اگر میخواهید وارد حوزه سینما و تلویزیون شده و به دنبال شغلی اجرایی و خلاق هستید، این شغل برای شما مناسب است. تدوین در واقع آخرین مرحله از تولید فیلم بوده و پس از آن شکل نهایی فیلم آماده میشود. صحنههای فیلم به صورت تکه تکه (پلان) ضبط شده و در آخر پس از اتمام فیلم برداری، مطابق با روند داستان فیلم، توسط تدوین گر طوری به هم متصل میشوند که به بهترین شکل معنا و مفهوم فیلم به مخاطب انتقال داده شود. تدوین گر جزء گروه پس از فیلم برداری بوده و فیلمهای خام و صداهای ضبط شده را با افکتها، تصاویر گرافیکی و جلوههای ویژه ترکیب کرده و فیلم نهایی را تولید میکند. او رابطه نزدیکی با کارگردان دارد و نظرات و عقاید او را در کار خود اعمال میکند. تدوین گر میبایست آشنا به امور تولید اعم از کارگردانی، تصویربرداری و صدابرداری باشد تا بتواند اشتباهات و یا اصلاحات را در تدوین به خوبی اعمال نماید. تدوین گران حرفهای میتوانند تاثیر زیادی روی کیفیت محصول نهایی بگذارند.
کار تدوین معمولا از زمان شروع فیلم برداری آغاز میشود به طوری که صحنههایی که روزانه فیلم برداری میشود در اختیار تدوین گر قرار میگیرد و او آنها را مطابق با داستان فیلم و نظرات کارگردان سر هم میکند. در پایان فیلم برداری او یک فیلم خام منطبق با روند داستان، در اختیار دارد. در این مرحله کار نهایی تدوین شروع شده و در پایان نسخه نهایی برای چاپ و تکثیر به لابراتوار ارسال میشود. پس از اکران خصوصی، با توجه به بازخورد تماشاگران و یا نظر کارگردان، هنوز امکان انجام اصلاحاتی در تدوین فیلم وجود دارد.
به طور کلی مراحل تدوین عبارتند از :
مرحلهٔ اسمبلی(Assembly):در این مرحله تدوین گر از روی فیلمنامه و یادداشتهای گزارش صحنه برای ایجاد نظم بین نماها پلانها را از پلان اول تا آخر به ترتیب شماره نما و صحنه و سکانس شماره بندی میکند. در این مرحله هیچ حذفی صورت نمیگیرد.
مرحلهٔ راف کات: در هنگام فیلم برداری در ابتدا و انتهای یک پلان مقداری بیشتر از آنچه مورد نیاز است فیلم برداری میشود تا به هنگام تدوین مونتور بتواند هر لحظه را که مناسب دید برای بریدن انتخاب کند. این مرحله را در واقع اولین مرحلهٔ واقعی تدوین میدانند اما هنوز پلانها پیوند نهایی و منطقی خود را به دست نیاورده است.
مرحلهٔ فاین کات:در این مرحله مونتور تصمیم نهایی را دربارهٔ نقطهٔ برش یا کات و لحظهٔ پیوند آن دو با یکدیگر میگیرد. اینک پلانهایی که به هنگام ساختن فیلم به طور جداگانه و در زمانها و مکانهای مختلفی فیلم برداری شده اند از نظر موضوع جریان وقایع و زمان و مکان دارای تداوم میگردد.
شمارهٔ هر پلان و سکانس و برداشت آن بر روی کلاکت نوشته میشود و در هنگام فیلم برداری جلوی دوربین شمارهٔ هر پلان نمایش داده میشود و صدای تقهٔ کلاکت هم برای تدوین صدا لازم است.
تدوین گر باید زمان مناسب کنار یکدیگر قراردادن صحنههای فیلم را به خوبی تشخیص داده و به جزئیات توجه زیادی داشته باشد. همچنین باید صبور بوده و کارها را در زمان مقرر انجام و تحویل دهد. در این شغل مهارتهای فنی، تجربه و ویژگیهای فردی، برای بسیاری از کارفرمایان از مدارک تحصیلی ارزشمندتر است. علاقه مندان میتوانند تجربه لازم را با کارآموزی، انجام کارهای داوطلبانه رایگان و یا دورههای تخصصی موجود کسب کنند.
اکثر جشنوارههای سینمایی دنیا، جایزه بهترین تدوین را دارا بوده و در بین کاندیداها بهترین گر را انتخاب میکنند. این موضوع اهمیت تدوین در فیلم سازی را مشخص میکند.
