بسیاری از والدین، نگران پرحرفی کودک هستند، در حالی که زبان به عنوان یکی از عوامل رشد شناختی کودکان محسوب میشود. میتوان از این واکنش رفتاری، نقطه قوتی برای رشد مهارتهای ارتباطی کودک به وجود آورد. یکی از اصول تشخیص کودکان باهوش، تسلط سریع تر بر تکلم است، یعنی رشد شناختی بچه هایی که دیرتر از سه تا 3.5 سالگی صحبت میکنند، با تاخیر صورت میگیرد، اما زیاد حرف زدن کودکان و زیاد سوال پرسیدن بچهها ، در بسیاری موارد نیز با هدف جلب توجه والدین قابل بررسی است.
شاید تاکنون بارها توجه کرده باشید زمانی که مادران با تلفن به مدت طولانی صحبت میکنند یا در جمعی مشغول صحبت هستند و از کودکشان غافل میشوند، کودک با صحبت کردن طولانی یا پرسشهای مکرر سعی میکند که توجه مادر را به خود جلب کند. روان شناسان ریشه این نوع واکنشهای رفتاری کودک را جلب توجه والدین میدانند.
کودکان دائم در حال یادگیری و مشاهدهی محیط اطراف شان هستند و زمان حال را درک میکنند . آنها دوست دارند دربارهی محیط اطراف شان اطلاعات به دست آورند ، به همین دلیل دائم سوال میپرسند و زیاد حرف میزنند. بچهها فکر میکنند که والدین شان پاسخ همهی سوالات آنها را میدانند ، به همین دلیل از آنها میپرسند، آنها احساس میکنند که هر چیزی علتی دارد و آنها میتوانند با سوال پرسیدن به مسائل مختلف پی ببرند .
.
زیاد حرف زدن کودکان ؛ مزایا
◉ یکی از بهترین ویژگیهای کودک پرحرف توانایی در ایجاد و برقراری ارتباط با دیگران است. وقتی کودکی زیاد صحبت میکند، دیگر لازم نیست نگران رازهای درون دلش باشید و تقریبا مطمئن خواهید بود که از آنچه در قلب و ذهنش میگذرد، برایتان خواهد گفت. این تخلیه درونی و توانمندی در معاشرت با اطرافیان تا حد زیادی در سلامت روانی کودک نقش خواهد داشت.
◉ وجود کودکی که با صدای بچگانه و شیرین خود صحبت میکند بسیار مفرح است. کودکان پرحرف با شما صحبت میکنند و این امکان را به وجود میآورند که از آنها سوال کنید، با آنها گفتگو کنید و اوقات خوبی داشته باشید. کودکان پرحرف نمیگذارند، خسته شوید و حوصلهتان سر برود.
◉ یکی از مهمترین ویژگی زیاد حرف زدن کودکان ، این است که یاد میگیرند خود را ابراز کرده و نظراتشان را درباره موضوعات مختلف اعلام کنند. چنین چیزی در بزرگسالی به نفعشان خواهد بود.
◉ کودک پرحرف به احتمال زیاد در بزرگسالی هم از اعتماد به نفس خوبی برای صحبت کردن، معاشرت با دیگران و اعلام نظر خود در جمع برخوردار خواهند بود.
.
زیاد حرف زدن کودکان ؛ معایب
◉ کودک پرحرف تا حدی روی حریم خصوصی و آرامش اثر میگذارند. منظور این نیست که حرف زدن بامزه کودکان کوچک جالب نیست اما باید پذیرفت که بیش از حد حرف زدن هر کسی (چه کوچک و چه بزرگ) آرامش محیط را مخدوش میکند. در این صورت، تنها زمانی که میتوانید اندکی آسوده باشید، زمان خوابیدن اوست.
◉ یکی از ویژگیهای نامطلوبی که زندگی کودکان پرحرف را تحت تاثیر قرار میدهد، ناتوانی آنها در تقویت و تربیت ویژگی شنیدن و گوش کردن است. کودکی که زیاد حرف میزند یاد نمیگیرد که به حرف دیگران هم گوش بدهد و این روی یادگیریاش اثرات نامطلوب خواهد گذاشت.
◉ کودکان پرحرف مدام صحبت میکنند و هنور بحث و حرفی کامل نشده به سراغ مبحث دیگری میروند. این موضوع میتواند منجر به تقویت ویژگی از این شاخته به آن شاخه پریدن در آنها شود.
.
