نقاشی و رنگ‌آمیزی با آبرنگ

آبرنگ یک رنگ‌ماده و نیز نقاشی یا طرحی که با این نوع رنگ‌ماده اجرا شده باشد است. در تولید آبرنگ از رنگ‌دانه و یک ماده چسبنده قابل حل در آب (معمولاً صمغ عربی) استفاده می‌شود. آبرنگ را به‌وسیله قلم مو بر روی کاغذ، مقوا، پاپیروس و… به کار می‌برند. از این جهت با بسیاری از رنگ‌ماده‌های پوششی تفاوت دارد که در آن رنگسایه‌های روشن از طریق رقیق کردن رنگماده حاصل می‌آید و نه با افزودن سفید.

هنرمندان بسیاری همچون وان دایک، آلبرشت دورر، ویلیام ترنر و دیگران از آبرنگ برای خلق آثار خود و یا برای تهیه پیش طرح بهره برده‌اند. آبرنگ در انواع مختلف تیوپی و قرصی به بازار عرضه می‌شود .

اگر شنیده می‌شود که آبرنگ کاری مشکل است به این خاطر است که کنترل آن ساده نیست.آبرنگ راه خاص خود را دارد و رام کردن آن محال است. با وجود این اگر با طبع آن آشنا باشید و هنگام خیس شدن کاغذ خصوصیات آن را پیش بینی کنید و بدانید موقع خشک بودن کاغذ چگونه عمل خواهد کرد آنگاه مهار کردنش امکان پیدا می‌کند.

آشنایی با آبرنگ
زیبایی و منحصربفرد بودن آبرنگ به دلیل مشخصاتی از آن است که در هیچ متریال دیگری در نقاشی وجود ندارد. آبرنگ متریالی است که به شفافیت و سیال بودن شناخته شده است. رنگ‌های آبرنگ یا از رنگدانه‌های طبیعی مانند خاک رس و کانی‌ها و یا از رنگدانه‌های ترکیبی به دست می‌آیند و در نهایت با ماده‌ای چسبی که حلال در آب است به هم فشرده می‌شوند. به طور کلی سه نوع آبرنگ وجود دارد: لوله ای-خمیری، پالت آبرنگی (Pan)، مایع.

در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین مشخصات آبرنگ‌ها می‌پردازیم.

کیفیت:
همانند همه رنگ‌ها، آبرنگ‌ها در طبقه بندی مبتدی و حرفه‌ای وجود دارند. آبرنگ‌های حرفه‌ای دارای غلظت رنگدانه‌ و درجه ثبات بهتری هستند. در آبرنگ‌های مبتدی از رنگدانه‌های ارزا‌ن‌تر و فیلر بیشتری استفاده می‌شود. این آبرنگ‌ها ثبات و شدت کمتری دارند و معمولا رنگ آن‌ها رضایتبخش نیست.

ثبات:
درجه ثبات اشاره به آن دارد که رنگدانه تا چه حد در مقابل نور و رطوبت بدون تغییر یا کاهش رنگ مقاومت می‌کند.
ASTM (انجمن تست و متریال آمریکا) این درجه‌بندی را از عالی (I) تا بی‌دوام (V) انجام داده است و بر روی بسته بندی درج می‌شود.
رتبه V (بی‌دوام) نشان می‌دهد که رنگ به سرعت سفید می‌شود. توصیه می‌شود از رنگدانه‌های با کیفیت I یا II استفاده شود تا از کمرنگ شدن یا بیرنگی پرهیز شود.

شفافیت / کدری:
آبرنگ به چند دسته شفاف، نیمه شفاف (transparent)، نیمه مات (Semi-opaque) و مات تقسیم می‌شود. آبرنگ‌های نیمه شفاف و نیمه مات، نیمه شفاف (Translucent) نیز نامیده می‌شوند. آبرنگ شفاف به آن معنی است که نور از میان رنگ به سطح سفیدی بتابد و منعکس شود. رنگ شفاف به آبرنگ درخشندگی می‌دهد. رنگ مات جلوی نور را می‌گیرد و مانع انعکاس آن از روی صفحه می‌شود که باعث می‌شود در این حالت رنگ‌ها کدر به نظر برسند.

برای آزمایش شفافیت یا ماتی رنگ‌ها با کشیدن یک خط سیاه (با استفاده از رنگ اکریلیک سیاه یا sharpie) در محلی که می‌خواهید آزمایش کنید، به میزانی که خط سیاه مخفی بماند میزان شفافیت/کدری مشخص می‌شود. در نظر داشته باشید که زیبایی آبرنگ به شفافیت آن است و دستیابی به رنگ مات کامل با آبرنگ تنها به سختی انجام پذیر است. شفافیت رنگ‌ها با ایجاد شبکه‌ای از رنگ‌های روی هم افتاده (overlaying) نیز امکان پذیر است.

مخلوط کردن:
آب حلالی است که با آبرنگ برای ایجاد حالت سیالی مناسب و غلظت مخلوط گردد. میزان آبی که با رنگ مخلوط می‌شود شدت رنگ و تاثیر در شفافیت را تعیین می‌کند. رنگ‌های مختلف از مخلوط کردن رنگ‌ها بر روی صفحه ایجاد می‌شود. زمانی کهآب تبخیر شود و رنگی باقی می‌ماند که کمی سبک‌تر است.

خشک کردن:
کار روی آبرنگ زمانی که‌تر باشد، امکان پذیر است، برعکس رنگ اکریلیک که دارای پیوند پلیمری است و در نتیجه هر زمان بعد از خشک شدن می‌تواند دوباره کار شود. این مشخصه آبرنگ باعث می‌شود ضد آب باشد و در مقابل عوامل محیطی مانند نور، رطوبت و گرد و غبار مقاوم باشد. اما دیگر امکانکار کردن مجدد روی آن وجود نخواهد داشت. می‌توان برای پررنگ شدن نقاشی به رنگ خشک شده، رنگ اضافه کرد و یا رنگ دیگری (با مخلوط کردن با رنگ دیگری) بوجود آورد.

جذب در کاغذ:
آبرنگ در شرایط دمایی گرم و خشک زودتر از هوای مرطوب خشک می‌شود. پس از خشک شدن آبرنگ بسته به اینکه مشخصه میل رنگ به جذب در کاغذ (Staining) به چه صورت باشد، اثری که بر روی کاغذ دیده می‌شود متفاوت است. رنگ‌های Non-Staining بر روی سطح کاغذ باقی می‌مانند. این رنگ‌ها را پس از خشک شدن می‌توان از روی کاغذ بدون اینکه لکی بر جا بماند برداشت. ترکیب رنگ‌های با این مشخصه به خوبی صورت می‌گیرد و رنگ‌های حاصل رضایت‌بخش هستند.

در مقابل رنگ‌های Staining به سرعت جذب اولین لایه‌های کاغذ می‌شوند. این رنگ‌ها پس از خشک شدن قابل برداشتن از روی کاغذ نیستند و در صورتی که این کار را انجام دهید، لک رنگ بر روی بافت کاغذ بسیار واضح خواهد بود. این رنگ‌ها با هم به خوبی ترکیب می‌شوند ولی در ترکیب با رنگ‌های Non-Staining خاصیت رنگ‌های Staining غالب می‌شود.

اگر شما در نقاشی آبرنگ مبتدی هستید به شما استفاده از رنگ‌های Non-Staining را پیشنهاد می‌کنیم.

آشنایی با سایر رنگ‌ها:
– رنگ روغن
– رنگ اکریلیک
– پاستل
– راهنمای انتخاب مدادرنگی
– گواش

⇩
〔دیدن منابع مطالب〕