عکاسی جنایی پزشکی قانونی (به انگلیسی: Criminal Photography) حوزه‌ای از عکاسی است که بیشتر توسط کاراگاهان و محققان قانون پرونده‌های جنایی و جرایم کیفری وارد آن می‌شوند. گاهی به عکس‌برداری صحنه جرم میروند و از محیط و لوازم و اشیاء عکس می‌گیرند و گاهی به سردخانه و محل نگهداری اجساد میروند و از بدن و کالبد بی‌جان افراد به قتل رسیده عکاسی می‌کنند.
نیروهای مجری قانون از روش‌های زیادی برای جمع‌کردن سرنخ‌های لازم برای حل یک پرونده استفاده کرده‌اند. جزئیات و حافظه اغلب اوقات ما را ناامید می‌کنند ولی فقط یک چیز است که هرگز جز جدا نشدنی اتفاقات جنایی است، عکاسی!
همانطور که می‌دانیم عکس وسیله‌ای برای بهتر دیدن است و زبانی است که نیاز به مترجم ندارد. دیدن واقعیت‌هاست و قادر است زمان را منجمد کند. عکاسی یکی از فنون اولیه در تحقیقات جنایی است که در اثبات ارتکاب یک جرم و پیگیری آن کمک می‌کند. مشاهده عکس توسط کارشناس، کارآگاه و قاضی در حقیقت نگریستن به صحنه جرم از زوایای متفاوت است. مهمترین هدف عکاسی از صحنه جرم، ضبط و ثبت دائمی صحنه است.
تصاویری که بلافاصله و با رعایت فنون متناسب برای بازسازی کامل صحنه جرم گرفته می‌شوند، مدارکی حقیقی و کاملا قابل استناد هستند. بنا به اظهارات وکسلر: «عکسهای صحنه جرم سندی بصری و دائم از صحنه دست نخورده و اولیه جرم است و آنچه را که توسط ماموران تحقیق دیدهٔ و جمع آوری شده، به تصور می‌کشد. عکس‌ها عناصر کلیدی در تحقیقات بعدی و جلسات دادگاه به شمار میروند.» نگارنده در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف عکس در صحنه جرم و تاثیر آن در مراحل پی جوی و قضای می‌پردازد.
عکاسی جنایی از صحنه‌های جرم و پرتره‌هایی که از مجرمین می‌گرفتند تبدیل به یک کار عادی شده بود. در این کار، پلیس، عکاس‌های حرفه‌ای و آماتور نقش داشتند.از نقاشی کشیدن گرفته تا نظارت ویدئویی، نیروهای مجری قانون از روش‌های زیادی برای جمع‌کردن سرنخ‌های لازم برای حل یک پرونده استفاده کرده‌اند. جزئیات و حافظه اغلب اوقات ما را ناامید می‌کنند ولی فقط یک چیز است که هرگز جز جدا نشدنی اتفاقات جنایی است، عکاسی!
عکس‌ها چه نقشی در پرونده‌های جنایی دارند؟
عکاسی قضایی بدون شک پرکاربردترین و گسترده‌ترین رسانه برای حل جرائم اساسی است. همه با اهمیت این سبک؛ عکاسی جنایی آشنایی داریم. عکاسی از صحنه جرم از ابتدای پیدایش عکاسی رواج داشته است. پدر این سبک Alphonse Bertillon اولین پروسه برای این سبک را گسترش داد. او با استفاده از دوربین‌های بزرگ از زوایای منحصربفردی مانند زاویه چشم پرنده از بدن عکس می‌گرفت و پس از آن، عکس را برای استفاده در دادگاه روی یک جدول می‌چسباند. نتیجه این کار اغلب یک تصویر سورئال بود که مزیت آن را در آن زمان درک نمی‌کردند. همچنین برتیلیون اولین عکاسی بود که از زندانی‌ها عکس گرفت(Mugshot).
عکاسی جنایی
یک عکاس دیگر، روش او را با استفاده از جزئیات و مدارک بیشتر از جمله ساختمان‌های اطراف، حالت خون، اثر انگشت و… گسترش داد. در قرن نوزدهم، عکاسی جنایی از صحنه‌های جرم و پرتره‌هایی که از مجرمین می‌گرفتند تبدیل به یک کار عادی شده بود. در این کار، پلیس، عکاس‌های حرفه‌ای و آماتور نقش داشتند.
با کمک عکاسی حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای، شهروندانی که به حل پرونده‌ها کمک می‌کنند، می‌توانند مسائل مختلف را با دستان خودشان حل کنند. شگفت زده می‌شوید که بدانید افراد معمولی هستند که سرگرمی روزمره (یا شاید علاقه) آن‌ها حل پرونده‌های سخت قتل است. حتی در برخی پرونده‌ها نیز توسط عکس‌ها و مدارک موفق می‌شوند.
برخی اجتماعات (Reddit (Subreddits وجود دارند که هدف آن‌ها حل پرونده‌های جنایی با جمع‌آوری داده‌ها، عکس‌ها و یا حتی فیلم می‌باشد.