زیاد سوال پرسیدن بچهها ، چه علتی دارد؟
بنابراین وقتی کودکی از مادرش میپرسد :(( چرا اون مرده قدش اینقدر بلنده ؟ ) تعجبی ندارد گاهی اوقات کودک برای کاهش استرس و تنش خودش ، سوال میپرسد. کودک از حیوانات میترسد میپرسد :(( چرا اون سگه اینقدر پارس میکنه ؟ )) گاهی اوقات نیز کودک شروع میکند به حرف زدن و سوال پرسیدن تا بتواند با والدینش ارتباط برقرار کرده و به آنها نزدیک شود .
در بسیاری از موارد وقتی پدر و مادر پاسخ سوالات کودکان را میدهند ، او دوباره همان سوال را میپرسد و یا این که از آنها دوباره سوال میپرسد و میگوید چرا والدین ممکن است از این که مجبورند مُدام جواب سوالهای فرزندشان را بدهند ، ناراحت میشوند.
گاهی آنها واقعا نمی فهمند که کودک شان چه چیزی میخواهد چون با توضیحات آنها قانع نمی شود . بنابراین بهتر است قبل از پاسخ دادن به سوالات کودک ، از آنها سوال بپرسد تا بفهمید منظور آنها چیست و آنها واقعا چه چیزی از شما میخواهند .
گاهی کودک مُدام از شما سوال میپرسد و وقتی جواب او رامی دهید ، دوباره از شما سوال میپرسد چون منظور شما را متوجه نشده است . او نمی تواند چیزهایی که خودش تجربه نکرده را درک کند . نگرش کودکان به مسائل مختلف با شما تفاوت دارد ، به همین دلیل شما باید با توجه به سن و سال او پاسخ سوال هایش را بدهید شما همچنین باید آمادگی شنیدن سوالهای تکراری کودک تان را داشته باشید ، چون او باید یک مطلب را بارها در ذهنش مرور کند تا بتواند آن را درک کند . کودکان معمولا سوال هایی میپرسند که پاسخ دادن به آنها مشکل است.
.
علتها و دلایل پرحرفی کودکان
پرحرفی کودکان دلایل متعددی دارد از جمله این دلایل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
◉ هوش بالا و باهوش بودن کودک : روانشناسان بر این باورند که توان حرف زدن کودک در سنین پایین بر توانایی گفتاری، شنیداری و مهارتهای رفتاری کودک تاثی همانطور که در بخش مقدمه هم به آن اشاره کردیمر بسزایی دارد. یکی از نشانههای ارزیابی هوش کودکان توانایی آنها در صحبت کردن میباشد زیرا دیر صحبت کردن کودک باعث تاخیر در رشد مهارتهای ارتباطی و کلامی کودک میشود .
◉ ترس کودک : ترس کودک باعث زیاد صحبت کردن او میشود میتوان گفت که این اتفاق بیشتر در سنین پایین تر اتفاق میافتد و اغلب کودکانی که شب تنها در اتاق خود میخوابند میترسند و همواره اصرار دارند که پدر یا مادرش پیش شان بماند تا با آنها صحبت کنند .
◉ حس کنجکاوی : یکی دیگر از دلایل پرحرفی کودکان حس کنجاوی کودکان و تمایل آنها دربارهی دانستن راجب همه چیز است زیرا کودکان هیچ اطلاعی دربارهی اطراف خود ندارند و تمامی چیز هایی که میبینند برایشان نامفهوم و گنگ است به همین دلیل دائما درباره پیرامون خود از والدین سوالات متفاوتی میپرسند که شاید اغلب این سوالها برای والدین مسخره و یا بیمعنی باشد ولی پدرو مادرها موظف هستند که با صبر و حوصله جواب تمامی سوالهای فرزندشان را بدهند و اگر پاسخ بعضی از آنها را نمی دانند به فرزندشان بگویند که بهتر است کتاب را مطالعه کنم بعد جوابت را بدهم. هیچ گاه سعی نکنید که از جواب دادن به سوالات کودکتان تفره بروید و نسبت به سوالاتش بیتفاوت باشید زیرا این کار شما باعث میشود که ذهن کودک دائما درگیر سوالاتی باشد که جواب آنها را به دست نیاوده است.
◉ حسادت: یکی دیگر از عوامل و دلایل پرحرفی کودک حسادت است. برای کودکان بالای 3 سال به دنیا آمدن خواهر یا برادر جدید در خانواده باعث میشود که حسادت کودک تحریک شود از این رو کودک سعی میکند با پرحرفی زیاد توجه بقیه را به خودش جلب کند.
