راهنمای ساز چنگ

راهنمای خرید ساز چنگ

– ساز چنگ ( Harp ) ، یک ساز زهی با قدمتی دیرینه است که در طول تاریخ ایران نیز به وفور از آن نام برده می‌شود . این ساز مثلثی شکل عموما از چوب گردو و افرا و در اندازه‌های متفاوت ساخته می‌شود . از آنجا که این ساز زیبا و گران بها با مدل‌های مختلفی در بازار عرضه می‌شوند ؛ در این مقاله سعی داریم اطلاعات لازم جهت خرید ساز چنگ را ارادئه دهیم .

– امروزه بسیاری از نوازندگان بر این باورند که نوازندگی و نواختن ساز چنگ، بسیار شبیه به ساز پیانو است ، البته از جهاتی نیز حتی سخت تر از پیانوست. همچنین بسیاری از نوازندگان نیز معتقدتد فراگیری و نواختن ساز چنگ از سازهای گیتار و ویولن ، ساده تر است .

– اما آنچه که باعث جذابیت این ساز می‌شود ، تولید صدایی بسیار زیبا است که هر هنرجو با نواختن قطعه ای آن را ایجاد می‌نماید . و همین امر باعث می‌شود تا هنرجو با علاقه و میل بیشتری سعی در فراگیری و یادگیری این ساز ، از خود نشان دهد و کسب مهارت در نوازندگی این ساز ، برای او سرگرم کننده باشد.

انواع ساز چنگ یا هارپ
1-«چنگ ارکستری»
2- «چنگ سنتی»
3- «چنگ باستانی»
4-«چنگ تزیینی»

⇠ چنگ مناسب برای نوازندگی در ارکستر

برای نوازندگی در ارکستر‌ها ، معمولا از چنگ پدالی استفاده می‌شود چرا که پدال‌های موجود در این چنگ امکان تغییر کلید را برای نوازنده ایجاد می‌نماید . همچنین تعداد پدال‌های موجود در این چنگ هفت عدد می‌باشد که هر کدام به یک نت متفاوت اختصاص دارد .

.

⇠ چنگ مناسب برای افراد مبتدی

بطور کلی برای هنرجویان و افراد مبتدی ، هیچ چنگ خاصی وجود ندارد ، اما بهتر است نوازنده مبتدی برای شروع نوازندگی این ساز ، ازچنگی که بر روی پا قرار می‌گیرد استفاده نکند چراکه عدم حفظ تعادل و نگهداری درست چنگ ، باعث ایجاد اختلال در فراگیری اصول و تکنیک‌های نواختن ساز چنگ می‌شود

به همین جهت توصیه می‌شود که افراد مبتدی برای شروع نوازندگی این ساز ، از چنگی که بر روی زمین قرار می‌گیرد .

همچنین بهتر است تا هنرجویان مبتدی در هنگام خرید ساز چنگ ، به فاکتور قیمت نیز توجه نمایند تا ساز انخاب شده ضمن برخورداری از قیمت مناسب ، از قابلیت پوشش تمام نت‌های لازم برای یادگیری را داشته باشد .

.

نکاتی درباره کوک کردن ساز چنگ ( Harp )

معمولا لازم است تا ساز چنگ را هر چند روز یکبار کوک نمایید چرا که ساز چنگ در اثر تغییرات دما ، رطوبت هوا و تغییر مکان از کوک خارج می‌شود .
همچنین باید توجه شود که ساز چنگ از جنس الیاف کربن نسبت به چنگ از جنس چوب ، کمتر از کوک خارج شود چرا که چوب در برابر تغییرات محیطی نسبت به الیاف کربن ، حساس تر است .

.

نکاتی درباره تعویض سیم‌های ساز چنگ ( Harp )

بهتر است سیم‌های ساز چنگ را ، تقریبا در بازه یک تا دو سال ، تعویض نمایید چرا که این سیم‌ها به مرور زمان حالت گرفتگی پیدا می‌کند که باعث تولید صدایی غیر شفاف می‌شود.

