چرا ترکیب بندی یک از اصول نقاشی خوب به حساب می‌آید؟
ترکیب‌بندی می‌تواند گیج کننده و به سختی قابل بیان باشد. شما هرگز متوجه یک ترکیب بندی خوب نمی‌شوید و نمی‌توان تعریف دقیقی از آن ارائه داد. تنها وقتی اتفاق می‌افتد متوجه می‌شوید که همه چیز خوب و سر جای خودش است. شاید برای همین است که ترکیب بندی یک از اصول نقاشی خوب به حساب می‌آید.
معنی لغوی واژه ترکیب‌بندی (composition)
1. طبیعت مولفه‌ها و تشکیل دهنده‌های یک چیز و روشی که ترکیب ایجاد شده است.
2. عمل قرار دادن اشیا کنار یکدیگر، تشکیل و یا ساخت
اگر ترکیب رنگ‌ها برای ما مفهوم روابط از گرمی به سردی، از روشنی به خاموشی را توضیح دهد، می‌توان گفت ترکیب‌بندی هنر نمایش تفاوت‌هاست. بزرگی و کوچکی، شلوغی و آرامش.
«هیچ دو شیئی را یکسان نکشید» اگر در دوردست ردیف پایه‌های پرچین دارید فاصله‌ها را چک کنید باید متفاوت باشند. اگر نقاشی اشیا بی جان را می‌کشید، ارتفاع و پهنا را چک کنید اینها باید متفاوت باشند. این موضوع یک روش ساده از تحلیل مراحل اولیه نقاشی است.
«بعد از طراحی نوبت به ترکیب‌بندی می‌رسد. یک نقاشی با ترکیب‌بندی خوب نصف کارش انجام شده است.» پیر بنارد
ترکیب بندی تجربه نمی شناسد تنها خلاقیت و اندکی دقت.
یک نقاشی زیبا و دوست داشتنی از یک خانه را تصور کنید با مسیری پیچ در پیچ که به در خانه ختم می‌شود. درختان با تعادل خوبی در اطراف خانه نقاشی شده اند و تصویر یک چشم انداز کلاسیک را داریم. فکر می‌کنید از شاهکار چه کسی حرف می‌زنیم؟ کدام نقاش ماهر؟
این توصیفی از نقاشی یک کودک چهار ساله است !!!!
کودکان در ترکیب‌بندی حس کاملی دارند، گوشه‌های کاغذ را ملاحظه می‌کنند و تمام قاب را پر می‌کنند. به همین دلیل همواره تعادلی فوق العاده در نقاشی کودکان وجود دارد.
در سنین بالاتر تمرکز از ترکیب‌بندی برداشته می‌شود و توجه به چیزهای مهمتری معطوف می‌گردد. تلاش برای دریافت جایزه و تشویق بیشتر و ارزش‌ها و مسائلی دیگر خواهد بود.
دوباره برای اولویت‌ها چارچوب بکشید
باید به خاطر داشته باشید که اهمیت یک ترکیب‌بندی خوب در توجه به چهارگوشه کاغذ و کلیت نقاشی است نه در جزییات یک شیء یا تک تک اشیاء.
تمرکز بر روی دقت(صحت) و واقعی بودن و کشیدن چیزهای سخت مانند دست‌ها و صورت‌ها، هدف اصلی نقاشی نیست. زمانی که بتوانید یک تصویر واقعی از قوطی مچاله شده کوکاکولا بکشید می‌توانید نقاش بی‌نظیری باشید.
کودکان بهترین نقاشی‌ها را می‌کشند. چرا که پیش از آنکه به جزییات اهمیت دهند، شکل کلی نقاشی برایشان مهم است.
ساده‌ترین روش شروع کردن
زمانی که از مسیر ترکیب‌بندی که در کودکی به آن عادت داشتید دور می‌شوید بازگشت مشکل است. به همین دلیل به طور طبیعی تمایل دارید اشیا را در مرکز کاغذ قرار دهید. برای دستیابی به یک ترکیب‌بندی پیچیده و خوب باید نکات زیر را رعایت کنید.
انتخاب یک کادر مربع یا مستطیل شکل
کادر مستطیلی:
راحتترین شکل برای ایجاد یک ترکیب متعادل مستطیل است، مثل یک کاغذ A4. این قاب کاملا کلاسیک و فوق العاده قابل انعطاف است. اگر ضلع کوچک مستطیل در بالا قرار بگیرد به عنوان قالب تصویری (تصویر پیکر و صورت) شناخته می‌شود و اگر ضلع بزرگ مستطیل در بالا قرار گیرد قالب چشم انداز خواهد بود.