یکی از بزرگترین Subredditهای شناخته شده r/rbi می‌باشد که 77200 عضو دارد که تلاش می‌کند هر پرونده‌ای را حل کند. این پرونده‌ها می‌توانند به کوچکی دزدیده شدن یک لپ‌تاپ باشند. اکثر تحقیقات RBI که مربوط به جرائم کوچک است، با استفاده از عکس‌ها و فیلم‌ها حل می‌شوند. یکی از اعضای نگران این شبکه اجتماعی، تصویری از یک قطعه همانند یک تراشه کامپیوتری که در داخل سه راهی‌اش پیدا کرده بود پست کرد. با کمک اعضاء Subreddit مشخص شده که این قطعه یک وسیله شنود است که حتی میکروفون و سیم‌کارت هم دارد.
یکی دیگر از پرونده‌هایی که در این شبکه اجتماعی حل شد، یک پرونده تصادف بود که فرد مقصر از صحنه فرار کرده بود. این پرونده با استفاده از عکسی که از یکی از چراغ‌های ماشین مقصر گرفته شده بود حل شد. پس اینکه عکس ذکر شده در این شبکه اجتماعی پست شد، کاربران مختلف منابع و اطلاعات خودشان را به اشتراک گذاشتند که در نهایت باعث شد فرد مقصر شناسایی شود. با اینکه می‌توانید به راحتی از کارآگاه‌های آماتور برای علاقه به دزدیدن پرونده‌های مهم انتقاد کنید، ولی نمی‌توانید قدرت تعداد زیادی از مردم که اطلاعات خودشان را بر روی یکی از بزرگترین شبکه‌های انتقال اطلاعات به اشتراک می‌گذارند را نادیده گرفت.
پس از حادثه بمب‌گذاری در ماراتون بوستون، کاربران r/RBI مردی را پیدا کردند که دوربین‌های نظارتی تصویر او را با یک کوله‌پشتی ثبت کرده بودند ولی بعدا مشخص شد که بی‌گناه بوده و در یک حادثه دیگر کشته شده است. افراد خیلی زیادی بوده‌اند که به صورت اشتباه در این شبکه‌های اجتماعی محکوم شده‌اند و با خطر مرگ یا آزار و اذیت مواجه شده‌اند.
با وجود کارآگاه‌های آماتور که بعضی اوقات تحقیقات را سخت‌تر می‌کنند، یک نفر وجود دارد که باید صبر و دانش لازم را برای جمع‌آوری داده‌های موردنیاز داشته باشد.
یک کارآگاه شهری با نام billy Jensen که خودش را به عنوان روزنامه‌نگار کارآگاهی واقعی آمریکایی در سایت شخصی‌اش معرفی می‌کند، زندگی خودش را وقف حل‌کردن پرونده‌های حل‌نشدنی قتل کرده‌است. روش او برای گیرانداختن قاتل‌ها این است که داده‌های مهم را با استفاده از تبلیغات هدفمند فیسبوک جمع‌آوری کند.
در یکی از پرونده‌های متعددی که داشت، خط موی V شکلی که از یکی از دوربین‌های نظارتی در نزدیکی یک مشروب فروشی در شیکاگو که در زمان قتل فعال بود به دست آورده بود را با هزاران ماگ‌شات مختلف یک دیتابیس آنلاین مقایسه کرد. جنسن فهمید که نام متهم مارکوس مور است و شروع کرد به کنترل تمام حرکاتش بر روی شبکه‌های اجتماعی. در همین حین، او سرنخ‌های به دست آمده را با مقامات در میان گذاشت.
بعدا جنسن، سرنخ اصلی را به دست آورد. متهم یک عکس از خود منتشر کرد که در پس زمینه آن یک ماشین با پلاک مینه‌سوتا قرار داشت. در نهایت متهم دستگیر شد و به اتهام قتل محاکمه شد. پسرعموی مقتول می‌گوید که” بیلی کمک بسیار زیادی به زندانی شدن مارکوس کرد. بدون اطلاعات او، فکر نمی‌کنم ما به اینجا می‌رسیدیم.”
عکاسی جنایی با موبایل آماتوری
برای عکاس‌ها اینکه هر فرد یک دوربین دارد، خسته کننده است ولی امنیت و عدالتی که این دوربین‌ها برای ما به ارمغان می‌آورند را نباید فراموش کرد. برای مثال یک وبسایت به نام EvidenceUpload برای جمع‌آوری عکس‌ها و فیلم‌های مربوط به یک حادثه تروریستی که در گذشته اتفاق افتاده بود ساخته شده بود. این سایت توسط یک تیم کارآفرین بوستونی ساخته شده بود تا مشکل آپلود مدیا را برای مقامات حل کند. ارسال فایل‌های مدیای سنگین به مقامات کار سختی است و ممکن است اطلاعات مهمی مانند مختصات GPS و دیگر متاداده‌ها در پروسه آپلود حذف شوند.
امروزه شاهد عکس‌ها و فیلم‌های زیادی هستیم که توانسته‌اند توجه جهانی را به یک موضوعی که از دید همه دور مانده بود را جلب کنند که اغلب توسط یک فرد معمولی و با موبایل گرفته شده‌اند.
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕
مجله دانستنی‌های هنر
