات سدیم و هگزاکلروبنزن و یا گازوییل و آهک.
7- استفاده از سموم خاک خصوصا در ساختمانهایی که از قطعات بتون ساخته میشوند و امکان بازبینی وجود ندارد
8-پاکسازی محل ساختمان از لانههای موجود و منهدم کردن چوب و فرآوردههای چوبی آلوده و ریشه گیاهان
9-مقاوم نمودن الوارهایی که به کار برده میشود
ب – مبارزه با موریانه چوب
این موریانهها در شاخههای خشک و مرده درختان و الوار بریده در حال خشک شدن زندگی میکنند آنها به صورت دستجاتی کوچک پرواز کرده انتشار مییابند در ساختمانهای جدید هر جا که الوار ساختمانی یا مبلمان چوبی که دارای شکاف یا بریدگی باشد محل جایگزینی موریانهها است . استفاده از چوب ساختمانهای قدیمی در محلی که موریانه چوب وجود دارداشتباه محض است با این همه موریانههای چوب از طریق انتقال وسایل چوبی آلوده به ساختمانهای جدید منتقل میشوند . تنها راهکار موثر در ساختمانها استفاده از الوارهایی است که نسبت به موریانه مقاوم هستند یا بوسیله مواد موثر ضد موریانه محافظت شده اند، همچنین معدوم نمودن وسایل آلوده و سوزاندن آنها توصیه میشود.
ج – مبارزه با موریانه در ساختمان ها
1 – شناسایی موریانه هایی که خسارت زدهاند زیرا اقدامات مبارزه فقط با آگاهی از عادات موریانهها و اطلاع کافی از نحوه ساختمان سازی آنها امکان پذیر است .
2- مشخص نمودن محل ورود موریانه که با بر داشتن تکههای چوب چوبی امکان پذیر است ضمن اینکه ارتباط موریانهها نیز از بین خواهد رفت زمانی که ارتباط موریانههای داخل ساختمان با خارج از ساختمان قطع شود موریانهها به تدریج از بین میروند.
3- استفاده از سموم شیمیایی در خاک که موریانهها از میان آنها عبور میکنند تا به ساختمان برسند روش متعارفی است مانند استفاده از امولسیون1% کلردان chlordane امولسیون 0/5% دیلدرین ، دیازینون 3- 2 در هزار .
4- برای سمپاشی اماکنی که بر روی بتون پیش ساخته روی خاک بنا شده باید سوراخهایی با فاصله 45-30 سانتیمتر 15 سانتیمتر از سطح داخلی دیوار فاصله داشته باشند ایجاد نموده واز این طریق حشره کش را وارد خاک نمود.
-5 چوب ساختمانهایی که به موریانه چوب خشک آلوده شدهاند بایستی بتدریج با مواد شیمیایی محافظت کننده آغشته نموده تا با نفوذ به عمق کافی موریانههای موجود را نابود نماید . برای مبلمان آلوده برای ریشه کن کردن موریانههای چوب خشک از روش تدخین استفاده میشود که این عمل با پوشاندن ساختمان به چادر پلاستیکی و استفاده ازمتیل برد ماید به میزان 1 کیلوگرم در 20 متر مکعب به مدت 24 ساعت صورت میپذیرد.
.
راههای مبارزه :
1- تغییرات ساختاری : عبارت است از نامناسب کردن محیط ، جهت زیست موریانهها با انجام روشهای زیر :
• جمع آوری کلیه مواد چوبی از اطراف ساختمان و پاک سازی کامل محیط به طوری که تا عمق 50 سانتی متری خاک ماده ای چوبی در زمین نباشد .
• انجام تهویه مناسب زیر زمین ساختمان و شیب بندی مناسب کف جهت دفع صحیح آب و رطوبت از ساختمان .
• مسدود کردن کلیه درزها و شکافها با مصالح ساختمانی مناسب و مستحکم.
• ایجاد زهکشهای دور کننده رطوبت در اطراف ساختمان جهت کم کردن رطوبت خاک.
2- مبارزه شیمیایی : ایجاد سدی از مواد شیمیایی بین کلنی موریانهها در داخل خاک و ساختمان جهت جلوگیری از نفوذ آنها به ساختمان با استفاده از روشهای زیر :
الف ) آغشته سازی خاک با استفاده از حفر گودال: این روش در ساختمانهایی کاربرد دارد که از بناهای اطراف فاصله داشته باشد . روش کار به صورت زیر میباشد :
1 – ابتدا گودالی باعرض 30 تا 50 سانتی متر وعمق آن تاکف فونداسیون و در ساختمانهای دارای زیر زمینی تا 30 سانتیمتر پایین تر از کف زیر زمینی احداث میشود.
