بسفایج

نام و مزاج

نام‌‌های دیگر بسفایج: بسبایج، بسپایک، دارچماز، ثاقب الحجر، اضراس الکلب می‌باشد. طبع این گیاه گرم و خشک است.

.

معرفی

• بسفایج گیاهی بوته ای و چند ساله است ، دارای ریزوم‌های افقی به ضخامت انگشت، گوشت دار و پوشیده از فلس‌های نازک و متعدد می‌باشد که به رنگ تیره و خرمایی است. در انتهای ریزوم نیز ریشه‌های نازک دیده می‌شود.
• برگ‌های گیاه بیضی شکل، نوک تیز و تقسیم شده هستند و به صورت قطعات متعدد و متناوب در مقابل هم قرار داشته و یک دم برگ دراز در حدود 20 تا 25 سانتیمتر دارند. هر چه به انتهای رگبرگ اصلی نزدیک تر می‌شویم قطعات برگ‌ها کوچک تر می‌شوند.
• بسفایج شبیه گیاه سرخس است.
• فقط برگ‌های گیاه روی خاک دیده می‌شوند و بقیه بخش‌های گیاه زیر خاک است. گاهی بسفایج در میان شاخه‌های درختان مخصوصاً بلوط می‌روید.
• این گیاه در تابستان می‌رسد ولی بهترین موقع برداشت آن پاییز است.
• بهترین نمونه گیاه آن است که مزه ای گس داشته و کمی هم به شیرینی بزند و اگر آن را بشکنند رنگ درونش سبز ، مانند مغز پسته باشد و وقتی کهنه می‌شود به رنگ سرخ یا سیاه در می‌آید.
• بخش دارویی گیاه، برگ آن و البته بیشتر ریزوم‌های آن است.

.

خواص

1. برای درمان بیماری لقوه مفید می‌باشد.
2. برای درمان ورم کلیه نیز مفید است.
3. برای رماتیسم به صورت ضماد استفاده می‌شود.
4. برای تصفیه خون مفید می‌باشد.
5. برای نفخ می‌توان از بسفایج استفاده کرد.
6. برای سرماخوردگی مفید می‌باشد.
7. برای کبد مفید می‌باشد.
8. برای طحال مفید می‌باشد.
9. برای درمان نقرس می‌توان استفاده کرد. ضد بلغم و سودا است.
10. برای سوءهاضمه مفید می‌باشد و اشتها آور است.
11. ضماد آن براى رفع پیچیدگى عصب همچنین شقاق بین انگشتان نافع است.
12. برای معالجه دردهای مفاصل و در دورکین بسیار مجرب است.

سخن ابن سینا درباره بسفایج: ((طبیعت آن گرم و خشک و بی‌نهایت خشکاننده است، ضد نفخ و از بین برنده رطوبت است، ضماد آن در درد عصب سودمند است، شکم را روان می‌کند و بلغم را بیرون می‌راند.))

موارد منع مصرف

• این گیاه برای ریه مضر است به همین دلیل کسانی که بیماری‌های ریوی دارند حتما باید با پرسیاوشان مصرف شود.
• چون ساقط کننده‌ی جنین است در زنان باردار اکیداً ممنوعیت مصرف دارد.
• بهتر است در دوران شیردهی و همچنین در کودکان زیر 6 سال مصرف نشود.

.

شیوه استفاده

• جهت درمان بواسیر هر روز گیاه بسفایج را با عناب دم کنید و آب صاف‏ کرده آن را بنوشید. براى افتادن دانه یا تکمه بواسیر بسیار مؤثر است.
• گیاه بسفایج را با هل قراب از هرکدام یک مثقال بجوشانید و آبش را صبح ناشتا بنوشید رطوبت منجمده در معده را برطرف مى ‏سازد.
• نوشیدن آب جوشانده گیاه بسفایج مخلوط با ماءالشعیر و یا آب و عسل براى تحلیل قولنج و نفخ شدید و دفع اخلاط بسیار نافع مى ‏باشد.
• گیاه بسفایج را با ریشه شیرین‏ بیان پوست گرفته و انیسون دم کنید و آب صاف ‏کرده آن را بنوشید. براى رفع سرفه و تنگى ‏نفس نافع است.
• اگر مغز فلوس سائیده شده یا ترنجبین را در آب دم ‏کرده گیاه بسفایج مخلوط نموده و بنوشید. براى تحلیل باد و گاز بواسیر و تسکین درد معده مزمن و درمان صرع بسیار مجرب است.

منبع: کتاب مخزن الادویه ، عقیلی خراسانی

.
بازنشر از: طبایع/tabaye.ir