کادر مربعی:
کار در این فرمت می‌تواند خیلی خوب یا خیلی بد از آب در آید. به ندرت یک شاهکار قدیمی‌در قالب مربعی دیده می‌شود. به این دلیل که ایجاد تعادل در نقاشی با اجزا و المانهای زیادی که دارد در این قالب بسیار سخت است. به عنوان مثال جمع اشکال و تصاویر مختلف در یک چشم انداز در داخل قالب مربعی بسیار سخت است و کار غیر استادانه و بدون لطافت به نظر می‌رسد. قالب مربعی برای موضوعاتی مانند دورنمایی از منظره دریا می‌تواند مناسب باشد.
سه، عدد جادویی نقاشی
1. ترکیب‌بندی در واقع یک تنوع خوب است. «هیچ دو چیزی را شبیه هم نسازید.»
2. قانون یک سوم (rule of thirds) می‌تواند کلید ایجاد تعادل در نقاشی منظره باشد
3. اطمینان حاصل کنید شکل‌ها، فضاها و فواصل بین اشیا کاملا متفاوت باشند.
قانون یک سوم
قانون یک سوم در عکاسی نیز بسیار کاربرد دارد. این قانون در آن واحد به شما کمک می‌کند که به عکس خود تیرگی یا شدت، تعادل و interest اضافه کنید. در نقاشی نیز همین کار را در ترکیب‌بندی انجام می‌دهد.
وقتی می‌خواهید یک ترکیب‌بندی برای منظره‌ای که قصد دارید نقاشی کنید، انتخاب کنید موارد زیر به کمک شما می‌آیند:
1. سطح افق را سه قسمت کنید؛
2. تصمیم بگیرید که افق خود را در یک سوم بالا قرار می‌دهید یا یک سوم پایین (یک سوم پایین برای ایجاد تعادل همیشه بهتر است و کمک می‌کند آسمان وسیع‌تر به نظر برسد)؛
3. سطح عمود را به سه قسمت تقسیم کنید؛
4. نواحی تمرکز را در تقاطع خطوط تنظیم تراز کنید؛
5. نبوغ خود را به کار بگیرید و زیبایی بیافرینید.
اگر مک‌بوک دارید، iPhoto می‌تواند تمام این کارها را به خوبی برای شما انجام دهد و تمام خط‌های یک سوم را روی نمایشگر برای شما اجرا کند.
تاریخچه قانون یک سوم
قانون یک سوم اولین بار توسط جان توماس اسمیت در سال 1797 در کتاب Remarks on Rural Scenery نوشته شد. اون این قانون را اینگونه تعریف می‌کند:
در طراحی منظره تعیین آسمان با سهم دو سوم، دو سوم یک المان (به عنوان آب) و یک سوم (به عنوان زمین) و هر دو با یکدیگر یک سوم تصویر را می‌سازند و دو سوم دیگر می‌بایست به آسمان و پرسپکتیو هوایی اختصاص یابد.
اگر این اصل را در نظر بگیرید که هیچ دو فضایی یکسان نباشند با قانون یک سوم می‌توانید ترکیبات دلپذیری را به راحتی خلق کنید. این دو نکته با تحلیل جمله Sir Joshua Reynolds ملموس‌تر می‌شود:
«در یک تصویر هرگز نباید دو نور یکسان و برابر و جدا از هم ظاهر شوند. یکی باید اصل باشد و الباقی تابع. هم در ابعاد هم در میزان روشنایی. درجه بندی‌ها و قسمتهای نابرابر به راحتی جلب توجه قسمت به قسمت را به دنبال خواهد داشت در حالیکه قسمتهای با ظاهر برابر و یکسان حالت غیر حرفه‌ای و غیر استادانه‌ای را ارائه می‌دهد.»
این نکته آخر نیز نکته کلیدی است، هیچ کس نمی‌خواهد یک نقاشی ناشیانه و به حالت تعلیق داشته باشد. او همچنین اهمیت کنتراست زمانیکه هماهنگی و توازن ایجاد می‌کنید را بین می‌کند: «برای دادن بیشترین نیرو و صلابت به کار خود، قسمتی از تصویر باید روشن باشد و قسمتی نیز تا حد امکان تیره و تاریک. سپس این دو باید به نحوی متوازن و با یکدیگر هماهنگ شوند»
برای ترکیب‌بندی بهتر از دوربین دیجیتال استفاده کنید
اگر دوربین دیجیتال با چشمی (viewfinder) و یا گرید دارید، می‌توانید قانون یک سوم را روی تصویر پیاده کنید. توجه کنید که عناصر ترکیبی مهم را روی این خطوط و یا محل تقاطع خطوط تنظیم کنید.
قانون یک سوم در قالب مستطیل بسیار کارآمد است ولی خلق یک نقاشی متعادل با قالب مربعی حتی با رعایت این قانون هم بسیار مشکل است.
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕
مجله دانستنی‌های هنر