◉ نیاز به جلب توجه: شاید تا کنون بارها با این صحنه مواجه شده باشید که در جمعی شدیدا مشغول صحبت کردن و یا خوش گذرانی هستید و ساعتها از فرزند خود غافل شده اید و یا یکی از والدین ساعات طولانی را مشغول صحبت کردن با تلفن است در این مواقع کودکتان پیش شما میآید و شروع میکند به پرسیدن سوالهای مکرر و یا صحبت کردن طولانی مدت صرف این که توجه شما را به خودش جلب کند پس میتوان گفت یکی از علل و عوامل پرحرفی کودکان جلب توجه والدین است.
.
شیوه رفتار با کودکان پرحرف
◉ پرهیز از برچسب زدن : هیچگاه به فرزنان خود برچسب پرحرفی نزنید. این کار باعث میشود که شخصیت او تحت تاثیر قرار بگیرد و عزت نفسش هم کاهش پیدا کند. در مقابل به جای اینکه به او اعتراض کنید که کمتر حرف بزند یا مدام او را در هر جمعی، فردی پرچانه صدا بزنید بهتر است از او به خاطر اینکه ایدهها و نظرات و البته افکارش را با شما در میان میگذارد، تشکر و قدردانی کنید.
◉ حرف زدن با کودک: هرگز کودک را به خاطر حرف زدن دعوا نکنید و مانع او برای به اشتراک گذاشتن نظرات و عقایدش نشوید. سعی کنید با او در قالب بازی صحبت کنید یا به سوالاتش با دقت پاسخ دهید. بازیهای کلامی هم روش خوبی برای معاشرت با کودکان پرحرف است. زمانی که کودک با شما مرتبا صحبت میکند، خیالتان از بابت اینکه چیزی در دلش باقی نمیماند و رازی را پنهان نمیکند، راحت خواهد شد.
◉ تعیین حد و مرز: بها دادن به کودک، کار شایستهای است اما نیاز به کنترلهایی دارد. شما نباید مانع حرف زدن کودک شوید اما لازم است به او یاد بدهید که نخست، هر چیزی را نباید در هر جایی بگوید و دوم اینکه در بعضی مکانها مانند مکانهای عمومی (کتابخانه، اتوبوس و…) نباید بلند و زیاد حرف بزند و مانع از آرامش دیگران شود. به کودک یاد بدهید که قبل از حرف زدن فکر کند و اگر در بازگو کردن چیزی دچار شک و تردید است حتما با شما مشورت کند. بهتر است علامتهایی میان شما و کودک وجود داشته باشد تا اگر در جمعی شروع به حرف زدن کرد و از چیزهایی گفت که نباید در جمع مطرح کند به او نشانه و علامت بدهید و مانع از گفتن آن حرف شوید. در واقع راهی برای کنترل حرفهای خجالتآور او فراهم کنید.
◉ تمرین سکوت: اگر پرحرفی کودک را کنترل نکنید، توانایی گوش کردن در او دچار اشکالاتی خواهد شد. پس با بازیهایی سعی کنید، سکوت را به او یاد بدهید. سکوت برای شنیدن و یادگیری لازم و ضروری است. مثلا طی یک بازی با او قرار بگذارید که هر کس بیشتر ساکت بماند، برنده خواهد شد. با چنین بازیهایی، او را به گوش دادن و خیلی زیاد حرف نزدن عادت بدهید. با انجام کارهای دستی، گوش دادن به موسیقی یا ورزش کردن، زمانی را به وجود میآورید که کودک به دلیل مشغولیتهایی که پیدا کرده دیگر زیاد صحبت نخواهد کرد.
.
چند توصیه به والدین کودکان پرحرف
برای کودک وقت بگذارید
پدر و مادرها و یا پرستاران کودک باید توجه داشته باشند که روزانه به مدت یک ساعت، زمانی را به کودک اختصاص بدهند و در آن زمان، کودک را در انتخاب نوع بازی یا سرگرمی دلخواهش آزاد بگذارند، با هم کتاب بخوانند ، نقاشی کنند ، بازی کنند، کارتون ببینند یا به پارک بروند.
.
فراهم کردن فرصتی برای بروز خلاقیت کودکان طی بازیهای روزانه
اختصاص دادن ساعتی از روز به کودک، نه تنها باعث جلب توجه کودک میشود، بلکه نیاز او برای بروز کنجکاوی از طریق بازی، نقاشی و قصه گویی مرتفع میشود. این زمان کمک میکند تا کودک از لحاظ عاطفی به والدین اش نزدیک تر و از نظر شناختی غنی تر شود و در رشد خلاقیت و تکامل اجتماعی او بسیار موثر خواهد بود.