البته به این نکته باید توجه داشت که کار تدوین فقط مختص کارهای فیلم سازی تلویزیون و سینما نیست. بلکه تعدادی از تدوین گران در تهیه بسیاری از پروژههای تبلیغاتی و ویدئو کلیپها نقش اساسی دارند.
تدوین گر معمولا به صورت پروژهای مشغول به کار است. البته گاهی با توجه به زمان بندیهای استودیوها، مجبور میشود به صورت شیفتی و گاهی در شبها کار کند. او باید منعطف بوده و بتواند برای ساعات طولانی کار کند. محل کار تدوین گر در استودیو، جایی که ساعتهای طولانی باید با کامپیوتر کار کند، میباشد.
در ادامه با وظایف، دانش و مهارت مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، بازارکار و فرصت شغلی، میزان درآمد و تدوین گران مشهور کشور آشنا میشوید.
وظایف تدوین گر
بسته به تخصص، نوع و اندازه پروژه کاری، وظایف تدوین گر عبارتند از :
فهمیدن نیازهای پروژه از طریق کارگردان یا مشتری
انتقال نسخه اولیه فیلمها و ویدئوها به کامپیوتر
بررسی نسخه اولیه و مشخص کردن بخشهای مناسب و بخشهای حذفی
جدا کردن و متصل کردن بخشها با کمک نرم افزارهای ویرایشی
حفظ داستان اصلی فیلم علیرغم ویرایشهای انجام شده
ایجاد نسخه خام از بخشهای انتخاب شده
افزایش کیفیت تصاویر به صورت دیجیتالی
استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری برای اضافه کردن عناوین، تصاویر گرافیکی، صداها و افکتهای تصویری
گذاشتن همه بخشها در کنار هم و تهیه نسخه نهایی
تهیه DVD ها
در پروژههای بزرگ گاهی یک تیم تدوین در کنار هم، کار تدوین را انجام میدهند.
مهارت و دانش مورد نیاز
خلاقیت – اکثر کارهای هنری نیاز زیادی به خلاقیت دارند تا بتوانند محصولی مورد توجه مخاطبان ارائه دهند. در تدوین هم تدوین گر باید نظرات و دیدگاههای مخاطبان را شناخته و برای اثرگذاری بیشتر فیلم با کمک خلاقیت خود از روشهای جدیدی بهره بگیرد.تدوین گر مسیر ایرانی
داشتن دید هنری – از لازمههای اصلی کار تدوین، داشتن دید هنری بوده و در فهم درست روند کار و ایدهها و نظرات فیلم ساز به تدوین گر کمک زیادی میکند.
دقت بالا و توجه زیاد به جزئیات – برای توجه کافی به کوچکترین موارد در صحنهها و کنار هم قرار دادن صحیح آنها مطابق با داستان فیلم
مهارتهای ارتباطی عالی – برای ایجاد ارتباط نزدیک با کارگردان، تهیه کننده و… در پروژه
توانایی انجام کار تیمی – برای همکاری با سایر عوامل فیلم سازی از جمله کارگردان، صدابردار و… با هدف تهیه محصولی ارزشمند و با کیفیت
تحمل فشار کاری زیاد و توانایی انجام به موقع پروژه ها
مهارتهای کامپیوتری خوب – از آنجا که بسیاری از کارهای تدوین امروزه به کمک نرم افزارهای کامپیوتری انجام میشود، تدوین گر باید بتواند به خوبی از کامپیوتر و این نرم افزارهای استفاده کند.
تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل
برای ورود به شغل تدوین گری علاقه مندان میتوانند در رشته سینما گرایش تدوین در دانشگاههای سراسری و همچنین در رشته تدوین در دانشگاه علمی کاربردی تحصیل کنند. در صورتی که افرادی نخواهند وارد دانشگاه شوند و یا در رشته دیگری تحصیل کرده اند و حال تصمیم دارند وارد شغل تدوین گری شوند، میتوانند دورههای تدوین گری در آموزشگاههای آزاد را بگذرانند و تخصص لازم را کسب کنند.
بازار کار و آینده شغلی تدوین گر
تدوین گر میتواند به صورت قراردادی با شرکتهای تولید فیلم، تلویزیون و شرکتهای تبلیغاتی کار کند. زمان این قراردادها میتواند از یک روز تا چند ماه باشد. تعدادی از تدوین گرها هم در سازمان صدا و سیما استخدام میشوند. برخی نیز به استخدام شرکتهای خصوصی فیلم سازی یا تبلیغاتی در میآیند.
