فاکتورهای اصلی نظیر وزن، اندازه، آلیاژ، قیمت تنها بعضی از سوال‌هایی است که هنگام خرید با آن‌ها مواجه می‌شوید. انتخاب سه‌پایه مناسب یکی از کارهایی است که در ظاهر شاید ساده به نظر بیایید ولی وقتی وارد بازار می‌شوید، تعدد و گوناگونی جنس در ابتدا سردرگمتان می‌کند. برای آشنایی بیشتر با جزئیات سه‌پایه‌ها با ما همراه باشید.
1- چرا به سه‌پایه نیاز داریم؟
برای افزایش وضوح و عمق میدان در تصاویر هنگام عکاسی در حالت نور کم
برای قرار دادن لنزهای سنگین رو آن بجای حمل
افزایش کیفیت تصاویر با کم کردن میزان ISO
داشتن تمرکز بیشتر روی ترکیب‌بندی
عکاسی در حالت HDR و پانوراما که به فریم‌هایی باز یک زاویه و دید مشترک نیاز دارند
عکاسی از آسمان شب همانند ماه، کهکشان راه شیری، شهاب، یا عکاسی از بناهای تاریخی و معماری و منظره با نور کم
عکاسی و ثبت پرتره از خود به تنهایی
عکاسی ماکرو
عکاسی از سوژه‌های متفاوت همانند بازتاب نور و …
عکاسی از زوایایی با دسترسی دشوار
فیلم‌برداری بدون لرزش
عکاسی منظره مخصوصا هنگام طلوع و غروب
ثبت تایم‌لپس
2- اجزای سه‌پایه
پایه: بزرگترین قسمت سه‌پایه‌ها پایه‌های آن‌ها است که از جنس‌هایی از قبیل آلومنیوم، بازالت، استیل یا فیبر کربن ساخته می‌شوند.
سری: قسمت نگه‌دارنده دوربین یا لنز را سری یا هد می‌گویند. انواع مختلفی از هد در بازار وجود دارد که بیشترین آن نوع توپی و پن-تیلت است.
ستون مرکزی: میلهٔ عمودی یا به عبارتی پایه چهارم که اجازه تغییر ارتفاع دوربین را می‌دهد.
کفی: سه‌پایه‌های خوب اجازه تغییر جزیی ارتفاع از طریق کفی پایه‌ها را به عکاس می‌دهد.
از نظر قیمت سه‌پایه‌ها از پایه‌هایی با آلیاژ ساده و سری ثابت شروع می‌شوند و به سمتی می‌روند که تک‌تک اجزا قابل تغییر و تعویض هستند.
3- معایب استفاده از سه‌پایه
وزن نسبتا سنگین آن در پیاده‌روی‌های طولانی
جاگیری بیش از اندازه به نسبت خود دوربین و دیگر تجهیزات در طول سفر
مشکل استفاده از سه‌پایه در محل‌های شلوغ
گران بودن سه‌پایه خوب و حسابی
زمان‌بر بودن نصب و راه‌اندازی و تنظیم آن در لحظات طلایی
امکان ضربه زدن به دوربین و لنز در صورت استفاده و انتخاب نابه‌جا و نامناسب سه‌پایه
4- فاکتورهای مهم هنگام خرید سه‌پایه
4-1 وزن متحمله
یکی از مهترین خصوصیاتی که هنگام خرید حتما باید به آن توجه کرد، میزان وزنی است که سه‌پایه روی خود تحمل می‌کند. سعی کنید چیزی انتحاب کنید که حداقل 1.5 برابر وزن تجهیزاتتان را تحمل کند.
لوازمی از قبیل گریپ، فلاش، لنز تله و … که در آینده اضافه خواهید کرد نیز توجه کنید. گاهی قرار دادن دست روی دوربین بار اضافه‌ای به سه‌پایه وارد می‌کند. پس هنگام خرید به همه این نکات توجه کنید.