نتیجه بررسیهای روان شناسان و تجربیات شخصی بیشتر والدین نشان داده است که انگیزه برای صحبت کردن زیاد کودکان یا زیاد حرف زدن کودکان با هدف جلب توجه آنها به حداقل رسیده است؛ با اختصاص این زمان ، فرصتی فراهم میشود تا به بسیاری از سوالهای کودک، پاسخهای منطبق با سطح درک او داده شود.
.
سرگرم کردن کودک پرحرف
کودک خود را به رفتارهای مبتکرانه تشویق کنید. برای این منظور میتوانید او را در کلاسهای ورزشهای فکری از قبیل شطرنج و بازیهای فکری ثبت نام کنید. شرکت در این کلاسها مهارتهای فکری مثل تمرکز، دقت، خلاقیت و موقعیت شناسی برای صحبت کردن در کودکان را تقویت میکند.
.
برنامه ریزی درست
شما میتوانید در طول روز زمانهای مشخصی را برای گوش کردن به صحبتهای کودکتان اختصاص دهید. در این زمانها فقط به کودک خود گوش داده و مشغول کار دیگری نباشید. ارتباط چشمی شما تاثیر زیادی در ارضای حس درک شدن و توجه طلبی او دارد. به حرفهای او واکنش نشان دهید تا بداند به حرف هایش گوش میدهید. بعد از مدتی مشاهده خواهید کرد که پرحرفی کودکتان کمتر شده و شکل منظم تری دارد. البته مشخص کردن تایمهای ثابت برای صحبت کردن با کودک به این معنا نیست که در زمانهای دیگر با کودکتان حرف نزنید.
.
زیاد سوال پرسیدن بچه ها
روزی بچه ای چهارساله از دوستش پرسید که چرا آنها فقط دو بچه دارند . مادر آن کودک دلش نمیخواست فرزندش را ناراحت کند و بگوید ما فقط دوست داشتیم دو تا بچه داشته باشیم ، بنابراین سوال را به کودک برگرداند و از او پرسید ، تو چرا فکر میکنی ما فقط دو تا بچه داریم ؟ کودک هم گفت ، چون دلتون خواسته !
گاهی کودکان سوال هایی از شما میپرسند که باعث شرمندگی شما میشود . مثلا وقتی با کودکتان به مغازه رفته اید ، او فریاد میزند و میگوید : (( چرا اون مرده اینقدر چاقه ؟ )) کودک نمی داند که آن مرد از شنیدن این مسأله ناراحت میشود . کودک با دیدن آن مرد تعجب کرده و چنین سوالی را پرسیده است و باعث شرمندگی شما شده است. در این شرایط بهتر است پاسخ کودک را خیلی مختصر و مفید بدهید و بگویید : (( خدا اونو این طوری آفریده )) ، بعد سعی کنید موضوع بحث را عوض کنید و بعدا در مورد این مسأله بیشتر با او حرف بزنید.
اگر زیاد سوال پرسیدن بچهها شما را ناراحت میکند ، به خاطر داشته باشید که همیشه مجبور نیستید که پاسخ او را بدهید .گاهی کافی است در تایید حرفهای او سری تکان دهید و با این کار به او نشان دهید که حرف هایش را متوجه میشوید. وقتی کودک متوجه میشود که به حرف هایش گوش میدهید ، همین برایش کافی خواهد بود.
.
کودکانی که زیاد حرف میزنند
کودک پرحرف مشکل خاصی ندارند. آنها کنجکاو و برونگرا هستند و دوست دارند از طریق پرسیدن و صحبت کردن با دنیا ارتباط برقرار کرده و پاسخهایی برای پرسشهای رنگارنگ خود در دنیا بیابند. پس اگر کودک پرحرفی دارید باید کمی صبوری به خرج بدهید و برای درمان پرحرفی کودک با او همراهی کنید تا اثرات مثبت این همراهی و درک را در آینده مشاهده کنید.
تربیت کودک نیاز به استفاده از روشهای صحیح و مناسب دارد. هر گونه رفتار اشتباه و به کارگیری واکنشهای نامناسب در تربیت کودک میتواند زندگی آینده او را به شدت تحتالشعاع قرار دهد و امکان داشتن ویژگیها و زندگی شاد و بهرهور را از او سلب کند.
پس حواستان را حسابی جمع کنید و با سرکوب زیاد حرف زدن کودکان و استفاده از عناوین و برچسبهایی مانند پرچانه، او را تحقیر نکنید. کودکی که تحقیر شود، عزت نفس خود را از دست خواهد داد و در آینده به درستی رفتار نخواهد کرد. بسیاری از مشکلات بزرگسالی، ریشه در کودکی دارد.
.
منابع :
.https://zarafeyejadooyi.com