به تصویری که با چیدن منظم و هموار قطعات کوچک سنگ‌های رنگی یا سفال در کنار هم ساخته می‌شود پاره‌چین می‌نامند.
پاره‌چین یکی از رشته‌های هنری صنایع دستی است.
پاره‌چین سازی در ایران از سده 6 هجری و دوره سلجوقیان با ساخت کاشی معرق پیشرفت کرد و در سده هشتم کامل‌تر و ظریف‌تر شد. در سده نهم و دهم هجری نیز رشد بسیار زیادی کرد. شهرهای اصلی پاره‌چین سازی در این دوره اصفهان، یزد، کاشان، هرات، سمرقند و آران و بیدگل بودند.
هنر موزائیک از دیرزمان شناخته شده بود و تا به امروز نیز کاربرد دارد. در میانرودان و مصر باستان نوعی موزائیک در اندازه‌های کوچک و برای مصارف تزئینی و زینتی ساخته می‌شد ولی رومیان آن را چون یک قالب هنری همپایهٔ دیوارنگاری به کار می‌بردند. صنعت موزاییک سازی توسط هنرمندان صدر مسیحیت ادامه یافت و در اوایل قرون وسطی به خصوص در قلمرو امپراتوران بیزانسی به اوج شکوفایی خود رسید. (مثلاً موزاییک‌های کلیسای سان وتیله در راونا)
در دائرهالمعارف هنر (نوشته رویین پاکباز)، در تعریف پاره‌چین چنین آمده‌است: پاره‌چین (موزائیک Mosaic) طرح پیک نما یا انتزاعی ساخته شده از قطعات سنگ، شیشه، سفال، چوب رنگین بر روی دیوار، سقف، زمین و غیره‌است.
انواع پاره‌چین
پاره‌چین چوب
پاره‌چین کاشی
پاره‌چین موزائیک
بخشی از هنر موزائیک اثر آنتونیو گائودی در بارسلون.
پاره‌چین در ایران
در بعضی از منابع به اشتباه گفته شده‌است که پاره‌چین چوب برگرفته از کاشی پاره‌چین است و پاره‌چین در ایران از هند وارد شده‌است. در حالیکه در سبک هندی چوب زمینهٔ کار یک تکه‌است و به علاوه جنس چوب از فوفل است..شیوه‌ای کار در سبک هندی به این شکل است که ابتدا طرح را بر روی چوب پیاده کرد و سپس شکل‌ها را بریده و بعد با تکه‌های مختلف چوب پر می‌کنند.
طبق آخرین کاوش‌هایی که در شهر سوخته واقع در زابل انجام گرفته‌است، شانه‌ای پیدا شده‌است که بر روی آن گلی با تکه‌های چوب کار شده‌است. این شانه متعلق به 5000 سال پیش است. پیدا شدن این شانه دلیلی بر بطلان دو نظریه یادشده می‌باشد. علاوه بر این طرح گل روی شانه با طرح گلی که بر روی سفالینه‌ها کشف شده‌است یکی می‌باشد که نشان می‌دهد شانهٔ یافت شده نمی‌تواند از جایی وارد ایران شده باشد.
معرق چوب
تعریف:قرار گرفتن چوبهای‌رنگی در کنارهم‌وبه وجودآوردن شکل مشخص را معرق می‌گویند. معرق چوب تلفیقی ازانواع چوبهای خودرنگ وموادی مثلااستخوان، صدف، روی، عاج، خاتم که روی سطح چوب نقشی رابه‌وجودمی‌آورد. موادومصالح مورد نیازدر ساخت معرق چوب موادی که به کارمی رود به دوگروه چوبی وغیر چوبی تقسیم می‌شود. الف) مواد ومصالح چوبی درمعرق چوب از انواع چوبهای خودرنگ که شامل:عناب، نارنج، گردو، سنجد، زبان گنجشک، راش، گلابی، فوفل، وغیره، ب) موادغیرچوبی:هنرمند معرق کار طبق سلیقه خودوطرح مورد نظراز موادی ماننداستخوان،صدف،عاج،خاتم،مس،برنج،فیبرهای مصنوعی،به کارمی‌برند.لوازم موردنیاز معرق شامل(میزکار،اره‌مویی،کمان اره،چوبسای،چکش،میخ کش،میخ سایه،تیزک،رنده،تخت پیشکار،)وطرزساخت آن1-رنگ بندی:طرح موردنظرراباتوجه به جنس،رنگ،بافت مصالح مورد استفاده بروی کاغذ نازک می‌کشند سپس آن راروی چوبی سه‌لایه‌ازجنس چوب فوفل یا رزبا میخهای سوزنی روی زمینه کار نصب می‌کنند.بعدازآن به ترتیب علامت گذاری وخردکردن طرح، برش کاری،جفت وجورکردن،پر کردن زمینه باچوب،پولیستر کاری،این رشته هم مثل منبت دراکثرشهرهای ایران رواج دارد.
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕
مجله دانستنی‌های هنر