4-2 ارتفاع
پیشنهاد می‌شود سه‌پایه‌ای هم قد خودتان انتخاب کنید تا هنگام عکسی دائما به سمت چشمی خم نشوید. خم کرد زانوها و کمر به مدت زمان زیاد علاوه بر خستگی، عوارض فیزیکی نیز می‌تواند داشته باشد. مخصوصا زمانی که منتظر رخداد خاصی در مقابل چشمی به انتظار مانده‌اید.
اگر سری سه‌پایه را بصورت جداگانه تهیه می‌کنید، سعی کنید پایه‌ای انتخاب کنید که هم تراز با شانه‌هایتان باشد.
نکته مهم دیگر ارتفاع سه‌پایه در حالت جمع شده است. طوری که هنگام مسافرت به راحتی در کیف و چمدان قرار گیرد. اگر قطعات سه‌پایه از هم جدا شوند حمل آن راحت‌تر است.
4-3 وزن سه‌پایه و اجزا
وزن خود سه‌پایه یکی از مهمترین عوامل انتخاب آن است. هرچه سنگین‌تر باشد، کمتر از آن استفاده خواهید کرد. بهترین و سبک‌ترین آلیاژ برای سه‌پایه، فیبر کربنی است که در کنار کیفیت قیمت بالایی هم دارد. آلیاژ پیشنهادی دوم آلومنیوم است. با اینکه از فیبر کربنی سبک‌تر است اما قیمت‌های قابل قبولی هم دارد. استیل‌های ضدزنگ هم آلیاژ محکم و خوبی هستند ولی بخاطر سنگینی بیشتر در کارهای ویدئویی کاربرد دارند. در مجموع سعی کنید وزن سه‌پایه بیشتر از 3 کیلو نباشد. وزن سه‌پایه‌های کربنی در حدود 1 الی 1.5 کیلو است که در مقابل سه‌پایه‌های آلومنیومی با وزن 2 الی 4 کیلوگرم سبک‌تر هستند.
4-4 پایه‌ها
پایه سه‌پایه‌ها به دو صورت عرضه می‌شوند. tubular و non-tubular. همه پایه‌های کربنی بصورت tubular با قفل‌های چرخشی هستند. در حالی که پایه‌های آلومنیومی، بازالتی و استیلی در شکل‌های مختلف با قفل‌های تاشو دردسترس هستند. تعداد قفل‌های پایه بین 3 الی 5 نسبت ارتفاع سه‌پایه‌ها متغیر هستند.
4-5 کفی پایه‌ها
برخی سه‌پایه‌های پیشرفته به شما اجازه تعویض کفی پایه‌ها را نسبت به شرایط و موقعیت‌های مختلف می‌دهند. کفی‌های موجود برای سطوح نرم یا پلاستیکی(استفاده داخلی) و کفی‌هایی با پوشش سخت برای استفاده بیرون از خانه به صورت پیچی تعویض می‌شود.
4-6 میله مرکزی
برخی سه‌پایه‌ها با یک میلهٔ مرکزی که بین سه پایه قرار گرفته است عرضه می‌شوند. این میله به عکاس امکان تغییر آسان ارتفاع دوربین در راستای عمودی، بدون تغییر حالت سه پایه را می‌دهد. گرچه استفاده از این میله در لنزهای واید نتایج مطلوبی دارد ولی در لنزهای تله باعث ایجاد لرزش‌هایی خفیف می‌شود. اگر سه‌پایه‌ای با این امکان انتخاب کردید حتما به اندازه میله توجه کنید تا در حالت جمع بودن پایه‌ها، بلندتر از آن‌ها نشود.
4-7 سری
مهمترین اجزای سه‌پایه سری آن است که برای کنترل جهت دوربین و تنظیم آن استفاده می‌شود. اگر سه پایهٔ بدون سری انتخاب کردید و مجبور به خرید یک سری حرفه‌ای شدید حتما به وزنی که روی خود تحمل می‌کند، دقت کنید.
سه نوع سری برای سه‌پایه‌ها وجود دارد:
پن-تیلت: دارای یک دسته برای کنترل حرکات حالت عمودی یا دو دسته برای هر دو حالت عمودی و افقی. برای شروع همین نوع سری پیشنهاد می‌شود.