شغل تدوین گری در ایران با برخی از مسایل روبرو است که عبارتند از :
نداشتن امنیت شغلی
شکل گیری استودیوهای تدوین فراوان غیر مجاز در کشور و عدم نظارت مسئولین بر آنها که در نهایت منجر به صدمه زدن به افراد حرفهای در این بخش میشود.
در خصوص میزان استخدام و وضعیت بازار کار تدوین گر در ایران، آمار قابل قبولی در دسترس نمیباشد.
وضعیت استخدام این شغل در برخی کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا – پیش بینیها نشان میدهد میزان استخدام تدوین گران بین سالهای 2010 تا 2020، رشد 5 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد میباشد.
میزان درآمد تدوین گر
در جدیدترین پژوهش صورت گرفته توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروههای مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد تدوینگر در گروههای شغلی مختلف استخراج شده است.
مطابق با این تحقیق حقوق تدوینگر در شرکتهای کوچک به طور متوسط بین 800000 تومان تا 2700000 تومان و در شرکتهای بزرگ بین 1100000 تومان تا 3000000 تومان میباشد.
البته توجه داشته باشید که این تفاوت درآمدها به میزان سابقه کاری، تجربه و تخصص افراد، حوزههای مختلف کاری، نوع شرکت، شهر محل کار و …. بستگی دارد.
باید بدانید در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آنها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.
متوسط درآمد تدوین گر در برخی کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا – متوسط درآمد سالانه این شغل 50.930 دلار و برای همه مشاغل 33.840 دلار در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 53.400 دلار بوده است.
انگلستان – متوسط درآمد سالانه این شغل برای تدوین گران تازه کار تا 38.000 دلار و برای تدوین گران با تجربه بین 81.000 تا 147.000 دلار (قبل از کسر مالیات) میباشد.
شخصیتهای مناسب این شغل
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگیهای شخصیتی، ارزشها، علایق، مهارتها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و … برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهمترین این عوامل ویژگیهای شخصیتی میباشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگیهای منحصربفرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپهای شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمیتوان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپهای شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق میشوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپهای شخصیتیای که برای این شغل معرفی میشوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
شخصیتهای مناسب این شغل بر اساس شخصیت شناسی MBTI :
INFJ این تیپ شخصیتی در خلق آثار منحصربفرد با کمک خلاقیت و ایدههای خود توانا است. او با هنر میتواند خود را ابراز و اغلب بر دیگران تاثیر بگذارد. کار به صورت مستقل و داشتن کنترل روی آن، از موارد مهم برای این تیپ شخصیتی میباشد.
INFP این تیپ شخصیتی دوست دارد خود و نظراتش را به شکلی خلاقانه ابراز کند و در کار خود آزادی فردی و انعطاف پذیری داشته باشد. بسیاری از INFPها خود را هنرمند میدانند حتی اگر از این راه امرار معاش نکنند. برخی از آنها معتقدند هنرمندی ویژگی است که در وجود آنها است.
INTP این تیپ شخصیتی از کار خلاق لذت برده و دوست دارد با اشخاص مختلف با زمینههای متفاوت کار کند. او معمولا کار به تنهایی را دوست دارد و ترجیح میدهد با گروههای کوچک که دارای ذوق و استعداد خوب هستند، کار کند.
برخی از تدوین گران معروف ایرانی:
حسین زندباف : تدوین گر فیلمهای مهاجر، دو نفر و نصفی، مهریه بی بی، شیدا، روانی، کلاه قرمزی و سروناز، یک تکه نان، دل شکسته، تلفن همراه رئیس جمهور و…
بهرام دهقان : تدوین گر فیلمهای کاکلی، من زمین را دوست دارم، ضیافت، سیب سرخ حوا، قارچ سمی، خیلی دور خیلی نزدیک، رویای خیس، پاداش سکوت، اقلیما، گناهکاران، پل چوبی و…
هایده صفی یاری : تدوین گر فیلمهای آژانس شیشه ای، روبان قرمز، عروس آتش، موج مرده، ارتفاع پست، اشک سرما، چهارشنبه سوری، درباره الی، جدایی نادر از سیمین، نارنجی پوش، پذیرایی ساده، بوسیدن روی ماه، چه خوبه که برگشتی، هیس دخترها فریاد نمی زنند و…
حسن حسندوست : تدوین گر فیلمهای شهر موشها، هامون، مادر، بانو، سارا، بچههای آسمان، به رنگ خدا، رخساره، آواز گنجشکها، پستچی سه بار در نمی زند، یک حبه قند، اقا یوسف، خرس، برف و…
تحقیق، ترجمه و گردآوری : گروه شغل و بازار کار مسیر ایرانی
⇩
〔دیدن منابع مطالب〕