همچنین احتمال آسیب دیدن سیم‌ها بسیار کم است و ممکن است تنها چند سیم در سال و آن هم در چنگ‌های ارزان قیمت و با کیفیت پایین رخ دهد

.

اصول نگهداری از چنگ

با چنگ خود رفتاری همچون دوست صمیمی خود داشته باشید. بدنه این دوست ارزشمند و حساس تماما از چوب ساخته شده که ساختاری بسیار شبیه به پوست شما دارد. هرگونه تغییرات دمایی و آب و هوایی محیط به سادگی بر شرایط انقباض و انبساط این ساز تاثیر می‌گذارند. نگهداری از چنگ یکی از اصولی است که باید در کنار نوازندگی بیاموزید.

.

⇠ دور نگه داشتن چنگ از خشکی و رطوبت زیاد

قرار گرفتن در معرض گرمای شدید و مستمر و یا شرایط آب و هوای خشک به سادگی صدمات جبران‌ناپذیری را به این ساز قیمتی وارد می‌آورند. خشک شدن و به وجود آمدن شکاف و ترک در سطح پوسته و چوب بدنه و همچنین واکنش لاک الکل و چسب به‌کار رفته در این ساز از پیش پا افتاده‌ترین مشکلات شرایط جوی نامطلوب می‌باشند. مشکلاتی که در صورت بروز در سیستم چنگ به سادگی مرطوب کردن دست‌های خشک با استفاده از کرم مرطوب کننده برطرف نخواهند شد. بنابراین در نظر داشته باشید شرایط جوی خشک و سرد به همان میزان برای چنگ شما مضر خواهد بود که آب و هوای گرم و مرطوب. در نهایت برای گرفتن بهترین نتیجه در تامین شرایط استاندارد برای ساز خود تلاش کنید ساز را در محیطی نگه دارید که خود شما بهترین حس را از نظر دمایی و عوامل آب و هوایی خواهید داشت.

.

⇠ دور نگه داشتن چنگ از گرما و سرمای زیاد

به‌‌عنوان یک قانون کلی می‌توان در یک جمله گفت که پیانو باید از منابع تولید گرما، سرما، نور آفتاب، گرد و غبار و رطوبت تا حد امکان دور نگه داشته شود. پس سعی کنید چنگ را از منابع حرارتی مانند بخاری، رادیاتور، شوفاژ و شومینه دور نگه دارید. در مجاورت کولرهای گازی، خنک کننده‌ها و سیستم‌های سرمایشی نیز نمی‌تواند مکانی ایده‌ال برای این ساز حساس و ظریف در نظر گرفته شود. برای پیدا کردن یک جای مناسب برای چنگ لازم است که در مورد دمای هوا و محیطی که می‌خواهید ساز را در آن نگه دارید کاملا دقت کنید. نکته حائز اهمیت در مکان قرار دادن چنگ بهره بردن از دمای ثابت و غیرمتغیر است. چنگ نباید جایی باشد که دمای شب و روز آن با هم تفاوت بسیاری داشته باشد. برای نگهداری اصولی و افزایش طول عمر چنگ خود عزم خود را جزم کنید تا اتاقی را انتخاب نمایید که دمای سیستم گرمایی آن در زمستان پایین و در تابستان خیلی گرم نباشد. دمای ثابتی حدود 20 درجه سانتیگراد و درصد رطوبت بین 50 تا 60 درصد مناسبت‌ترین دما برای نگهداری این ساز محسوب می‌شود. می‌توانید برای اطمینان خاطر یک رطوبت‌سنج خریداری کرده و به دیوار بچسبانید تا از میزان رطوبت و دمای روزانه اطلاع داشته باشید.

.

