.
حمل و نقل جاده ای چیست؟
حمل و نقل جاده ای روشی از حمل و نقل است که از طریق جاده‌ها صورت می‌گیرد. حمل و نقل جاده ای به دو دسته کلی حمل بار و جابه‌جایی مسافر تقسیم می‌شود. در بسیاری از کشورهای دنیا، مجوزهای لازم، گواهینامه‌ها و قوانین فعالیت در دو بخش باربری و حمل مسافر، با هم متفاوت است.
حملونقل جاده‌ای از زمان‌های بسیار دور رواج داشته و تاریخچه‌ای طولانی و پرفراز و نشیب دارد. اولین حمل‌ونقل‌های جاده‌ای با کمک چهارپایان و با گاری و ارابه انجام می‌شد. به مرور زمان با ساخته شدن وسایل نقلیه پیشرفته، حمل و نقل جاده ای هم توسعه پیدا کرده و جاده و امکانات مرتبط با آن هم رونق یافته است. این روزها حمل و نقل در جاده‌ها با ماشین شخصی، اتوبوس و مینی‌بوس، کامیون و وانت و حتی دوچرخه انجام می‌شود.
معمولا حمل بار و محموله‌های کوچک و بزرگ بین دو مقصد که از طریق جاده‌ها انجام می‌شود با کمک شرکت‌های باربری صورت می‌گیرد. جاده‌ها هم این روزها انواع مختلفی دارند و ترافیک آن‌ها به دقت کنترل می‌شود. حملونقل در جاده هم نیازمند مدارک و اسنادی است که قبل از حمل باید دریافت شود.
ماهیت حملونقل جاده‌ای بار به شکلی است که تا حد زیادی به زیرساخت‌های جاده، فاصله بین مبدا و مقصد، وزن و حجم بار و نوع بار بستگی دارد. به همین دلیل شیوه‌های متفاوتی برای حمل بار در جاده وجود دارد و از ماشین‌آلات مختلفی برای این کار استفاده می‌شود.
.
مزایا و معایب حمل و نقل جاده ای
همه روش‌های حملونقل مزایا و معایبی دارند. حملونقل جاده‌ای هم از این قاعده مستثنی نیست. اما انتخاب شیوه حمل و نقل به خصوص برای بار به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع بار، حجم و اندازه بار، مسافت و دیگر موارد. در ادامه به چند مورد از مزایا و معایب حمل و نقل جاده ای اشاره می‌کنیم:
مزایا
- در این روش، بار و محموله در سریع‌ترین زمان ممکن و بر اساس برنامه‌ریزی قبلی (بدون در نظر گرفتن شرایط خاص) به مقصد می‌رسد.
- این روش از نظر هزینه، مقرون‌به صرفه است و برای فواصل کوتاه، اقتصادی‌ترین گزینه موجود برای حمل بار است.
- از این روش می‌توان برای مسیرهای طولانی، مسیرهای کوتاه، باربری داخلی و حتی باربری بین‌المللی استفاده کرد.
- امکان تحویل گرفتن بار از مبدا و تحویل مستقیم به مقصد بدون واسطه ممکن است.
- امکان رهگیری بار از طریق GPS و ردیابی ماهواره‌ای به راحتی امکان‌پذیر است.
معایب
- این روش محدودیت‌هایی دارد. مثلا حجم و وزن بار ممکن است برای حملونقل جاده ای و حمل با ماشین‌های باربری مثل کامیون مناسب نباشد.
- برای مسافت‌های طولانی ممکن است گزینه مقرون‌به‌صرفه‌ای نباشد.
- در فواصل طولانی، حمل بار با وسایل نقلیه جاده‌ای نسبت به حملونقل ریلی کندتر است.
- به خاطر شرایط جاده و شرایط آب‌وهوایی ممکن است با محدودیت‌هایی مواجه شود و تغییری در زمان‌بندی تحویل بار ایجاد شود.
- این روش به اندازه حملونقل ریلی، از نظر زیست‌محیطی روشی مناسب و دوست‌دار طبیعت نیست.
.
انواع حمل و نقل جاده ای
همان‌طور که گفتیم حملونقل جاده‌ای به دو گروه اصلی تقسیم می‌شود؛ یکی حمل و نقل مسافر و دیگری حمل بار.
حمل و نقل مسافر در جاده با ماشین‌های شخصی یا اتوبوس انجام می‌شود.
حمل و نقل بار در جاده با توجه به نوع و حجم و وزن بار، ممکن است با یکی از وسایل نقلیه زیر باشد.
