تخصص/مهارت:
هنرپیشه، فیلمنامهنویس و کارگردان
معرفی/ بیوگرافی:
آرامائیس مگردچی آقامالیان (به ارمنی: Արամայիս Աղամալեան) هنرمند ایرانی ارمنیتبار، متولد 1289 در نخجوان آذربایجان و درگذشته 1364 در تهران بود.
آقای آرامائیس مگردچی آقامالیان متولد 1910 (1289) در جلفای قدیم بود. تحصیلات ابتدایی را در تبریز و سپس در ایروان گذراند. در زمان کودکی والدینش را از دست داد و مجبور شد ابتدا در ایروان و بعد لنیناکان در سالنهای کوچک تئاتر به عنوان دستیار دکوراتور مشغول به کار شود. در سال 1930 (1309) به منظور ادامه تحصیل راهی برلین میشود و در مدرسه تئاتر مشغول به تحصیل میگردد. در آنجا به علت مشکلات مالی از ادامه تحصیل بازماند و به ایران بازگشت. در ایران از سال 1935 (1314) در جلفای جدید اصفهان فعالیت تئاتری اش را با نمایشهای «کین»، «سیاوش و سودابه» و «ولگرد پاریس» شروع میکند (نویسنده هر سه نمایش مذکور گئورگ دارفی). در سالهای 45–1939 (24–1318) فعالیت هنری اش را در تبریز ادامه میدهد و تعداد زیادی نمایش روی صحنه میبرد. تعدادی از نمایش هاش عبارتنداز: ناموس، خدایان قدیم، کورادو، عاقبت شمار و … در سال 1946 (1325) به تهران میآید.
وی در 1326ش، با همراهی ساموئل خاچیکیان، نمایشهای بسیاری را با گروه تئاتر ارمنیان به زبان ارمنی و فارسی در باشگاه فرهنگی آرارات تهران اجرا کرد.
در تهران فعالیت تئاتری اش را ادامه میدهد و تعدادی نمایش روی صحنه میبرد. فعالیت در سینما را از سال 1338 با فیلم «در جستجوی داماد» به عنوان نویسنده (بر اساس داستانی از یرواند آودیان) و کارگردان آغاز کرد. در دهههای 1970 (1350) تا 1980 (1360) فعالیتهایش را ادامه داد و در باشگاه فرهنگی آرارات دهها اثر را به روی صحنه برد. در سال 1985 (1364) دوران فعالیت پنجاه سالهٔ هنری او را جشن گرفته و از او تقدیر به عمل آورده شد و در همان سال نیز چشم از جهان فروبست.
زندگی هنری
آرامائیس آقامالیان: میخواهم فیلم بسازم
از جلفای ارمنستان تا جلفای ایران
آرامائیس آقامالیان (متولد 1289 جلفای ارمنستان) هم مثل اسلاف خود، گاراگاش، خاچیکیان، سروری، استپانیان، از تئاتر میآمد. خانواده وی هم از بازماندگان قتلعام 1915 بودند که به ایران مهاجرت کردند. آرامائیس دوران ابتدایی و متوسطه را در تبریز گذراند و دوباره به ارمنستان رفت. در فاصلهٔ سالهای 1302 تا 1306 در هنرستان نقاشی ایروان به تحصیل پرداخت و در همان حال، به عنوان دکوراور با گروههای تئاتری کار کرد. آقامالیان در سال 1309 به آلمان رفت و از مدرسهٔ عالی تئاتر و هنرهای دراماتیک برلین فارغالتحصیل شد.] در سال 1313 به ایران بازگشت و در جلفای اصفهان، و از سال 1318 تا 1324 در تبریز، نمایشهای بسیار ترجمه کرد و بر صحنه برد. در سال 1325 به تهران آمد و به گروه تئاتر باشگاه آرارات پیوست و به همراه خاچیکیان و واعظیان، تروپ تئاتر ارامنه را تشکیل داد(1326). آقامالیان در دوران اقامت در تبریز، مدتی در کارگاه طلاسازی وان (تأسیس 1300) مشغول به کار شد، در حکاکی روی نقره مهارت یافت و موفق به دریافت نشان لیاقت از سوی محمدرضاشاه گردید.
در جستجوی داماد: برخورد سنت و تجدد
هنگامی که آقامالیان به دعوت واعظیان به کارگردانی فیلم روی آورد، پنجاه ساله بود. اولین فیلم او در آژیرفیلم «در جستجوی داماد» نام داشت که اقتباسی بود از یک نمایشنامه کمدی ارمنی، و چهار ستاره کمدی روز، اصغر تفکری، علی تابش، تقی ظهوری و منصور سپهرنیا در آن بازی میکردند. حسن و عیب آقامالیان هم همان بود که . در جستجوی داماد شرح برخورد تجدد و سنت در یک خانوادهٔ مرفه است و درگیری میرزا ماشاءالله (حجره دار بازار) با زنش، به بهانهٔ پیدا کردن شوهری مناسب برای دخترشان.
