زینیان یا زینان که در عربی به” انیسون بری” معروف است، گیاهی است علفی، بوته ای و یک ساله که ارتفاع آن تا 90 سانتی متر می‌رسد.برگ‌ها دارای بریدگی و تقسیمات زیادی هستند؛ به طوری که بسیار ظریف و نازک می‌باشند.گل‌ها کوچک و سفید رنگ و به صورت چتر مرکب بر روی سرشاخه‌ها قرار دارند. اشعه‌های چتر گل‌ها تقریبا مساوی و کوتاه و در محل اتصال به هم دارای براکته هایی می‌باشند.قسمت مورد استفاده‌ی گیاه، میوه‌های آن است. این میوه‌ها کوچک، بیضی شکل و به رنگ زرد مایل به قهوه ای بوده و دارای اسانس با بوی نافذ و مشابه آویشن می‌باشند. بر روی میوه‌ها پنج خط طولی نازک وجود دارد که روشن تر از رنگ میوه هستند.
فواید زینیان
ضد اکسیدان، ضد تب، ضد میکروب، ضد اسپاسم، افزایش دهنده قوای جنسی، ضد نفخ، ضد آسم، ادرارآور، معرق، خلط آور، قاعده آور، ضد قارچ، محرک معده، کاهش دهنده‌ی پُرفشاری خون، مُسهل، شیرافزا، مقوی معده و کرم کش.
مضرات استفاه از زینیان
مضراتی برای زینیان پیدا نشد.
طریقه مصرف زینیان
این گیاه در صابون سازی و عطرسازی کاربرد دارد.
از اسانس آن تحت نام ” آجوان اُیل ” در هندوستان به عنوان یک ضد میکروب قوی(مشابه تیمول) استفاده می‌شود.
همچنین از آن به عنوان ضد قارچ پوستی و ضد نزله تنفسی می‌توان استفاده کرد.
از رایحه این گیاه، که از میوه‌های آن به دست می‌آید، در دهان شویه‌ها و خمیردندان‌ها استفاده می‌گردد.
یکی دیگر از کاربردهای زینیان به عنوان ضد کرم و ضد حشره است.
محصولات زینیان به اشکال پودر، دئودرانت، پماد، لوسیون و محلول، در بازار عرضه می‌شوند.
از زینیان در طب آیورودا استفاده‌های زیادی به عمل می‌آید؛ از جمله به عنوان ضد اسپاسم، درمان امراض ریه، تسکین روماتیسم، ضد سرماخوردگی، ضد سرفه، ضد تب و ضد یبوست.
طریقه و میزان مصرف:
پودر: می‌توان روزانه 3 تا 6 گرم پودر دانه‌ها را به طرق مختلف یا همراه با غذا مصرف نمود. با وجودی که دانه‌ها ریز هستند، برای اثر بخشی بیشتر لازم است پودر شوند تا مواد آن‌ها در بدن بهتر استخراج گردد.
عصاره خشک: از عصاره خشک دانه‌های زینیان می‌توان روزانه 125 میلی گرم مصرف نمود.
عصاره مایع(تنتور): از عصاره مایع زینیان می‌توان روزانه تا 6 میلی لیتر مصرف کرد.
.
منبع: دکتر ساینا | https://www.drsaina.com
مجله عطاری و طب سنتی