انواع ماشین‌های حمل بار به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- ماشین باربری کوچک و سبک مانند وانت، وانت پراید و وانت پیکان.
- ماشین باربری نیمه سنگین مانند کامیون، خاور، هیوندا، ماشین باربری ایسوزو و کامیونت.
- ماشین حمل بار سنگین مثل تریلی، ترانزیت، ده تن، کفی، ترانزیت یخچالی، 20 تن، چادری سه محور، کفی، کمپرسی و تریلی تانکر فاو.
همان‌طور که می‌بینید علاوه بر وزن و حجم بار عوامل دیگری مثل ماهیت بار روی انتخاب نوع وسیله حمل آن تاثیرگذار است. مثلا مایعات باید با ماشین‌های مخصوص حمل مایعات جابه‌جا شوند یا بعضی بارها نیاز به پوشش و محافظ بیشتر دارند و باید با وسایل چادردار و کانتینردار حمل شوند. مواد غذایی خراب‌شدنی هم معمولا با ماشین‌های یخچال‌دار حمل می‌شوند.
.
چند نکته برای حمل و نقل جاده ای ایمن
توجه به نکات ایمنی در حین باربری برای پیشگیری از تصادف کامیون ها ، وسایل باربری و همین‌طور حفظ سلامت بار و اشخاص، بسیار مهم است. اگر راننده یا صاحب بار هستید به دلایل مختلف از جمله حفظ بار و همین‌طور حفظ جان راننده و سایر رانندگان مسیر، به نکات زیر در حین حملونقل بار در جاده توجه کنید:
-
توجه به بار و محل قرار دادن بار
دقت کنید که بار مورد نظر به خوبی بسته‌بندی شده باشد و به درستی سر جای خود قرار گرفته باشد. کوچک‌ترین انحراف می‌تواند به افتادن بار منجر شود. همچنین اطمینان حاصل کنید که محل قرار گرفتن بار کاملا سالم و بدون آسیب یا مشکلی در ساختار است.
-
توجه به مسیر و خطرات موجود
مسیر سفر را در نظر بگیرید و شرایط آن را به خوبی بسنجید. همچنین شرایط بار و ماهیت آن را هم بررسی کنید. حملونقل مواد خطرناک در مسیرهایی که شرایط مناسبی ندارند، کار هر کسی نیست و باید با دقت و توسط متخصصان مربوطه حمل و نقل شود.
-
تناسب بار و وسیله
هرگز بیشتر از ظرفیت وسیله نقلیه، بار روی آن نگذارید. هر وسیله نقلیه تا اندازه‌ای تحمل وزن دارد و برای نوع خاصی از بار مناسب است.
-
بررسی شرایط وسیله نقلیه قبل از سفر
هر کسی که آموزش رانندگی با کامیون و سایر وسایل حملونقل را دیده باشد به خوبی می‌داند که مهم‌ترین قدم قبل از شروع یک سفر، بررسی شرایط ماشین مورد استفاده است. مثلا قبل از سفر، لاستیک کامیون ، شرایط محل قرار دادن بار، وضعیت فنی ماشین و دیگر موارد را بررسی کنید.
-
اجتناب از مصرف الکل و کافئین
قبل و در حین رانندگی بهتر است از مصرف الکل و کافئین اجتناب کند. این توصیه‌ای است برای همه کسانی که پشت فرمان می‌نشینند ولی برای رانندگان ماشین‌های سنگین اهمیت بیشتری دارد، چون تصادف کامیون‌ها و هر گونه مشکل در هدایت این ماشین‌ها می‌تواند خسارت‌ها و مشکلات بسیار بزرگتری ایجاد کند.
.
کلام آخر
حمل و نقل جاده ای این روزها پیشرفت قابل توجهی داشته و برای مسافران از طریق پایانه‌های مسافربری یا ماشین‌های شخصی انجام می‌شود. در مورد حمل بار هم به همین ترتیب امکانات مختلفی ایجاد شده است.
اگر صاحب بار هستید، این روزها با کمک اپلیکیشن حمل بار بین شهری به راحتی می‌توانید بار خود را تعریف کنید، نوع، مبدا و مقصد آن را مشخص کنید و منتظر بمانید تا رانندگانی از سراسر کشور برای حمل آن اعلام آمادگی کنند. برای رانندگان هم این امکان وجود دارد که به بارهای موجود دسترسی داشته باشند و با توجه به مسیر و مقصد، هر باری که در نظر دارند برای حمل انتخاب کنند.
.
منابع:
.https://baroline.com
مجله بازرگانی و ترخیص کالا