انسانها و ضربت: رقابت میثاقیه با خاچیکیان
دومین فیلم آقامالیان که باز هم در آژیر فیلم تولید شد؛ بچههای محل نام دارد. محمد متوسلانی در این فیلم به عنوان فیلمنامهنویس، تهیه کنندهٔ شریک و البته مشاور، با آقامالیان همراه بود. سابقه تئاتری آقامالیان و سلیقهٔ سینمایی متوسلانی نتیجه داد و بچههای محل پس از نمایش در بهمن 1339، هم تماشاگران را راضی کرد و هم منتقدان را. بعد از این فیلم دو فیلم، آقامالیان به استودیو عصر طلایی رفت و «فرشته یی در خانهٔ من» (1342) را ساخت، که خودش آن را بهترین فیلم خود میداند. در فاصلهٔ نمایش این فیلم تا تولید فیلم بعدی استودیو عصر طلایی، مهدی میثاقیه از آقامالیان دعوت کرد تا به عنوان مشاور کارگردان، برای ساختن فیلم انسانها، او را یاری دهد. میثاقیه پیش از این در عرصههای بازیگری (با نام مستعار مهدی شهبان)، فیلمنامهنویسی و تهیهکنندگی خودی نشان داده بود و حالا تصمیم داشت بخت خود را در کارگردانی نیز بیازماید، که اما چم و خم کار را به درستی نمیشناخت، از آقامالیان کمک گرفت. در سال 1342 آقامالیان به استودیوی میثاقیه رفت و در کنار او فیلم انسانها را به پایان رساند. در همین زمان، ساموئل خاچیکیان هم در آژیرفیلم، بعد از یک قدم تا مرگ و دلهره، فیلم «ضربت» را تمام کرده بود و این فیلم، همزمان به نمایش درآمدند (اردیبهشت 1343). میثاقیه طبق معمول با تبلیغات گسترده، تعدادی از سینماهای درجه یک را برای نمایش «انسانها» بسی که کرد و برای افتتاح آن، از حسنعلی منصور (نخستوزیر وقت) نیز دعوت به عمل آورد. از سوی دیگر، نورالدین آشتیانی هم، که پخش فیلم ضربت را برعهده داشت، با همان روش میثاقیه، موافقت تعدادی دیگر از سینماها را جلب کرد و برای عقب نماندن از میثاقیه، اشرف پهلوی را برای افتتاح فیلم ضربت دعوت کرد. …. “… فیلم رنگی «انسانها» محصول آن استودیو … از لحاظ تکنیک سینمایی و رنگ آمیزی با فیلمهای خارجی قابل رقابت بوده و بسیار مورد توجه قرار گرفت. همچنین بازی هنرپیشگان فیلم، فروزان، فردین، مجید محسنی و آرمان، در خور تمجید و تحسین بود و بهترین کار هنری خود را ارایه دادهاند…»
یاقوت سه چشم: پایان کار آقامالیان
آقامالیان تا نیمهٔ اول دههٔ چهل، سه فیلم دیگر در استودیو عصر طلایی کارگردانی کرد (دختر ولگرد، جلاد، دو انسان). و بعد به گروه سینماهای متحد تهران پیوست و دو فیلم هم با سرمایهٔ آنان ساخت” گل آقا (1343) و سه فراری (1348)، که این آخری، پرفروشترین فیلم اوست. «سه فراری» کمدی دیگری بود با شرکت متوسلانی، گرشا و سپهرنیا به روال فیلمهای قبلی این سه کمدین. آقامالیان که بعد از توفیق تجاری سه فراری گویی تازه نبض تماشاگر را به دست آوردهاست، بلافاصله فیلم دیگری در «استودیو فیلمکو فیلمز» میسازد با نام یاقوت سه چشم با بازی آذر شیوا و محمدعلی فردین. این فیلم، رنگی و اسکوپ، اقتباسی از دو فیلم هندی، و ترکیبی از ملودرام و حادثه بود که در شهریور 1349 به نمایش درآمد و از قضا در فهرست پرفروشهای سال قرار گرفت. از این پس، استودیوهای دیگری به سراغ آقامالیان آمدند اما او به دلیل بیماری و کهولت، قادر به ساختن فیلم دیگری نشد. آرامائیس آقامالیان در سال 1364 درگذشت.
• رویدادهای جاری:
📅 درحال حاضر رویدادی موجود نمیباشد
• کد QR:
📲 جهت دسترسی سریع و اشتراکگذاری آسان، این کد را با تلفنهای هوشمند اسکن نمائید
قابل توجه: این صفحه بصورت بازنشر شده است. درصورت لزوم به تغییر یا حذف، لطفاً درخواست خود را طبق «قوانین و مقررات پلتفرم لیلیت»، از طریق بخش «تماس با ما» اعلام نمائید، تا در اسرع وقت توسط بخش تحریریه موردبررسی و اقدام مقتضی قرارگیرد.