⇠ دور نگه داشتن چنگ از پنجره

نور آفتاب لذت بخش است، اما چنگ هیچ علاقه‌ای به آفتاب گرفتن ندارد. سازی بسیار زیبا و گران قیمت تهیه کرده و می‌خواهید از نواختن آن در کنار پنجره و رو به طبیعت زیبا بهره ببرید. تصوری خیال انگیز اما ممنوع!! تابش مستقیم نور خورشید و گرمای حاصل از این تابش حتی برای چند روز می‌تواند مضرترین عامل در فرسایش ساز شما باشد. خشک شدن چوب بدنه و پریدگی رنگ پولیش سطح ساز از نتایج قرار دادن چنگ کنار پنجره و رو به آفتاب می‌باشد. اگر به‌هر دلیل مجبور به این کار بودید سعی کنید با استفاده از پرده‌های ضخیم اثر فرسایشی محیط را به حداقل برسانید. همچنین سعی کنید از باز نمودن این پنجره در فصل تابستان و زمستان به دلیل تغییرات ناگهانی هوا خودداری نمایید.

.

⇠ تمیز نگه داشتن چنگ

هرچند ممکن است مسئله بسیار پیش‌پا افتاده‌ای به‌نظر برسد اما در نظر داشته باشید قبل از استفاده از این ساز بسیار زیبا و قیمتی حتما دست‌های خود را تمیز کنید. چربی و ناپاکی‌های موجود در سطح دست‌ها به‌سادگی اثرات مخربی را بر سطح پولیش و سیم‌های چنگ شما خواهند گذاشت. سعی کنید تا حد ممکن چنگ خود را از وجود هرگونه گرد و غبار پاک کنید. هر روز ویا حداکثر یک روز در میان زمان مشخصی را به تمیز کردن چنگ با پارچه ای نرم و خشک اختصاص دهید.

.

⇠ نحوه تمیز کردن چنگ

دستمال‌های مخصوص برند Swiffer انتخاب مناسبی برای این کار می‌باشند. شما باید همه‌ی شیارهای موجود روی بدنه چنگ را از گرد و غبار پاک کنید و کیفیت این امر بستگی کاملی به چگونگی سطح پولیش ساز شما خواهد داشت. برای هر کدام از پولیش‌های روکش طلا یا برنز دستورالعمل‌های ویژه‌ای را باید مد نظر داشته باشید.

مراحل غبارزدایی ساز خود را با استفاده از یک قلم‌موی نرم همچون یک مسواک یا قلم‌موی رنگ شروع کرده و در صورت نداشتن این وسیله می‌توانید مدادهایی را که در انتهای خود دارای پاک‌کن میباشند جایگزین کنید. تکه پارچه تمیز و نرمی را دور پاک‌کن ته مداد پیچیده و به آرامی و ظرافت در گودی‌های داخل شیارها حرکت دهید. اگر در رستوران به کار نوازندگی مشغول هستید، برای پاک کردن چربی حاصل از محیط اطراف می‌توانید از مقدار بسیار کمی محلول صابون کتان و آب استفاده نمایید. مراقب باشید رطوبت پارچه شما فقط در حدی باشد که پارچه را نمناک کرده باشد و نه خیس! پارچه نمناک خود را فقط بر سطح چوب ساز خود بکشید. ساز شما نباید خیس شده و یا پس از تمیز کردن لکه‌های رطوبت روی آن قابل مشاهده باشد. بلافاصله پس از استفاده از پارچه نمناک، یک تکه پارچه نرم و خشک را روی تمام سطح ساز خود کشیده و بدنه ساز را به این وسیله جلا دهید. یک کهنه ویا تی‌شرت پنبه‌ای یا نخی مناسب‌ترین گزینه می‌باشد.

در نهایت شدیدا توصیه می‌شود در مواقعی که از ساز خود استفاده نمی‌کنید کاور محافظ را همواره بر روی آن قرار داده و تا حد امکان از نشست گرد و غبار بر سطح ساز جلوگیری نمایید.

.

⇠ کوک مداوم و منظم

به منظور تجربه صدایی خوب و ایده‌آل و همچنین افزایش طول عمر ساز خود باید تنظیم کوک چنگ خود را طی زمان‌بندی منظم و دقیق مدنظر داشته باشید و برای این کار باید حتما از مهارت و تجربه تکنسین متخصص این کار بهره ببرید.

دوره زمانی کوک ساز شما بسته به چگونگی نگهداری و رعایت شرایط استاندارد ساز و نحوه استفاده شما از چنگ، متغیر است. اما به طور کلی:

.

منابع:
.https://www.yjc.ir
.https://sazkade.com