زندگینامه:
سالوادور فلیپه ژاسینتو دالی دومنک اسپانیایی: Salvador Felipe Jacinto Dalí Domènech (زاده 11 مه 1904–23 ژانویه 1989) نقاش فراواقع‌گرای اسپانیایی بود. دالی طراحی ماهر بود که بیشتر به خاطر خلق تصاویری گیرا و خیالی در آثار فراواقع‌گرایش به شهرت رسید. مهارت وی در نقاشی اغلب به تأثیر نقاشان رنسانس نسبت داده می‌شود. معروف‌ترین اثر سالوادور دالی به‌نام تداوم حافظه در سال 1931 خلق شد. وی همچنین در عکاس، مجسمه‌سازی و فیلم‌سازی نیز فعالیت داشت. وی با والت دیسنی تهیه‌کننده و کارگردان شهیر آمریکایی در ساخت کارتن کوتاه و برنده جایزه اسکار «دستینو» که در سال 2003 و پس از مرگ وی منتشر شد، همکاری داشت. دالی همچنین با آلفرد هیچکاک در ساخت فیلم «طلسم شده» (1945) همکاری کرد.
دالی همواره بر «ریشه عرب» خود تأکید داشت و ادعا می‌کرد که اجدادش به نسل «مور»ها که جنوب اسپانیا را برای تقریباً 800 سال در اختیار داشتند، بازمی‌گردد. همچنین خانواده مادری دالی ریشه‌ای یهودی در بارسلونا داشتند.
دالی که شدیداً فردی خیال‌پرداز بود، علاقه وافری به انجام کارهایی عجیب برای جلب توجه دیگران داشت. این قبیل کارها اغلب برای کسانی که به هنر وی علاقه داشتند خسته‌کننده بود و به همان اندازه برای منتقدین وی، آزاردهنده به شمار می‌رفت. این نوع رفتار غیرعادی دالی گاهگاهی توجه افکار عمومی را بیشتر از آثار هنری وی جلب می‌کرد و در نتیجه، این رسوایی و بدنامی تعمدی منجر به شناخت گسترده عامه مردم و تقاضا برای خرید آثار وی توسط طیف گسترده‌ای از مردم شد.
سال‌های ابتدایی زندگی
سالوادور فلیپه ژاسینتو دالی دومنک در 11 مه 1904 در شهر فیگوئرس (به اسپانیایی: Figueras) در منطقه کاتالونیای اسپانیا نزدیک به مرز فرانسه به دنیا آمد. برادر بزرگتر دالی به‌نام سالوادور (زادهٔ 12 اکتبر 1901)، 9 ماه قبل از تولد وی به دلیل بیماری التهاب روده و معده در 1 اوت 1903 از دنیا رفت. پدرش، «سالوادور دالی‌ای کاسی» وکیل و دفترداری از طبقه متوسط بود که قوانین و انضباط سخت‌گیرانه او در خانه توسط همسرش ملایم شده بود و در حقیقت، «فلیپا دومنک فریس» مادر دالی تنها کسی بود که تلاش‌ها و زحمات هنری پسرش را تشویق می‌کرد. والدین دالی هنگامی که پسرشان پنج سال بیشتر نداشت وی را سر قبر برادرش بردند و به او گفتند که روح برادرش در جسم او حلول کرده‌است که وی آن را باور کرد. دالی در مورد برادرش گفته‌بود: «(ما) شبیه به یکدیگریم مانند دو قطره آب، اما بازتابی متفاوت داریم. او احتمالاً اولین نسخه من بود اما بیش از حد در کمال تصور شد.»
او همچنین خواهری به‌نام آنا ماریا داشت که 3 سال از دالی کوچکتر بود. در سال 1949، او کتابی در مورد زندگی برادرش با نام «دالی از نگاه خواهرش» منتشر کرد. از دوستان کودکی سالوادور می‌توان به فوتبالیستهای آینده باشگاه بارسلونا «ساگیباربا» و «جوزف سامیتیر» اشاره کرد. در ایام تعطیلات این سه نفر در پاتوقشان «کاداکس» (شهری بندری در استان خرونا در شرق اسپانیا) با هم فوتبال بازی می‌کردند.
