یزد همانطور که شهر آتشکده و خانه‌های بادگیردار و تاریخی است و همانطور که عروس کویر و شهر دوچرخه‌هاست، شهر شیرینی ایران هم هست. اصیل‌ترین شیرینی‌های ایران را می‌شود از این شهر خرید. آنقدر تنوع شیرینی در یزد زیاد است که گاهی به خودت می‌آیی و می‌بینی که چمدانت پر شده از انواع و اقسام شیرینی‌های یزدی. البته که جدا از شیرینی، قدیمی‌ها می‌گویند اگر ترمه یزد را هم برای کسی سوغات ببری، یک عمر در دلش منزل کرده‌ای. با اسنپ تریپ همراه باشید و با بهترین سوغات یزد آشنا شوید:

شیرینی‌ها؛ از بهترین سوغات یزد

قطاب

یزد را باید پایتخت شیرینی ایران و قطاب نامید. قُطّاب مهمترین  شیرینی‌ یزد است که در برخی منابع آمده تاریخچه اولین پختش به زمان قاجار می‌رسد و آنقدر در این مدت به شیرینی باب طبعی تبدیل شده که حتی به عنوان میراث ناملموس ملی هم به ثبت رسیده.

دلیل این محبوبیت جدا از طعم و مزه آن که هل نقش اصلی را در آن بازی می‌کند، شکر کمی است که در آن ریخته می‌شود، آنقدر که به خودت می‌آیی و می‌بینی که گاهی شیرینی‌های ظرف تمام شده بدون اینکه دلت را زده باشد.

قطاب، جز آنکه شیرینی محبوبی در شهرهای ایران است، در خارج از ایران هم طرفدار زیاد دارد. پخت این شیرینی یکی از اصلی‌ترین راه‌های امرار معاش یزدی‌هاست و شغلی است که نسل اندر نسل در یزد به آن مشغولند.

قطاب یزد دو لایه دارد. لایه‌ خارجی نوعی نان شیرین سرخ شده در روغن است که خمیر آن از ترکیب آرد گندم، شیر یا ماست و زرده‌ تخم‌مرغ درست شده و در روغن سرخش می‌کنند و در آخر در پودر قند غلطانده می‌شود. مغز داخلی را هم از پودر بادام، پودر قند و هل پر می‌کنند.

در یزد معروف ترین قطاب را حاج خلیفه علی رهبر دارد که از سال 1295، بنگاه شیرنی‌پزی‌اش در یزد سراپاست و انواع و اقسام شیرینی‌ها هم از باقلوا ، حلوا ارده  و سوهان گرفته تا پشمک و حاج بادامی و نان برنجی در آن درست می‌شود.

حاج خلیفه رهبر به غیر از میدان امیرچماق که میدان شلوغی است و نزدیک بازار و معروف ترین هتل‌های یزد و خانه‌های تاریخی یزد است، در بلوار جمهوری اسلامی، جنب امامزاده سیدجعفرمحمد (ع) شعبه دارد و می‌گویند شعبه صفاییه از دو شعبه دیگر معمولا خلوت‌تر است و خرید کردن از آن آسان‌‍تر.

باقلوا

گلاب، شکر، هل، آرد، بکینگ پودر، زرده تخم مرغ، خاک قند، شیر و روغن، هل، گلاب، مغز بادام و پسته را با هم مخلوط می‌کنند و در فر می‌گذارند و نتیجه شیرینی‌ای به اسم باقلوا می‌شود که عمر درازی دارد.

باقلوا را ابتدا عثمانی‌ها درست می‌کردند و بعد در کشورهای دیگر هم مردم دست به کار درست کردنش شدند، از جمله یزد. هرچند که در قزوین و تبریز هم باقلوا  شیرینی محبوبی است و با یک استکان چای عصرانه کاملی می‌شود، ولی باقلوای یزدی به خاطر مقدار پسته و بادام زیاد آن و تنوع در شکل که در انواع لوزی، مربعی و لوله‌ای درست می‌شود، محبوب‌تر است.

در یزد باقلوای خوب را می‌توان اطراف میدان امیرچخماق و شعبات حاج خلیفه علی رهبر خرید.

صنایع‌دستی

ترمه

یزد، جدا از شیرینی‌، ترمه‌بافی معروفی هم دارد، نوعی پارچه که تارش ابریشمی و پودش نخ، پشم، کرک الوان است و حدود 400 سال قدمت دارد.

در قدیم به غیر از یزد در کرمان، خراسان و تبریز هم ترمه بافته می‌شد، ولی رفته رفته  یزد به تنها شهر ترمه ایران معروف و ترمه در دیگر شهرها به فراموشی سپرده شد.

در قدیم با انگشت، طرح‌های بته جقه را روی ترمه می‌زدند و اگر دنبال ترمه اصیل بودی باید دنبال رنگ  لاکی یا عنابی می‌بودی، ولی این روزها رنگ‌های ترمه تنوع بیشتری پیدا کرده و طرحش هم فقط بته جقه نیست.  بعدا ترمه‌بافی از حالت انگشتی خارجی و دستگاه هم به کمک آمد و دیگر ترمه، پارچه‌ای نبود که فقط در لباس‌ شاهان به کار گرفته شود.

این روزها ترمه نقش و نگارهای مختلفی دارد و پارچه‌اش برای رومیزی، روتختی، جانمازی، پرده و شال و حتی کیف و کفش هم استفاده می‌شود.

ترمه‌شناسان می‌گویند هرچه قدر تعداد رنگ نخ استفاده شده در بافت ترمه و تراکم بافت آن بیشتر باشد، ارزشش هم بیشتر است.  در یزد ترمه خوب را باید از بازار خان و ترمه رضایی خرید، همچنین ترمه حسینی در خیابان امام خمینی(ره) و ترمه شایسته در نزدیکی باغ ملی و میدان آزادی، جزو ترمه فروشی‌های معروف یزدند.