توپی: توسط یک توپ در جهات مختلف تنظیم می‌شود و در مقایسه با سری پن-تیلت فقط یک حالت کنترل دارد.
حلقه‌ای: سری مخصوص برای لنزهای تله و سنگین بالای 300 میلیمتری است که در مقایسه با دو سری قبل نیازی به محکم بستن دوربین روی خود ندارد.
4-8 مبدل Quick-Release
تمام دوربین‌های DSLR جای پیچی در قسمت زیرین خود قسمتی دارند که به شما اجازه نصب دوربین روی سه‌پایه را می‌دهد. لنزهای سنگین نیز در زیر خود همین قسمت را دارند.
برای راحتی کار، سازندگان تجهیزات مبدلی ساخته‌اند که با نصب آن در قسمت زیرین دوربین، قرار دادن دوربین روی سه‌پایه به راحتی انجام می‌شود. جنس این مبدل‌ها بسته به قیمت سه‌پایه متغیر است.
4-9 استحکام
همیشه سه‌پایه سنگین به منزلهٔ استحکام بیشتر نیست. بسته به شرایط جوی و منطقه‌ای نوع ایستادن سه‌پایه متفاوت است. بنابرین سه‌پایهٔ مورد نظر را در جهات مختلف هل دهید تا ببینید احتمال افتادن آن چقدر است. معمولا هنگام وزش باد وزنهٔ سنگین‌تری نسبت به دوربین را از قسمت زیرین سه‌پایه یا همان میلهٔ مرکزی آویزان کنید تا از لرزش‌های احتمالی پیشگیری کند.
5- چه سه‌پایه‌ای بخریم
حال که با اجزای مختلف سه‌پایه آشنا شدید، به بازار می‌روید و با انبوهی از سه‌پایه‌های مختلف مواجه می‌شوید.
عکاس‌های آماتور پس از خرید یک دوربین دیجیتال یه سه‌پای معمولی حول قیمت 100 الی 400 هزار تومان می‌خرند. پس از مدتی استفاده تصمیم به ارتقای تجهیزات گرفته و دوربین یا لنزهای سنگین و بزرگتری یا فلاش تهیه می‌کنند.
حال که سه‌پایه اول به درد نمی‌خورد با کلی تحقیق و جستجو در بهترین مارک‌های سه‌پایه هزینه‌ی‌ای بین 1 الی 2 میلیون تومان خرج می‌کنند.
اما داستان به اینجا ختم نمی‌شود.
این سه پایه خوب و باکیفیت جدید علی‌رغم قدرتمند بودنش سنگین نیز است و حمل آن در سفرها آنچنان ساده نیست. بنابراین دوباره آن را کنار گذاشته و با خرج سوم، این‌بار به تجربه عکاسان حرفه‌ای گوش می‌کنند.
پس عاقلانه‌ترین کار آینده‌نگری به همراه تحقیق کافی در ابتدا است.
اگر تازه کار هستید و نیاز ضروری به یک سه‌پایه دارید بهتر است یک سه‌پایه آلومنیومی ارزان تهیه کنید تا هم نحوهٔ استفاده از آن را یاد بگیرید هم حوزه تخصصی و علاقه‌تان در عکاسی مشخص شود. شاید با انتخاب رشته‌ای تخصصی دیگر نیازی به سه‌پایه نداشتید.
اگر یک سه‌پایه ساده دارید و جوابگوی نیازتان نیست، مطمئن باشید به اندازه کافی پول جمع کرده‌اید تا بهترین انتخاب را داشته باشید. سراغ جنس‌های میانه نروید و پولتان را بیهوده خرج نکنید. از مشکلاتی که سه‌پایه‌های متوسط دارند می‌توان به کیفیت نامرغوب قسمت quick-release و تغییر جهات خودکار دوربین، لرزش اضافی، شکستن اهرم تغییر جهت و … اشاره کرد.
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕
مجله دانستنی‌های هنر