پس از شرکت دالی در مدرسه نقاشی، در سال 1916 و در جریان تعطیلات تابستانی و سفر به کاداکس با خانواده «رامون پیچوت»، وی برای اولین بار با نقاشی مدرن آشنا شد. پیچوت نقاشی محلی بود که مرتباً به پاریس سفر می‌کرد. یک سال بعد، پدر دالی نمایشگاهی از آثار نقاشی با ذغال پسرش در منزل خانوادگیشان بر پا کرد. سالوادور جوان اولین نمایش عمومی از آثارش را به سال 1919 در سالن تئاتر شهرداری فیگوئرس برگزار کرد.
در فوریه 1921 و زمانی که دالی 16 سال داشت، مادرش به دلیل سرطان سینه از دنیا رفت. او بعدها در مورد مرگ مادرش گفت: «بزرگترین ضربه‌ای بود که من در زندگیم تجربه کردم. من او را می‌پرستیدم … نمی‌توانستم غم از دست دادن کسی را فراموش کنم که می‌پنداشتم ایرادات اجتناب‌ناپذیر ضمیرم را محو می‌کند.» پس از مرگ مادر، پدر دالی با خواهر همسر سابقش ازدواج کرد. دالی برخلاف باور عده‌ای، از این ازدواج به دلیل علاقه و احترامی که برای خاله‌اش قائل بود، اظهار رنجش نکرد.
درگذشت:
در نوامبر 1988، دالی به علت عارضه قلبی در بیمارستان بستری شد و در تاریخ 5 دسامبر 1988 «خوان کارلوس اول» پادشاه اسپانیا که خود را همیشه از مریدان سرسخت دالی برمی‌شمرد، از وی عیادت کرد. در 23 ژانویه 1989، هنگامی که قطعهٔ محبوبش از اپرای «تریستن و ایزولده» اجرا می‌شد، سالوادور دالی به علت عارضه قلبی در سن 84 سالگی در فیگوئرس از دنیا رفت. وی در سرداب موزه و تئاتر خود به خاک سپرده‌شد. مراسم تدفین وی در کلیسای سنت پره جایی که وی در آن غسل تعمید داده و در نزدیکی خانه‌ای که در آنجا متولد شده‌بود، برگزار شد. آرامگاه آقای دالی در حیاط موزه‌ای که به افتخار او بنا شده در شهر زادگاهش، فیگرس، قرار دارد. جسد وی توسط نارسیس باردالت مومیایی شده است و میراثش در تملک دولت اسپانیا قرار دارد.
نبش قبر:
پس از ادعای ماریا پیلار مارتینز 61 ساله که خود را دختر دالی می‌داند، قبر سالوادور دالی بمنظور نمونه‌برداری دی‌ان‌ای در 21 ژوئیه 2017 (30 تیر) باز شد. مؤسسه صاحب امتیاز آثار دالی یک روز پس از نبش قبر اعلام کرد موها و سبیل‌های معروف سالوادرو دالی که نوک آن‌ها همیشه به بالا تاب داده شده بود و به سبیل 10 و 10 دقیقه شهرت داشت، پس گذشت 28 سال از مرگ و خاکسپاری او، دست نخورده باقی مانده است.
برای انجام نبش قبر، تیم عملیاتی یک سنگ قبر 1500 کیلوگرمی که روی گور دالی را پوشانده بود جابجا کرد. مأموران نبش قبر برای جلوگیری از تصویربرداری، بروی قبر چادر کشیده بودند تا حتی از تصویربرداری پهپادی هم پیشگیری شود.
در نهایت نتیجه اعلام شد که DNA این دو نفر مطابقت نداشته و خانم ماریا پیلار مارتینز مدعی، فرزند سالوادور دالی نیست.
حواشی:
سبیل‌های سالوادرو دالی بسیار معروف بود. نوک آن‌ها همیشه به بالا تاب داده شده بود و به سبیل 10 و 10 دقیقه (10:10) شهرت داشت.