2 – در طول گودال سوراخهایی با فاصله 30 سانتیمتر حفر کرده و سم مخصوص توصیه شده برای موریانه (امولسیون1% کلردان chlordane امولسیون 0/5% دیلدرین ، دیازینون 3- 2 در هزار ) را به داخل این سوراخها تزریق میشود .
3 – خاک برداشته شده از گودال را با محلول سمی و با غلظت مناسب توصیه شده آغشته نموده .
4 – داخل گودال را با سم و غلظت مناسب سمپاشی کرده .
5 – در نهایت خاک آغشته به سم را داخل گودال ریخته و به این ترتیب در اطراف ساختمان سدی سمی به وجود میآید که مانع از نفوذ موریانهها خواهد شد .
ب )آغشته سازی خاک با استفاده از روش تزریق سم : این روش در مواردی کاربرد دارد که فاصله ای بین ساختمان و دیوار همسایه وجود نداشته باشد . روش کار به این صورت میباشد :
1 – ابتدا با مته هایی به قطر 12 ، 14 ، 16 و یا 18 میلی متری سوراخهایی را به فاصله 30 سانتی متر و با عمق 40 تا 60 سانتی متر در طول دیوار و اطراف ساختمان ایجاد میکنند .
2 – سپس سم مخصوص با غلظت مناسب به داخل سوراخها به مقدار لازم ( 2 تا3 و حد اکثر 5 لیتر ) تزریق میشود .
3 – بلا فاصله پس از تزریق سم مداخل سوراخ با ملات سیمان مسدود میگردد .
.
روشهای طبیعی برای خلاص شدن از شر موریانهها در خانه:
در اینجا 5 روش ساده برای کشتن موریانهها به طور طبیعی وجود دارد:
1. حذف رطوبت:
تمام سازههای چوبی را خشک نگه دارید نگذارید رطوبت به درون چوبها نفوذ کند. لحظه ای که به درون آن نفوذ کند، احتمال هجوم موریانهها نیز وجود دارد.
2. روغن نئیم:
روغن نئیم شامل ترکیبی به نام آزادیراچتین است که موریانهها را میکشد. موریانه هایی که با این تماس برقرار میکنند، کشته خواهند شد. روغن نئیم میتواند برای چشم ها، پوست و شکم آزاردهنده باشد، اما غیر سمی است و برای استفاده انسانی ایمن تلقی میشود. روغن نئیم را به روش روغن پرتقال اعمال کنید. جایی بریزید که موریانهها به طور مستقیم با آن تماس خواهند داشت.
3. سرکه و آب لیمو:
سرکه یک جز معمول در کنترل آفات است و میتواند به راحتی برای کشتن موریانهها به کار رود. اضافه کردن لیمو به مخلوط، آن را حتی موثرتر میسازد چون حاوی دی – لیمونن است، همان قاتلی طبیعی که در روغن پرتقال یافت میشود.
برای استفاده از این روش، یک فنجان سرکه را با نصف فنجان عصاره لیمو مخلوط کرده و آنها را در یک بطری اسپری بریزید و آن را مستقیم بر روی موریانهها و مناطق آلوده اسپری کنید. این راه حل هیچ خطری برای خانواده شما ندارد و میتواند به اندازه کافی برای کشتن موریانهها در خانه شما مفید باشد.
4.اسپری بوراکس:
این گزینه عموما برای استفاده در فضای باز انجام میشود ؛ نصف فنجان پودر بوراکس و یک گالن آب داغ در یک سطل را ترکیب کنید. مخلوط را به هم بزنید تا وقتی که تمام پودر حل شود و سپس مخلوط را در ظرف پمپ بریزید. مناطق آلوده به خوبی سطوح چوبی را اسپری بکنید ،آنها را خشک کنید و یک یا دو بار دیگر انجام دهید.
5.توپهای بوراکس:
یک فنجان پودر بوراکس با 1/8 فنجان شکر و نصف فنجان آرد در یک کاسه ترکیب کنید. کمی آب اضافه کنید و مخلوط کنید. به اضافه کردن و مخلوط کردن ادامه دهید تا زمانی که خمیر نرمی تهیه شود. از دستان خود استفاده کنید تا مخلوط را به توپ هایی با سایز یک زیتون تقسیم کنید. سه توپ را در هر منطقه که موریانهها را دیدید، قرار دهید. آنها را با کمی آب به طور منظم اسپری بکنید تا بویش آنها را به آفتها جذب کند. زمانی که توپ واقعا سخت شد، آنها را تعویض کنید.
مکانی را پیدا کنید که در آن تعداد زیادی از موریانهها وجود دارند. اگر بدانید لانه آنها کجاست، بهتر است پودر بوراکس را مستقیما بر روی محل بریزید. پودر را به طور مرتب با پودر تازه تعویض کنید .
.
منابع:
.https://namnak.com
.https://virgool.io